Редьярд Киплинг - Маўглi (на белорусском языке)
- Паслухайце Адзiнца! - усклiкнуў Маўглi са смехам. - Вольны Народ, мы павiнны ўцякаць на поўнач, харчавацца яшчаркамi i пацукамi з водмеляў, каб як-небудзь не сустрэцца з сабакамi. Яны спустошаць усе нашы лясы, а мы будзем хавацца на поўначы да таго часу, пакуль яны не надумаюцца аддаць нам наша дабро! Яны сабакi, i сабачыя дзецi - рудыя, жаўтапузыя, бяздомныя, у iх поўсць расце памiж пальцамi. Так, вядома, мы, Вольны Народ, павiнны ўцякаць адсюль i выпрошваць у народаў поўначы аб'едкi i розную падлу. Выбiрайце ж, выбiрайце. Слаўнае будзе паляванне! За Чараду, за ўсю Чараду, за ваўчыц i ваўчанят у логаве i на волi, за сяброўку, якая гонiць лань, за сама маленькае ваўчаня ў пячоры мы прымаем бой!
Чарада адказала кароткiм аглушальным брэхам, якi прагрымеў у цемры, нiбы трэск падаючага дрэва.
- Мы прымаем бой! - прабрахалi ваўкi.
- Заставайцеся тут, - сказаў Маўглi сваёй чацвёрцы. - Нам спатрэбiцца кожны зуб. А Пхао з Акелам няхай рыхтуюцца да бою. Я iду лiчыць сабак.
- Гэта смерць! - крыкнуў Вантала i прыўзняўся. - Што можа зрабiць гэткае галышаня супраць рудых сабак? Нават Паласаты i той...
- Ты i праўда чужынец, - адгукнуўся Маўглi. - Але мы яшчэ пагаворым, калi сабакi будуць перабiты. Добрага палявання ўсiм вам!
Ён памчаўся ў цемру, увесь ахоплены шалёнай весялосцю, амаль не гледзячы, куды ступае, i, як i трэба было чакаць, расцягнуўся на ўвесь рост, спатыкнуўшыся аб Каа, якi пiльнаваў аленевую сцежку паблiз ракi.
- Кш-ша! - сярдзiта сказаў Каа. - Хiба можна так тупацець i пляскаць у джунглях, зводзячы на нiшто паляванне ўсёй ночы, ды яшчэ калi дзiчына гэтак хутка бегае?
- Вiна мая, - сказаў Маўглi, падымаючыся на ногi. - Праўда, я шукаў цябе, Пляскатагаловы, але кожны раз, як я цябе бачу, ты становiшся жаўжэйшы i таўсцейшы на даўжыню маёй рукi. Няма другога такога, як ты, ва ўсiх джунглях, о мудры, дужы i прыгожы Каа!
- А куды ж вядзе гэты след? - Голас Каа палагаднеў. - Не мiнула i месяца з таго часу, як адзiн чалавек з нажом кiдаў у мяне камянямi i шыпеў на мяне, як злосны лясны кот, за тое, што я заснуў на адкрытым месцы.
- Ага, i распудзiў аленяў на ўсе чатыры бакi, а Маўглi быў на паляваннi, а Пляскатагаловы зусiм аглух i не чуў, як яму свiсталi, каб ён аслабанiў аленеву сцежку, - спакойна адказаў Маўглi, сядаючы сярод стракатых кольцаў.
- А цяпер гэты чалавек прыходзiць з ласкавымi, лiслiвымi словамi да гэтага ж Пляскатагаловага i кажа яму, што ён мудры, i дужы, i прыгожы, i Пляскатагаловы верыць яму i скручваецца ў кальцо, каб зрабiць зручнае сядзенне для таго, хто кiдаў у яго камянямi... Цяпер табе добра? Хiба Багiра можа гэтак выгодна скруцiцца?
Каа, як звычайна, выгнуўся, нiбы мяккi гамак, пад цяжарам Маўглi. Хлопчык працягнуў у цемры руку, абняў гiбкую, падобную на трос шыю Каа i прыгнуў яго галаву да сябе на плячо, а потым расказаў яму ўсё, што адбылося ў джунглях гэтай ноччу.- Я, можа, i мудры, - сказаў Каа пасля таго, як выслухаў расказ, а што глухi, дык гэта праўда. Iнакш я пачуў бы пхiял. Не дзiва, што траваеды гэтак занепакоiлiся. Колькi ж усяго сабак?
- Я яшчэ не бачыў. Я прыйшоў адразу да цябе. Ты старэйшы за Хатхi. Затое, о Каа, - тут Маўглi закруцiўся ад радасцi, - гэта будзе слаўнае паляванне! Мала хто з нас убачыць новы маладзiк.
- I ты таксама сюды ўмяшаўся? Не забывайся, што ты чалавек. Не забывайся таксама, якая чарада цябе выгнала. Няхай ваўкi ганяюць сабак. Ты чалавек.
- Леташнiя арэхi сталi сёлета чорнай зямлёю, - адказаў Маўглi. - Гэта праўда, што я чалавек, але сёння ноччу я сказаў, што я воўк. Гэта ў мяне ў крывi. Я заклiкаў раку i дрэвы, каб яны запомнiлi мае словы. Я паляўнiчы Вольнага Народа, Каа, i застануся iм, пакуль не сыдуць адсюль сабакi...
- Вольны Народ! - прабурчаў Каа. - Вольныя зладзеi! А ты звязаў сябе смяротным вузлом на ўспамiн аб ваўках, якiя памерлi! Кепскае гэта паляванне!
- Гэта маё Слова, i я ўжо сказаў яго. Дрэвы ведаюць, i ведае рака. Пакуль не сыдуць адсюль сабакi, маё Слова не вернецца да мяне.
- Сшшш! Ад гэтага змяняюцца ўсе сляды. Я думаў узяць цябе з сабою на паўночныя балоты, але Слова - хай сабе нават Слова маленькага голага, безвалосага чалавечка - ёсць Слова. Цяпер i я, Каа, кажу...
- Падумай як след, Пляскатагаловы, каб i табе не звязаць сябе смяротным вузлом. Мне не трэба ад цябе Слова, я i так ведаю...
- Няхай будзе гэтак, - сказаў Каа. - Я не буду даваць Слова. Але што ты думаеш рабiць, калi прыйдуць рудыя сабакi?
- Яны павiнны пераплысцi Вайнгангу. Я хачу сустрэць iх на водмелях, а за мною была б Чарада. Нажом i зубамi мы прымусiлi б iх адступiць унiз па цячэннi ракi i крыху астудзiлi б iм глоткi.
- Гэтыя сабакi не адступаюць, i глоткi iм не астудзiш, - сказаў Каа. Пасля гэтага палявання не будзе больш нi чалавечка, нi ваўчаняцi, застануцца адны голыя косцi.
- Алала! Памiраць дык памiраць! Паляванне будзе сама слаўнае! Але я яшчэ малады i бачыў мала дажджоў! У мяне няма нi мудрасцi, нi сiлы. Ты прыдумаў што-небудзь лепшае, Каа?
- Мне давялося бачыць сотнi i сотнi дажджоў. Перш чым у Хатхi выпалi малочныя бiўнi, я пакiдаў ужо ў пыле доўгi след. Клянуся Першым Яйкам, я старэйшы за многiя дрэвы i бачыў усё, што рабiлася ў джунглях.
- Але такога палявання яшчэ нiколi не было, - сказаў Маўглi. - Нiколi яшчэ рудыя сабакi не станавiлiся нам упоперак дарогi.
- Што ёсць, тое ўжо было. Тое, што будзе, - гэта толькi забыты год, якi вярнуўся назад. Пасядзi спакойна, пакуль я пералiчу мае гады.
Цэлую доўгую гадзiну Маўглi адпачываў сярод кольцаў Каа i забаўляўся з нажом, а Каа, уткнуўшыся нерухомай галавой у зямлю, успамiнаў пра ўсё, што бачыў i даведаўся з таго дня, як вылупiўся з яйка. Вочы яго, здавалася, пагаслi i зрабiлiся падобныя на цьмяныя апалы, i час ад часу ён рэзка торгаў галавой то ўправа, то ўлева, быццам яму снiлася паляванне. Маўглi спакойна драмаў; ён ведаў, што няма нiчога лепшага, чым выспацца перад паляваннем, i прызвычаiўся засынаць у любы час дня i ночы.
Раптам ён адчуў, што цела Каа становiцца таўсцейшым i шырэйшым пад iм, таму што вялiзны ўдаў надзьмуўся, сыкаючы, нiбы меч, калi яго выхоплiваюць са стальных ножнаў.
- Я пабачыў усе мёртвыя часiны, - сказаў урэшце Каа, - i вялiкiя дрэвы, i старых сланоў, i скалы, якiя былi голыя i спiчастыя, перш чым абраслi мохам. Ты яшчэ жывы, чалавечак?
- Месяц толькi што ўзышоў, - сказаў Маўглi. - Я не разумею...
- Кшш! Я зноў Каа. Я ведаю, што часу мiнула няшмат. Зараз мы пойдзем да ракi, i я пакажу табе, што трэба рабiць з сабакамi.
Прамы, як страла, ён павярнуў да галоўнага рэчышча Вайнгангi i кiнуўся ў ваду крыху вышэй плёса, за якiм вiднелася Скала Мiру, а разам з iм кiнуўся ў ваду i Маўглi.
- Не, не плывi сам - я рухаюся хутчэй. На спiну да мяне, Маленькi Брат!
Левай рукой Маўглi абняў Каа за шыю, правую руку моцна прыцiснуў да цела i выцягнуў ногi ў даўжыню. I Каа паплыў супраць цячэння, як умеў плаваць толькi ён адзiн, i струменi бурлiвай вады запенiлiся вакол шыi Маўглi, а яго ногi загайдалiся на хвалi, узнятай слiзготнымi бакамi ўдава. Крыху вышэй Скалы Мiру Вайнганга звужваецца ў цяснiне памiж мармуровых скалаў ад васьмiдзесяцi да ста футаў у вышыню, i вада там шалёна iмчыцца мiж скаламi па вялiкiх i малых камянях. Але Маўглi не думаў пра гэта; не было такой вады на свеце, якой ён спалохаўся б хоць на хвiлiну. Ён глядзеў на скалы па берагах ракi i трывожна нюхаў паветра, у якiм стаяў саладкавата-кiслы пах, вельмi падобны на пах мурашнiку ў спякотны дзень. Ён мiжвольна спусцiўся нiжэй у ваду, выстаўляючы галаву толькi для таго, каб уздыхнуць. Каа стаў на якар, двойчы абкруцiўшы хвост вакол падводнай скалы, i падтрымлiваў Маўглi, а вада iмчалася паўз iх.
- Гэта Месца Смерцi, - сказаў хлопчык. - Чаго мы тут?
- Яны спяць, - сказаў Каа, - Хатхi не саступае з дарогi Паласатаму, але i Хатхi i Паласаты саступаюць з дарогi рудым сабакам. Сабакi ж кажуць, што нiкому не саступяць з дарогi. А каму саступае з дарогi Маленькi Народ Скалаў? Скажы мне, Гаспадар Джунгляў, хто ж у нас сама галоўны?
- Вось гэтыя, - прашаптаў Маўглi. - Тут Месца Смерцi. Хадзем адсюль.
- Не, глядзi як след, таму што яны спяць... Тут усё гэтак жа, як было, калi я быў не даўжэйшы за тваю руку.
Патрэсканыя ад часу i непагадзi скалы ў цяснiне Вайнгангi ад самага пачатку джунгляў былi жыллём Маленькага Народа Скалаў - клапатлiвых, сярдзiтых чорных дзiкiх пчол Iндыi, i, як добра ведаў Маўглi, усе сцяжынкi зварочвалi ўбок за паўмiлi ад iх уладанняў. Шмат стагоддзяў Маленькi Народ меў тут прытулак i раiўся тут, перасяляўся з расколiны ў расколiну i зноў раiўся, пакiдаючы на белым мармуры плямы ад старога мёду, лепячы свае чорныя соты ўсё вышэй i глыбей у цемры пячор. Нi чалавек, нi звер, нi вада, нi агонь нi разу не асмелiлiся iх закрануць. Абапал ракi цяснiна на ўсю даўжыню была нiбы завешана мiгатлiвым чорным аксамiтам, i Маўглi скалануўся, калi ўзняў вочы, бо над iм вiселi, счапiўшыся, мiльёны пчол, якiя цяпер спалi. Там былi яшча глыбы i гiрлянды i нешта падобнае на гнiлыя пнi, што ляпiлiся да скалаў. Гэта былi старыя соты мiнулых гадоў або новыя гарады, пабудаваныя ў зацiшку схаванай ад ветру цяснiны. Цэлыя горы губкавых гнiлых адкiдаў скацiлiся ўнiз i заселi памiж дрэвамi i лiянамi, якiмi зараслi скалы. Прыслухаўшыся, Маўглi не раз лавiў вухам шоргат i гук падзення поўных мёду сотаў, што зрывалiся ўнiз дзе-небудзь у цёмнай галерэi, потым - сярдзiтае гудзенне крыльцаў i змрочнае "кап-кап-кап" мёду, што пералiваўся цераз край i густымi кроплямi павольна падаў на галiны.
