Василий Головачев - Волат на дарозе (на белорусском языке)
Трэба было бачыць, якой радасцю асвяцiлiся ўстурбаваныя твары людзей у зале. Тут былi Кротас, i Лявада, i Палiна, i яшчэ багата невядомых Грэхаву маладых лю-Камунiкацый, - сумны Кротас адплыў з вiдэома, i на яго месцы праявiўся рыжы Лявада.
- Ну як вы там? - спытаўся ён стрымана. - "Павуцiны" даймаюць? Мы пачалi мантаж гравiпад'ёмнiка, лiфтавая сiстэма бяспечнейшая. Але вяртаць вас на Станцыю зараз - большая рызыка, чым рызыка пакiнуць на планеце да заканчэння мантажу. Як толькi закончыцца - гэта максiмум двое сутак, - мы пашлём вам спецыялiстаў, дапаможаце iм разабрацца з караблём. I, калi ласка... - ён неяк з асаблiвай увагай абмацаў iх позiркам, - пастарайцеся больш не ўмешвацца ў чужы... рух, абдумвайце кожны крок i будзьце далей ад усяго гэтага - Гарадоў, "павуцiн" ды iншага. Вы мяне зразумелi?
- Добра, - сказаў Сташэўскi. - Тут узнiкла такая думка: па нейкiх прычынах людзi пакiнулi карабель, а назiральнiкi на Станцыi гэтага проста не заўважылi.
Лявада павярнуўся ад вiдэома, зноў даляцелi галасы, але тыя, што сядзелi ў танку, бачылi толькi, як варушыцца спiна намеснiка старшынi Камiтэта Камунiкацый. Нарэшце ён павярнуўся i знайшоў Сташэўскага вачыма.
- Вы вольныя дзейнiчаць так, як патрабуюць абставiны, але ў межах разумнага. Я сумняваюся, каб вопытныя спецыялiсты маглi выйсцi без ахоўных сродкаў, а любы апарат назiральнiкi заўважылi б. Вашу машыну, дарэчы, мы таксама бачым, хоць i не надта добра. Так што, калi сувязi доўга не будзе памiргайце пражэктарам, мы будзем ведаць, што вы... э-э, што ў вас усё ў парадку.
Вiдэом ачысцiўся i са словамi "канец перадачы" скруцiўся ў белую аблачынку i пагаснуў.
- А цяпер спаць! - коратка загадаў Сташэўскi, выключыў апаратуру i цяжка паглядзеў на кожнага. - Дзяжурыць будзем па чарзе. Першы я, потым вы, Эвальд, потым Дыега...
Танк адвялi ад карабля i ад Горада з такiм разлiкам, каб быў бачны i той i другi, уключылi максiмальную абарону i ўпершыню за двое сутак пайшлi ў адсек адпачынку, да ўтульных аэраложкаў. Сташэўскi застаўся ў кабiне рыхтаваць матэрыялы i апаратуру да прыёму аўтаматычнага зонда.
Ноч прайшла спакойна. Малчанаў пабудзiў iх ужо ўраннi, каля васьмi гадзiн, калi цьмяная Цiна даўно ўварвалася ў мутную атмасферу планеты над iмi i аперазалася жамчужнымi галасамi. Вось як, час свайго дзяжурства Грэхаў бессаромна праспаў! Але i Дыега добры, не пабудзiў. Вельмi высакародна з яго боку...
Сташэўскi хутка сабраўся i выйшаў, а з кабiны прыйшоў Дыега i, не заўважаючы незадавальнення Грэхава, запрасiў яго на размiнку. Хвiлiн дваццаць яны практыкавалiся ў дапрацоўцы некаторых каскадаў прыёмаў дзю-до. У вынiку iх практыкаванняў была перабiта адна з кансолей падвескi адсека i ўвагнуты дзверцы шафы. Дыега, кiваючы ў бакi паголеным чэрапам, паказаў на ўвагнутасць:
- Гэта твая галава...
- А гэта твой нос, - знайшоўся Грэхаў, паказваючы на кансоль.
- Та-ак, не шанцуе...
- Яшчэ так пашанцуе, што не заскачам, а заплачам! Яны трохi пасмяялiся, потым успомнiлi, дзе знаходзяцца, i паспяшалiся ў душ.
Пасля снедання Сташэўскi расказаў, як ён уначы прыняў ракету-зонд па пеленгу i накiраваў матэрыялы на Станцыю. "Павуцiны" не перашкаджалi, хоць некалькi цiкаўных экземпляраў наблiжалася на небяспечную адлегласць. I камандзiр раптам прызнаўся, што пад час з'яўлення "павуцiн" ён кожны раз чуе неразборлiвую чалавечую гаворку.
- Што б гэта азначала?
- I я чую, - вырвалася ў Грэхава.
- Нiчога асаблiвага, - раўнадушна вымавiў Малчанаў. - Мы завём гэта "псiхалагiраваным уплывам". Вiноўнiк яго, несумненна, невядомае выпраменьванне. - Вось так, - сказаў Сташэўскi з пэўнай палёгкай. - Што ж, бадай...
- Я думаў, вы ведаеце. Але вось тое, што зонд вы сустракаеце адзiн...
- Нiчога, - усмiхнуўся аднымi губамi Святаслаў. - Я сябе на гэты выпадак засцярог ад небяспекi.
- Зонд не зносiла? - пацiкавiўся Дыега Вiрт.
- Зносiла, але ён запеленгаваў маяк танка i выйшаў па гiпербале амаль над машынай. "Павуцiны" спрабавалi ў гэты момант падысцi блiжэй, я iх адагнаў.
Памаўчалi трохi, нанова прывыкаючы да панурага пейзажу з дымнай падушкай, скрозь якую тырчаў шэры палец зямнога зоркалёта. Тут усё было па-ранейшаму. Стаяла над караблём лесвiчка з дзесятка калыхлiвых "павуцiн", яшчэ каля дзесятка iх сплялi ўвагнутую крацiстую сцяну памiж Горадам i караблём. Астатнiя вiселi або плавалi без справы на невялiкай вышынi, быццам назiральнiкi. Зрэшты, адна дэталь мясцовасцi змянiлася: павялiчылася колькасць грыбападобных чорных нарасцей, што ланцужком атачалi карабель. Вiдавочна, не на дабро.
- Дык вось, - пстрыкнуў пальцамi Сташэўскi, - паедзем вакол Горада. Не вельмi хутка, пад сорак...
Грэхаў кiўнуў. На раўнiннай мясцовасцi "Мастыф" мог бегаць у пяць-шэсць разоў хутчэй, але трэба было глядзець па баках, а iх было ўсяго чацвёра, мiнус сам Грэхаў як вадзiцель.
Малчанаў сеў справа ад яго i адчынiў футарал дзiўнага павукападобнага апарата з яшчэ больш дзiўнай i доўгай назвай: каардынатар лiнiй чакання раптоўна ўзнiкаючай iнфармацыi. Уяўляў ён сабой цуд нейрысторнай тэхнiкi са спецыяльнага рыштунку камунiкатараў, i ўсё, што Грэхаў ведаў пра яго, дык тое, быццам ён штосьцi прагназiруе.
"Сумняваюся, каб дапамог нам хоць чым-кольвек", - падумаў ён з усмешкай.
- Цiкава, - прамармытаў Дыега, вiдаць, больш знаёмы з апаратурай, i ўладкаваўся за спiнай камунiкатара.
Каб не адцягваць увагу, Грэхаў уключыў вонкавыя акустычныя прыёмнiкi, i кабiну запоўнiлi гукi руху: рокат матораў, хруст гусенiц, шолах i шалест пароды пад гусенiцамi. Разам з гэтымi гукамi часам даносiлiся ўсклiкi Дыега i невыразнае мармытанне Малчанава. Сташэўскi ўсю ўвагу звярнуў на дзейнасць "павуцiн", рука яго выстуквала на падлакотнiку крэсла кадзiраваную адзнаку сiгналу.
Да абеду яны аб'ехалi Горад двойчы па спiралi, якая разгортвалася, не звяртаючы ўвагi на дужа настырнага "цiкаўнiка", што рухаўся ўслед за iмi. Грэхава не пакiдала адчуванне пабочнага позiрку, i яму з цяжкасцю ўдавалася выдаваць сябе спакойным.
Паабедалi ў пахмурным маўчаннi. Нават Дыега Вiрт, якi звычайна скула разлiчваў свае рухi, насуплiваўся i паглядваў на гадзiннiк. Прыгнечаны стан групы трымаўся да вечара. Аж перад самым заходам Грэхаў раптам заўважыў далёка ўбаку незразумелы аб'ект. Бачны ён быў цьмяна, оптыка дапамагала мала, давялося павярнуць з арбiты руху на поўдзень. I тут Грэхаў заўважыў, што рухаюцца яны неяк дзiўна: ён кiраваўся дакладна на аб'ект, падобны здалёку на чорную коску, аб'ект жа раптам апынуўся трохi злева; Грэхаў павярнуў крыху ўлева, але праз некалькi секунд "коска" зноў апынулася злева, хоць ён не дакранаўся да кiравання. Ён павялiчыў хуткасць, зноў трохi павярнуў улева "коска" проста на вачах зрушылася ўлева, i на гэты раз значна хутчэй. Стваралася ўражанне, што каменны шчыт пад танкам паварочваецца вакол восi i чым хутчэй яны едуць, тым хутчэй ён паварочваецца.
