Сяргей Белаяр - Расследаванні інспектара Сарвы
Не маючы магчымасці сачыць за цягам часу, экіпаж мог давяраць толькі ўласным адчуванням. Паводле ацэнак Сарвы, прайшлі не менш за восем гадзін, перш чым малочная бель стала патроху цямнець. Яшчэ праз дванаццаць пачалі праступаць зоркі. Аднак выдыхнуў інспектар толькі пасля таго, як «Сазіген Александрыйскі» ў рэшце рэшт вываліўся з пасткі.
Экіпаж сустрэў вызваленне крыкам «Ура! », ад якога ледзь не разляцелася на дробныя аскепкі арміраванае шкло ілюмінатараў. Людзі абдымалі адзін аднаго і плакалі.
Сарва прайшоў на капітанскі мосцік, імкнучыся не думаць пра тое, куды і ў які час трапіў брыг.
— Ёсць дзве навіны, спадар інспектар, — сказаў Даліла, масіруючы віскі. — Добрая і дрэнная. З якой пачаць?
— З добрай.
— Мы ў Сонечнай сістэме. Непадалёк ад Юпітэра. І на ўсіх парах аддаляемся ад кратовай нары.
— А дрэнная?
— Нам ніхто не адказвае.
У інспектара засмактала пад лыжачкай. Няўжо «Сазіген Александрыйскі» трапіў у мінулае, у якім спадарожнікі-рэтранслятары яшчэ нават не з'явіліся?
Аднак асэнсаваць сказанае Сарва не паспеў — на экране радара з'явілася пазнака касмічнага карабля, а яшчэ праз імгненне — другога, нашмат большага па памерах. Прычым другое судна з'явілася літаральна з ніадкуль, ды яшчэ і за некалькі метраў ад першага. Нават штучнаму інтэлекту было не па сілах прадухіліць сутыкненне.
Катастрофы не здарылася — абодва касмічных карабля рухаліся на мінімальнай хуткасці.
Інспектар і сам не зразумеў, што прымусіла яго крыкнуць:
— Трансфакатарам — на максімальнае набліжэнне!
— Гэта ж «Энігма» і «Капіца»! — Ахнуў Даліла, калі пікселі склаліся ў выразную карцінку.
НА ВОБРАЗ І ПАДАБЕНСТВА
Інерцыя накіроўвала касмічныя караблі ў розныя бакі. Калі «Сяргей Пятровіч Капіца» мог выкарыстаць для тармажэння рухавікі, то «Энігма» гэтай магчымасці была пазбаўленая. Амерыканскі зоркалёт павольна, але дакладна зносіла да Юпітэра. З сілай, якая выключала ўсякую магчымасць утрымацца на арбіце.
— Ёсць сувязь з Зямлёй! — Паведаміў радыст, які з'явіўся на капітанскім мосціку. — Нас пытаюць, чаму мы змянілі курс.
— Для іх жа яшчэ нічога не адбылося! — Капітан «Сазігена Александрыйскага» лейтэнант Рыгор Даліла задумаўся. Паўза расцягнулася на некалькі хвілін. — Пакажыце ў радыёграме паломку гіперпрывода і збой у рабоце навігацыйнага абсталявання. І паведаміце ім пра аварыю.
— Зразумеў! — кіўнуў радыст і пайшоў.
— Трэба дапамагчы параненым, спадар лейтэнант, — нагадаў інспектар Дэпартамента пазаземных крымінальных расследаванняў Ратаўт Сарва, пераканаўшыся ў тым, што відэакамеры, знятыя з аварыйна-выратавальнага судна, зафіксавалі сутыкненне.
— Вале, курс на карвет!
Брыг прыступіў да манеўру развароту, а Сарва склаў паведамленне для камісара Еінара Айнбунда, сцісла выклаўшы падзеі апошніх дзён. Прычым паспрабаваў зрабіць гэта так, каб у начальніка Дэпартамента не ўзнікла ніякіх сумненняў у адэкватнасці падначаленага. Мелася яшчэ адна нагода для турботы — знішчэнне лабараторыі пантрапалогіі. Інспектар валодаў мінімумам інфармацыі аб тым, што здарылася на Умбрыэле.
— Увогуле, а хіба здарылася?
Улічваючы тое, што «Сазіген Александрыйскі» выбраўся з кратовай нары да таго, як адбылася аварыя, можна было выказаць здагадку, што лабараторыю яшчэ не знішчылі. З гэтага вынікала, што Сарва валодаў магчымасцю прадухіліць тэрарыстычны акт.
— Спадар лейтэнант, мне неабходна тэрмінова адправіць радыёграму на Зямлю!
— Калі ласка!
Інспектар атрымаў зусім не той адказ, які чакаў: камісар Айнбунд у жорсткай форме запатрабаваў тлумачэнняў з нагоды таго, адкуль Сарва мог даведацца пра атаку, калі ў адкрытыя крыніцы інфармацыя не трапляла. Прыйшлося адпраўляць разгорнутую радыёграму.
Брыг прыватнай ахоўнай кампаніі прыбыў першым. Спыняў «Энігму» буксір.
Маючы на руках падмацаваную відэазапісам падрабязную справаздачу аб сутыкненні, інспектар зусім не здзівіўся таму, што начальнік Дэпартамента вырашыў накіраваць яго для высвятлення абставін знішчэння лабараторыі. Лейтэнант Даліла зноў стаў кампаньёнам Сарвы.
— Стартуем адразу, як толькі падыдзе «дойная карова» і мы зможам папоўніць запас паліва, спадар інспектар!
Памятаючы пра тое, што «Tempori parce», Сарва вырашыў не чакаць прыбыцця судна забеспячэння, і прыступіў да вывучэння матэрыялаў, дасланых Дэпартаментам, і выбару тактыкі расследавання. Лабараторыя на спадарожніку Урана эксперыментавала ў галіне генетычнага мадыфікавання людзей для фарсіраванага асваення планет, прыдатных для засялення. Выкарыстанне чалавечага матэрыялу было ў разы танней за прымяненне робатаў і ўзвядзенне масіўных ахоўных купалаў. Да таго ж нават самыя дасканалыя андроіды часам былі не ў стане выканаць працу, падуладную чалавеку.
Умбрыэль, які складаўся ў асноўным з льдоў з істотнай доляй каменя, выбралі для досведаў па змяненні характарыстык чалавечага цела невыпадкова — спадарожнік быў ідэальным месцам для ажыццяўлення праекта, які грамадская думка магла і не ўхваліць.
У дванаццаць дваццаць тры на пульт дзяжурнага паступіў сігнал бедства — на яхце «Радамант» выйшаў з ладу скачковы гіперпрывод, з прычыны чаго судна страціла кіраванне. Усе спробы пілота змяніць траекторыю падзення ні да чаго не прывялі, і праз дзве з паловай хвіліны яхта ўрэзалася ў навукова-даследчы цэнтр. Загінулі васямнаццаць чалавек, яшчэ дваццаць дзевяць атрымалі раненні рознай ступені цяжкасці. У тым, што здарылася адразу ж западозрылі тэракт — «Радамант» урэзаўся дакладна ў лабараторыю. Падчас агляду месца здарэння версія атрымала пацвярджэнне — на абломках яхты былі выяўленыя мікрачасціцы цыклытрыметылентрынітраміна.
— Калі гэта — тэрарыстычны акт, чаму ні адна з арганізацый і груп да гэтага часу не ўзяла на сябе адказнасць за атаку? — нахмурыўся інспектар. Тэрарысты ўсіх масцяў любілі нагадваць пра сябе прынародна. І чым меншай лікам і маргінальнейшай была арганізацыя, тым гучней яна старалася заявіць пра сваё існаванне.
Расследаванне толькі пачалося, таму разлічваць на поўную інфармацыю не варта было. Да моманту, калі Сарва скончыў азнаямленне з радыёграмай, падрыхтоўка да апускання ў гіперпрастору была скончаная.
— Займайце месца ў супрацьперагрузачным кокане, спадар інспектар! — у каюце з'явіўся Даліла. — Стартуем праз дваццаць хвілін.
— Выдатна! — Сарва пераканаўся ў тым, што інструменты, без якіх не абыходзілася ні адно расследаванне, на месцы, пасля чаго сабраў рэчы і прайшоў у адсек. — Вы нешта хацелі, спадар Знайда?
— Хацеў падзякаваць за тое, што спынілі мяне, спадар інспектар! — кіўнуўшы, выпаліў механік. — Калі б не вы, я мог назаўсёды застацца ў праклятай нары. Вы выратавалі мне жыццё!
— Не варта перабольшваць, спадар Знайда! Лейтэнант Даліла і я проста рабілі сваю працу.
— Не, спадар інспектар. Я ваш даўжнік! — Механіку абавязкова патрабавалася пабачыцца з інспектарам: брыг ляцеў да Ганімеда.
— Давайце пагаворым пра гэта іншым разам! — Сарва замкнуў контур і надаў целу гарызантальнае становішча, якое не мяняў аж да таго моманту, пакуль «Сазіген Александрыйскі» не прыбыў да Умбрыэля.
Паверхня спадарожніка адлюстроўвала менш пятай часткі падаючага святла, з прычыны чаго Умбрыэль выглядаў як крануты карозіяй асколак гарматнага ядра. Па меры таго, як брыг набліжаўся да спадарожніка, станавілася добра адрозным мноства кратараў рознага памеру, сярод якіх асабліва вылучаўся Ванда з незвычайным светлым колам на яго дне. З усіх спадарожнікаў Урана толькі Аберон пераўзыходзіў Умбрыэль па колькасці кратараў.
Адметнай рысай Умбрыэля, як і іншых буйных спадарожнікаў Урана, з'яўлялася таксама сістэма каньёнаў, накіраваных з паўночнага ўсходу на паўднёвы захад. Пазбаўленыя імёнаў стварэнні толькі ўзмацнялі падабенства спадарожніка з гарматным ядром.
Праекціроўшчыкі лабараторыі пантрапалогіі скарысталіся тым, што Умбрыэль з'яўляецца сінхронным спадарожнікам, і адсутнасцю ў яго атмасферы. Пацямненне задняга паўшар'я ў выніку пастаяннай бамбардзіроўкі часціцамі магнітасфернай плазмы, якія рухаліся па арбіце нашмат хутчэй за Умбрыэль, давала магчымасць схаваць навукова-даследчы цэнтр ад старонніх вачэй.
Стараннямі другога пілота брыг завіс на арбіце Умбрыэля і выпусціў бот, на борце якога Сарва і спусціўся на спадарожнік. Калі б не вугальна-чорная дзірка, якая ўтварылася ў выніку выбуху і дысанавала з брудна-шэрым керамічным бетонам купала, інспектар ніколі б не здолеў заўважыць навукова-даследчы цэнтр.
— І рэйкатронаў зусім не відаць.
Пасадку ніяк нельга было назваць мяккай — замест тыпавой узлётна-пасадачнай пляцоўкі выкарыстоўваўся вызвалены ад камянёў і лёду адносна роўны ўчастак мясцовасці. Варта было Сарву пакінуць борт, як адразу ж уключыўся рэжым аўтапілота, і бот пачаў імкліва набіраць вышыню.
