Лев Гомолицкий - Сочинения русского периода. Стихи. Переводы. Переписка. Том 2
Собрания сочинений Мицкевича в изданиях:
Adam Mickiewicz. Dzieła wszystkie. Wydali T. Pini i M. Reiter. T. 1-12. Lwów 1911-1913.
Adam Mickiewicz. Dzieła. Pod redakcją Manfreda Kridla. Przedmowa T. Boy-Żeleński. T. 1-20. Rola. Biblioteka Arcydzieł Literatury. Warszawa 1929.
Adam Mickiewicz. Poezje. Т. 2. Układ i wstęp J. Kallenbacha, objaśnienia J. Bystrzyckiego. Wydanie III. Kraków 1928. Biblioteka Narodowa I. 66.
Adam Mickiewicz. Dzieła wszystkie. Opracował Komitet Redakcyjny. T. XIII. Listy. Warszawa 1936.
1) Aër <Adam Rzążewski>. Mickiewicz w Odessie”, Ateneum, III (1884); Mickiewicz w Odessie i twórczość jego z tego czasu (Warszawa, 1898).
2) Sz. Askenazy. Łukasiński. Wyd. II (Warszawa: Wł. Lazarski, 1929).
3) Henryk Biegeleisen, «Sonety A. Mickiewicza», Życie, 1887, nr 6-12.
4) Rafał Blüth, «Mickiewicz i Rylejew pod pomnikiem Piotra Wielkiego», Rocznik Koła Polonistów Słuchaczów Uniwersytetu Warszawskiego wydany z okazji dziesięciolecia istnienia Koła (Warszawa) 1927, str. 43-59.
5) Kazimierz Brodziński, «Wiadomości literackie», Gazeta Korrespondenta Warszawskiego i Zagranicznego, 1827, nr 71-72.
6) Adam Mickiewicz. Dzieła. Т. 2. Sonety, Sonety krymskie. Farys, wiersze drobne z 1824-1855. Objaśnienia Wilhelm Bruchnalski (Lwów: Тowarzystwo Literackie im. A. Mickiewicza, 1902).
7) A. Brückner. Historia literatury rosyjskiej. T. 1 (Warszawa, 1922)
8) Piotr Chmielowski. Adam Mickiewicz. Zarys bibliograficzno-literacki. T. 1-2 (Warszawa, 1886).
9) Edmund Chojecki. Wspomnienia z podróży po Krymie (Warszawa, 1845).
10) Ciepliński <M. Mochnacki?>, «Uwagi z powodu umieszczonego w ostatnim numerze „Dziennika Warszawskiego” artykułu o „Sonetach” Mickiewicza», Gazeta Polska, 1827, nr 262 (23.09).
11) Maria Czapska, «Jeszcze o Odessie i towarzyszach podróży krymskiej Mickiewicza», Przegląd Współczesny, 1935, nr 154.
12) F<ranciszek> S<alezy> Dmochowski, «Uwagi nad „Sonetami” Pana Mickiewicza», Biblioteka Polska, 1826, t. III, str. 270-284.
13) Zdzisław Doberski, «Lampa Akermanu», Przegląd Humanistyczny, 1923, str. 66-71.
14) Adam Dobrowolski, «Sonety Krymskie», Scena i Sztuka, 1909, nr 25.
15) Marian Dubiecki, «Adam Mickiewicz u ujść Dniestru (w r. 1825)», Kłosy, 1886, nr 1121, str. 406-407.
16) Marian Dubiecki, «Geneza „Stepów akermańskich” », w: Marian Dubiecki. Obrazy i studia historyczne. Seria 2 (Warszawa: Gebethner i Wolff. 1899).
17) E<milian> K<onopczyński>, «Próba objaśnienia sonetów krymskich», Przegląd Pedagogiczny, 1898, nr 20-22 (i nadbitka).
18) Dymitr Fiłosofow, «Mickiewicz w Odessie i na Krymie. Na marginesie dzieła prof. Kleinera o Mickiewiczu», Przegląd Współczesny, nr 142 (luty 1934); Manfred Kridl, «Niepowołany mentor», Wiadomości Literackie, 1934, nr 11; Julian Krzyżanowski, «Na manowcach „Drogi do Rosji”. Fiłosofow versus Kleiner», Ruch Literacki, 1934, nr 3. Uzupełnienie tegoż autora: «Jeszcze o „Drodze do Rosji”», Ruch Literacki, 1934, nr 5; Maria Dąbrowska, «O dobre obyczaje polemiczne», Wiadomości Literackie, 1934, nr 13 (рostscriptum Wacława Lednickiego).
19) Adam Mickiewicz, «Sonety Krymskie», Sonet polski. Wybór tekstów. Wstępem i objaśnieniami zaopatrzył Władysław Folkierski. Kraków 1925 <właściwie 1926>. Biblioteka Narodowa I. 82, str. 51-81.
20) Stanisław Furmanik, «Ze studiów nad „Sonetami” Mickiewicza», Rocznik Koła Polonistów Słuchaczów Uniwersytetu Warszawskiego (Warszawa) 1927.
21) Adam Mickiewicz. Sonety i inne wiersze z czasów odeskich. Opracował Henryk Galle (Warszawa, 1905) (Książki dla Wszystkich).
22) Bronisław Gubrynowicz, «Album Piotra Moszyńskiego», Pamiętnik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza, Т. VI (1898), str. 480-544.
23) Bronisław Gubrynowicz, «O genezie sonetu „Stepy akermańskie”», Rok Mickiewiczowski. Księga pamiątkowa wydana staraniem Kółka Mickiewiczowskiego we Lwowie (Lwów, 1899).
24) J. Hammer. Geschichte der schönen Redekünste Persiens (Wien, 1818).
25) Karol Kaczkowski. Wspomnienia z papierów pozostałych po ś.p. Karolu Kaczkowskim. Ułożył Tadeusz Oksza-Orzechowski. Т. 1-2 (Lwów: Gubrynowicz i Szmidt, 1876) (Дневник путешествия по Крыму в 1825).
26) Julian Klaczko, «La Crimée poétique», Revue Contamporaine, 1862-1863.
27) Julian Klaczko, «Półwysep Krymski w poezji». W: Julian Klaczko. Szkice i rozprawy literackie (Warszawa, 1904).
28) Lucjusz Komarnicki. Historia literatury polskiej w. XIX do 1830. Z wypisami. Książka dla młodzieży szkolnej i samouków. Cz. 1-2 (Warszawa <1917>).
29) Franciszek Konarski, «Recenzje i sprawozdania <H. Biegeleisen, Sonet A. Mickiewicza>», Pamiętnik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza. Т. II (Lwów, 1888), str. 306-308.
30) Gabriel Korbut. Literatura polska od początków do wojny światowej. Т. 3 (Warszawa, 1930).
31) Aleksander Puszkin. Eugeniusz Oniegin. Romans wierszem. Tłumaczenie Leo Belmonta. Wydanie krytyczne opracował Wacław Lednicki (Kraków, 1925). Biblioteka Narodowa II, 35.
32) Venceslas Lednicki. Pouchkine et la Pologne. Á propos de la trilogie antipolonaise de Pouchkine (Paris: Libraire E. Leroux, 1928).
33) Venceslas Lednicki, «Mickiewicz en Russie», Revue de l’Université de Bruxelles, 1929, nr 3 (février-mars-avril).
34) Wacław Lednicki. Droga do Rosji (Warszawa: Prasa Polska, 1932).
35) Aleksander Puszkin. Jeździec miedziany. Opowieść petersburska. Przekład Juliana Tuwima. Studium Wacława Lednickiego (Warszawa: Biblioteka Polska, <1932>).
36) Władysław Mickiewicz. Żywot Adama Mickiewicza. Podług zebranych przez siebie materiałów oraz z własnych wspomnień. Wyd. 2 poprawione i uzupełnione. T. 1, 2 (Poznań, 1929-1931).
37) M<aurycy> M<ochnacki>, «O „Sonetach” Adama Mickiewicza», Gazeta Polska, 1827, nr 80 (21.03), nr 82 (23.03).
38) Andrzej Niemojewski, «Geneza sonetów Mickiewicza», Myśl Niepodległa, 1908, nr 81.
39) Pojata <Konstancja Skirmunt>, «Szkice z Krymu», Tygodnik Ilustrowany, 1871, nr 195 (23.09) – 203 (18.11).
40) Franciszek Próchnicki, «Adama Mickiewicza XV Sonet Krymski». Dla Stryja. Pismo zbiorowe (Lwów, 1886).
41) Ludwik Radliński. Wyrazy obce w «Sonetach Krymskich» Mickiewicza (Warszawa, 1887).
42) Edward Rulikowski, «Mickiewicz w podróży do Odessy», Księga pamiątkowa na uczczenie setnej rocznicy urodzin Adama Mickiewicza (1798-1898). Т. 2 (Warszawa, 1898).
43) Stanisław Marek Rzętkowski, «Miejscowości w Sonetach krymskich», Tygodnik Ilustrowany, 1870, nr 119 (28.03), str. 172; nr 120 (4.04), str. 183-186. Rysunki E. Andriolli podług szkiców J. Bilińskiego.
44) Teodozy S<ierociński>, «Uwagi o sonecie w ogólności z załączonym krytycznym rozbiorem „Sonetów” Adama Mickiewicza», Dziennik Warszawski, 1827, t. IX, nr 26.
45) Janina Stankiewiczówna, «Sonety Krymskie w poezji, muzyce i plastyce», Wędrowiec. 1901.
46) Antoni Sygietyński, «Śladami Mickiewicza», Kurier Warszawski. 1897, nr 224, 237, 247-248, 294, 297, 299, 302, 321, 327-328.
47) Józef Tretiak, «Stosunki i pieśni miłosne Mickiewicza w Odessie», w: J. Tretiak. Szkice literackie. Seria pierwsza (Kraków, 1896). Pierwodruk: Przewodnik Naukowy i Literacki, 1887, t. 1/2, str. 10-22, 109-125, 202-217.
48) Józef Tretiak. Mickiewicz i Puszkin. Studia i szkice (Warszawa, 1906).
49) Gerard Uziębło, «Kilka słów o orientalizmie Adama Mickiewicza», Ateneum, 1889, t. IV.
50) Stanisław Windakiewicz, «“Sonety Krymskie”. Studium», Kraj, 1896, nr 44-47 i Przegląd Polski, 1896, t. IV (i nadbitka).
51) Stanisław Witkowski, «Do genezy słynnej przenośni „Sonetów krymskich” i „Farysa”», Przegląd Humanistyczny, 1925, z. 1, str. 32-33.
52) Henryk Życzyński. Adam Mickiewicz. 1. Młodość (Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1936).
КРЫМСКИЕ СОНЕТЫ
Товарищам крымского путешествия.
АвторWer den Dichter will verstehen,
Muss in Dichter’s Lande gehen.
GoetheimChuldNameh81. АККЕРМАНСКИЕ СТЕПИ
Выплываю в пространства суши-океана.
Кренясь, повозка в зелень, как ладья, уходит;
В волнах лугов шумящих, в цветов половодьи,
Коралловые мысы миную бурьяна.
Уж смерклось, ни дороги в степи, ни кургана;
Звезд ладьи путеводных ищу в неба своде;
Вдали облако ль рдеет? денница ль восходит?
То Днестр блестит, то лампа взошла Аккермана.
Стой! – как тихо! – Я слышу, стая пролетает
Журавлей, а их сокол оком не проникнет;
Я слышу, где былинкой мотылек качает,
Где уж скользкою грудью к растению никнет.
В такой тиши вниманье так слух напрягает,
Что зов с Литвы б услышал. – В путь! никто не кликнет.
2. МОРСКАЯ ТИШЬ
На высоте Тарханкута
Уже лентою флага ветр едва играет,
Проясняется влага, чуть персью вздымая;
О счастьи так мечтает невеста младая,
Чтобы вздохнуть проснется и вновь засыпает.
Паруса, как знамена после грома воен,
Дремлют на мачтах голых; судно легкой крепью
Колышется, как будто приковано цепью.
Матрос вздохнул, круг тесный путников доволен.
Среди твоих, о море! веселых созданий
Есть одно – спит в пучинах в часы непогоды,
Но, лиш волны утихнут, змеи рук взметает.
Мысль! в твоей глуби гидра есть воспоминаний,
Что спит среди бурь страсти и рока невзгоды,
Но когда сердце мирно, когти в грудь вонзает.
3. НА ПАРУСАХ
Шум крепнет, снуют гуще моря исполины,
Матрос взбежал на мачту: готовьтеся, дети!
Взбежал, повис, простерся в невидимой сети,
Как паук, стерегущий трепет паутины.
Ветр! – ветр! – Ярится судно, сорвалось в усильи
С удил, кренясь во вьюге пенистой ныряет,
Выгнув шею, вал топчет, сквозь небо взлетает,
Облак лбом рассекает, вихрь ловит под крылья.
И мой дух взмахом мачты средь пучин витает,
Прядью паруса вьется в вихрь воображенье;
Криком с веселым кругом не могу не слиться,
Падаю на грудь судна, руки простираю.
Кажется, мое сердце торопит движенье.
Легко мне! любо! знаю, чтó значит быть птицей.
4. БУРЯ
Руль разбит, шум бурана, рык вод, парус сорван,
Последние матросам вырвались канаты,
Солнце в крови заходит, с ним надежд остаток,
Крик тревожен команды, помп зловещи стоны.
С торжеством буря взвыла; на кручи морские,
Взнесшие этажами из пучины выступ,
Наступил гений смерти, шел к судну на приступ,
Как солдат, что штурмует бреши крепостные.
Одни молятся смерти, творя заклинанье,
Тот в объятьях у друга, прощаясь, немеет,
Тут лежат полумертво, там ломают руки…
И один только путник в стороне в молчаньи
Мыслил: счастлив кто силы потерял, умеет
Молиться иль имеет друга для разлуки!
5. ВИД ГОР СО СТЕПЕЙ КОЗЛОВА
