Неизвестно - Гапееў Ведзьміна тоня
Нэла спала, закутаная ва ўсё, што было ў будане. Ужо і пацяплела добра, і Сяргей спакойна пайшоў да магазіна. Аўтамабіль з хлебам ён прачакаў не так і доўга – мо з гадзіну. Вадзіцель яшчэ толькі пад’язджаў да магазіна, то ў прывітанні ўзняў руку, пасля, калі выскачыў з кабіны, крыкнуў да Сяргея:
– А я то думаю: будзе рыба ці не? Бачу, многа! Ну, чакай, разгружуся…
Грошай Сяргей атрымаў многа і адважыўся: купіў каўбасы акрамя хлеба і цукру. Смачна будзе засмажыць. А ў бабы Адаркі купіць яек дзесятак. Яна то і так дасць, але дзякуй, што малако за “дзякуй” дае. Яшчэ і яйкі прасіць…
Ля будана былі ўжо ўсе: Віцька, Віталь, Жэнька. Нэла сядзела, хуталася ў куртку ля ног Жэнькі. Будана, зрэшты, ўжо не было: толькі адзін каркас застаўся. Сена ляжала на траве, усе транты Сяргеевы – воддаль.
Віцька заўважыў спахмурнелы твар Сяргея і заспяшаўся:
– Ты не псіхуй, мы тут плёнку цэлафанавую прынеслі. Вось, трэба будан яшчэ большы зрабіць, накрыем плёнкай, каб дождж не прабіў, зверху сенам. Яшчэ навес адзін зробім, а то во дошкі нашы намоклі… – ён паказаў на тыя дошкі, што ўжо нацягалі ад дзеда Васіля. Іх трэба было парэзаць па чарцяжу, каб там, на месцы, не надта мучыцца.
– Я не псіхую, –адказаў Сяргей спакойна. – Давайце, дапамагайце, пакуль дажджу няма. Толькі Нэлу пакарміць трэба…
Калі ж шчыра, то ён не ведаў, як сябе паводзіць. З аднаго боку, было добра, што яму збіраюцца шчыра дапамагчы, а з другога – ён ужо адвык ад таго, што нехта чужы будзе бескарысліва табе дапамагаць, проста так, без нейкага разліку. Казытала непрыемна і тое, што хлопцы ні словам на рыбалцы не абмовіліся пра будан. Ну, мо яны згаварыліся, каб які сюрпрыз атрымаўся.. Перасіліла першае: што ні кажы, а яму было прыемна адчуваць падтрымку. І рыбы вось налавілі колькі, толькі крыху ўзялі смажыць (а есці ж разам будуць усе), а так загадалі Сяргею аднесці і прадаць вадзіцелю…
– Паснедалі мы з Нэлай ужо, – адказала Сяргею Жэнька.
– Я ёй каўбасы купіў… Насмажыць вось, на агні…
– Ха, каўбасу мы самі з’ядзім! Вось як зробім шыкоўны будан, каб усім можна было ад дажджу схавацца! Гэх, шашлык з каўбасы будзе! – загарэўся Віцька.
А Віталь тым часам нагой разгладзіў вытаптаны участак зямлі, трэскай чарціў:
– Каб нас чацвёра дарослых і Нэла селі адразу, то трэба…
– Ну, ты тут малюй, а мы пойдзем высякаць дручкі, – Віцька ўжо трымаў сякеру ў руках.
– Чакайце, вы дома жываты набілі, а Сяргей галодны, – прыкрыкнула Жэнька, прысела, выцягнула з-пад плёнкі на зямлі пакет, пачала даставаць з яго розныя скруткі. – Сяргей, бяры паеш…
– Ёсць у нас што есці, – разгубіўся Сяргей, гледзячы на прынесенае Жэнькай снеданне.
– Тое потым разам з’ядзім, – рагатнуў Віцька і па-змоўніцку дадаў: – Еш, гэта Жэнька спецыяльна для цябе аладкі смажыла, ад самай раніцы старалася…
У наступны момант ён ужо бег у бок густых сліваў, бо твар Жэнькі нічога добрага яму не абяцаў. Сяргей усміхнуўся, гледзячы на раззлаваную Жэньку:
– Ну, я паспытаюю, як ты ўмееш смачна гатаваць…
А сонца спачатку нясмела, а потым часцей, часцей прабівалася скрозь аблокі, якія парадзелі, пабраліся дзіркамі. Стала цёпла, пара густа падымалася ад роснай травы.
Кіпела работа: новы каркас вялікага будана, на два “пакоі” па праекту Віталя ўжо стаяў, абцягнуты папярэчынамі. Грунтоўнае збудаванне атрымлівалася. Віцька ад дзеда Васіля прынёс касу: тут жа, у садку, касілі траву і пустазелле. Каркас абцягвалі кавалкамі старой плёнкі, мацавалі, потым спецыяльнае рыштаванне рабілі, каб травой абкласці і тая не спаўзала.
Старое сена прасушваць расклалі, Жэнька на “печцы” пачала смажыць рыбу.
У гэты час да будана падышла маці Сяргея.
Усе спыніліся. Маці была цвярозая, з тварам, бы ў пабітай сабакі. Чырвоныя вочы хваравіта блішчалі, яна церла адну далонь аб другую. Было бачна, што адчувае яна сябе вельмі дрэнна. Усім стала вельмі няўтульна.
– Сяргей, сыночак, ты… гэта, ішлі б вы ў хату спаць. А то людзі смяюцца з мяне… І во крычаць на мяне, кажуць, правоў пазбавяць. А каму я трэба буду… – яна сутаргава ўсхліпнула.
– Пакуль у хаце будзе той зэк, я туды не пайду, – спакойна, але цвёрда адказаў Сяргей. – І Нэлу не пушчу. Выганяй тую сволач.
– Дык як жа яго выганю? Ды і навошта? Ён жа добры, гэта як вып’е, то трохі крычыць… – стала апраўдвацца маці.
– А ён бывае цвярозым? Усё, не прасі нічога. Мы нічога не просім. У нас во і есці што ёсць, і спаць ёсць дзе.
– Дык а як холадна стане? Куды ж пойдзеце?
– Пакуль стане, я нешта прыдумаю…Нешта прыдумаем, – дадаў Сяргей. – Ты адно… не пі болей. І тады ўсё будзе добра.
– Ды я… – маці ўсхліпнула нечакана. – Цяжка мне, ой, як цяжка… Загоніш ты мяне ў труну…
І яна пайшла, ступаючы так, быццам зямля пад яе нагамі пагойдвалася.
Нейкі час у садку стаяла цішыня. Непрыемная, нацягнутая. Так усё добра ішло…
– Усё будзе добра, – раптам голасна, упэўнена сказаў Віталь.
Ён падхапіў на рукі Нэлу, крутануўся з ёй:
– А ну, Нэла, скажы: будзе.
Дзяўчынка згодна заківала галавой.
– Не, ты не ківай, а кажы: будзе добра! Будзе добра!
Нэла, гэта было бачна па яе тварыку, сілілася і на самой справе нешта сказаць. Яна сутаргава крывіла роцік, каўтала, а потым вырвалася з яе грудзей кароткае, гучнае:
– Доба!
Віталь прыціснуў моцна дзяўчынку да грудзей, потым асцярожна апусціў на зямлю.
– От жа, казаў сваім: ну чаму вы мне сястрычку не нарадзілі…
Уздыхнуў, абвёў усіх сур’ёзным позіркам.
– Калі Нэла сказала, што будзе добра – значыць, так і будзе. Не будзем спяшацца і рабіць пяць спраў за раз. Вось зробім адну – падумаем над другой. Будзе ў нас час падумаць, як гэтага зэка з Сяргеевай хаты вытурыць.
– А цяпер давайце абедаць, работнікі, – запрасіла Жэнька. – У мяне гатова рыба…
Елі рыбу, потым на прутках смажылі на агні кастра каўбасу.
Будан закончылі к абеду. Ён атрымаўся, як і планавалі, вялікі, утульны, на два “пакоі”: пярэдняя і месца для сну. І светлы: Віталь прадугледзеў нават два акенцы – іх зрабілі з плёнкі.
Пасля абеду вырашылі сабрацца ў садзе дзеда Васіля: амаль усё, як ім здавалася, было гатова.
…Голас у тэлефоннай трубцы Жэнька не пазнала, хоць ён здаваўся ёй знаёмым.
– Так, я Яўгенія Лошчык. А хто мяне пытае?
– Гэта карэспандэнт раённай газеты Мікульчык, – адазваліся ў трубцы, і, не даючы Жэньцы апомніцца, голас працягваў: – Ну, давай раскажы, чаму не пішаш, што там у вас робіцца?
– Дык няма аб чым пакуль пісаць…
– Як няма? А хто збіраецца адшукаць у балоце магілу партызан, каб зрабіць перазахаванне? Вы? Ну, а маўчыш… Так, ты ў школе ў Саюзе моладзі?
– Так, у БРСМ…. – разгубілася Жэнька: адкуль у рэдакцыі ведаюць пра іх планы? – Дык мы нічога яшчэ не знайшлі…
– Гэта ўжо справа іншая. Знойдуць і без вас, калі ўзяліся. Ваш старшыня сельвыканкама быў у раёне, тут усё ведаюць, гэта справа надзвычай сур’ёзная. Раскажы, хто там збіраецца ў пошукі. Вам гэты самы партызан, як яго, Карота, так? Калі расказваў?
– У школе… Ну, гэта яшчэ раней было…
– Так… У школе была сустрэча… І пасля той сустрэчы школьная арганізацыя БРСМ вырашыла адшукаць магілу партызан, каб зрабіць перазахаванне. Хто ўдзельнічае?
– Ды не так было…
– Ну, няхай крыху не так, гэта дробязі. Хто там з вамі?
– Ну-у, – разгубілася Жэнька канчаткова ад гэтага націску карэспандэнта. – Сяргей, ён з нашай вёскі, жыве ў інтэрнаце, захацеў парыбачыць на Ведзьмінай тоні. І яшчэ Віталь, вучань нашага класа, Віцька, мой брат…
– Віталь член БРСМ? – зноў перабіў карэспандэнт Жэньку. – Хто з настаўнікаў будзе з вамі? Дарэчы, ты якую пасаду займаеш?
– Дзе займаю?
– Ты хто ў пярвічнай арганізацыі? Хто ў вас сакратар?
– Я – член камітэта…
– Так, добра. Я прыеду на гэтым тыдні, ты раскажаш усё больш падрабязна. Пакуль хопіць. А надалей я цябе прашу аб такіх навінах абавязкова паведамляць нам, – закончыў карэспандэнт ушчуваннем, і ў трубцы раздаліся кароткія гудкі.
Жэнька стаяла чырвоная. Не ведала, аб чым і думаць. Ну, пісаць яшчэ не было аб чым – яны ж нічога яшчэ не адшукалі, плыт яшчэ не гатовы… Вядома, яна планавала напісаць цэлы рэпартаж. Са здымкамі…
Успомніла аб здымках, падумала, што зараз вось закончыць усе клопаты па хаце і пойдзе з фотаапаратам у сад да хлопцаў і дзеда Васіля…
Частка 20
Бацька Віталя падагнаў трактар блізка да хаты, заглушыў.
– Гэй, разгружай! – гукнуў ён.
Хлопцы пазаскоквалі на прычэп. Тут было дзесяткі тры тонкіх дошак, доўгія рэйкі.
– Ух ты, матэрыял сапраўдны!
– Ось плыт будзе!
Разгрузілі хутка, пацягалі на надворак да дзеда. Тут ужо пад прыглядам дзеда Васіля пачалі разбіраць дошкі.
Размяралі, абразалі, складвалі каркас прама на зямлі, нажыўляючы між сабой дошкі і рэйкі. Плыт вырашылі зрабіць яшчэ большы – цэлых пяць метраў даўжыні. А вакол бартоў – парэнчы, каб незнарок не ўпасці ў ваду. Яшчэ падумалі, што трэба два вялікія вяслы – хто ведае, якая там глыбіня на тоні, ці атрымаецца толькі шастамі адпіхвацца.
