KnigaRead.com/

Варлен Бечык - Радкі і жыццё

На нашем сайте KnigaRead.com Вы можете абсолютно бесплатно читать книгу онлайн Варлен Бечык, "Радкі і жыццё" бесплатно, без регистрации.
Перейти на страницу:

3 неадпраўленага пісьма:

«Гэтае пісямцо — яшчэ адзін усмешлівы і непатрэбны момант у мітуслівым нашым жыцці.

Я аддаў табе ініцыятыву развітання і пачаў яго, так сказаць, забываць.

«Раз уж я капрала палюбила, не размениваться же на вас»... Дай Бог, каб ты была шчаслівай і знайшла свайго капрала.

Я забываю цябе і ўспамінаю цябе. Успамінаю імгненні колішняга шэпту маёй душы. Я жыву новай, ужо маскоўскай мітуснёй і адзінотай».

3 пісьма Кудраўцу:

«У Ленінцы — чарга за ведамі.

Звычайна свежыя ўражанні адкрываюць перспектыву жыцця — тую, што часта губляецца за будзёншчынай. У Маскве думаць няма калі. Віруе натоўп на вуліцах і ў метро, штуршкамі перапыняе імгненні працы душы...

В-ку я ўдзячны і маральна абавязаны прыплюшчваць вочы, каб не вельмі бачыць яго мінусы.

Хоць пагода і добрая, а сонца вясновае, з мяне хапіла б высокай столі Ленінкі. Але благія ночы, пасля якіх я разбіты, не даюць разгону.

3 вялікіх, я ведаю, хіба што Хлебнікаў не жыў мітуснёй. Але ж яго геніяльная праца аказалася малапатрэбнай, асталася малазразумелай... У гэтым напрамкуі пацяклі мае думкі, на жаль, не насычаныя зместам, які варта было б пераказваць.

...Драўляная эстэтыка блукае па — ізмах, а пра ўздзеянне на йсіхіку і ўнутранае жыццё прыгажосці жаночага цела ні гу-гу.

...Няма асаблівай злосці на забойцаў Ігарка: калі прыгледзецца, у іх не было вырааных прыкмет індывідуальнага злачыннага крэтынізму; яны — звычайнае параджэнне жорсткасці дэмагагічнага часу, калі ўпарта славім гуманізм і поспехі, прыхоўваючы і замоўчваючы мінусовы цяжар. «Глаза туманит от печати, и закружит­ся голова, когда и кстати и некстати все те же прыгают слова...»

24. II.

Не бачыў маскоўскага салюта. Колькі думак, часу і бяссонніц патрачана на дру#іх, а ніхто, акрамя Толі Псікава, бадай, ніколі мяне не праводзіў.

М. Цветаева. «Поэт о критике» («День поэзии — 65»):

«Не вправе судить поэта тот, кто не читал каждой его строки.

Красивость — внешнее мерило, прекрасность — вну­треннее.

Судить о качественности, сущности, о всем, что не видимость вещи, может только в этой области живущий и работающий.

Чтите и любите мое, как свое. Тогда вы мне судьи.

Кто в критике не провидец — ремесленник.

С правом труда, но без права суда.

Критика большого поэта, в большей части, критика страсти: родства и чуждости.

...Опенка есть определение веши в мире, отношение — определение ее в собственном сердце».

Форма — спосаб зносін з навакольным светам, спосаб зносін з часам.

Форма накаплівае свае ўмоўнасці. Накаплівае, такім чынам, і змястоўнасць. Але бываюць і безгустоўныя ўмоўнасці. Няправільны выбар формы — не толькі памылка адзення. Памыляліся за чужы кошт.

Письмо Петрарки к Боккаччо, 28.IV, 1373. «Нет ниче­го легче пера, ничто не действует столь ободряюще.Другие удовольствия исчезают, оставляя после себя подавленность духа; перо же манит, когда берешь его в руки, и восхищает, когда его откладываешь. И оно воз­награждает не только своего владельца, но и многих других, кто далек, а иногда и людей будущего, через тысячи лет. Я думаю, можно сказать, что из всех земных удовольствий нет ни одного, достойнее, чем литература, ни одного столь долговечного, приятного или более по­стоянного».

К. Федин. «О соотношении света и тени. Ответ чита­телю» («Лит. газ.,» № 8—67):

«Читатель требует от литературы талантливости. По­звольте потребовать талантливости и от читателя. Пото­му что дело читателя отличать плохое сочинение от хоро­шего и не валить все б одну кучу».

Паеду з горада, і ён знікне, астанецца ў душы, у мінулым.

С. Бальмонт. «К молодым поэтам»:

«Поэт — стихия. Ему любо принимать разнообраз­нейшие лики, и в каждом лике он самотождествен».

25. ІІ

Моцны сюжэтны стрыжань, на якім я, Таня і яе сяброўка Валя — гэта мая субота. Сустрэліся каля кінатэатра «Космас». Няўпэўненае пазнаванне. Бадзянне па метро і вакзалах, камера захавання; буфет, цыганка разліла каву мне на паліто, на Курскім вакзале згубілі Валю. Электрычка на Балашыху. Таня і я глядзеліся ў шкло электрычкі. П’яны спіць на падлозе. Некалькі прыгожых дзяўчат (прыгажуні Масквы ў электрычцы). Маўчанне. Прыезд. Цёмны лясок з засохлымі пасадкамі. Размова ў пад’ездзе. Мне ясна, што мы разыдземся назаўсёды. Маніць не хачу. Я гэта ведаў амаль што і да сустрэчы. Але ж я паабяцаў сабе, што падарую дзяўчынцы ўвагі, ласкі як паболей. Для канцоўкі: «Яны дамовіліся сустрэцца заўтра, хоць ведалі, што несустрэнуцца ніколі». Момант: ён ведаў, што думаў ён; гэта трэба падкрэсліць — не ведаў, што думала яна, і баяўся, што ўсё не так, як яму здаецца.

28. II.

Быў на прыёме ў неўрапатолага... Колькі можна! Сам вырашаю свой лёс.

Канчаткова саспела рашэнне стаць працоўным чалавекам. Досыць спаць! Прыеду — штодня гадзіна фізкультуры. Нам не хапае кахання, любві, увагі. Нас ніхто не праводзіць і не сустракае. Па крайняй меры, не сустракае той, каго мы хацелі б сустракаць і праводзіць.

Ну, адважыўся. Што будзе, хай будзе. Пішу Міколе наконт працы ў «ЛіМе»:

«Я не хачу новага зігзагу ў сваім не вельмі дарэчным лёсе. Маскоўская мітусня, у якой глынуў я трохі навукі і шмат адзіноты, штурхае мяне да новага рашэння. Жадаю сталай работы. Выключаны з працоўнага рытму, я страціў і нейкую ўнутраную ўстойлівасць. Паводзіны і ўчынкі (гэтых мала) — мізэрныя патугі не згубіцца ў бяздзейнасці.

Парады маскоўскіх лекараў і «знахароў» таксама падтрымліваюць маё жаданне падключыцца да чаго-небудзь істотнага і пастаяннага.

Я ведаю, што ў «ЛіМе» было (на вашым аддзеле) пастаяннае месца з акладам і работай. Калі яно не за­нята, ці згодзіцца гэтая арганізацыя' ўзяць мяне, прытым — зусім не часова?

. Само сабою, скардзіцца, што галава не цягне, я не буду, ды і маё адчуванне абяцае быць лепшым, чым мінулагодняй вясною, калі я нейкім чынам йраходзіў пэўную «пробу» ў газеце.

Хай падасца дзіўным, але на «ЛіМ» я разлічваю як на пэўную пляцоўку росту. Бо спадзяюся, што змагу тут иераадолець двухгадовую (ці болей) спячку.

Аднак натуральна спытаць: а што з аспірантурай? Спакуса самаадукавацца ў спакойных умовах аказалася не па мне. Глядзець на дысертацыю як на скачок пешкі ў ферзі — прыніжэнне годнасці навукі і насмешка над ацэнкай вартасці чалавека. . ...

Я спрадвеку быў містыкам, і праскапія (здаецца, такая назва) — адчуванне ўласнай будучыні — была мне здаўна ўласціва. Калі паміж намі, то ты, пэў«е, памятаеш той «вопль», якім я ацэньваў свой «майбутні» лёс у аспирантуры (адразу пасля паступлення)...

Сугуба паміж намі:

Я лічу, што дысертацыя мною ўжо зроблена — часткова на паперы, поўнасцю галаве. Праецыруючы яе на агульны ўзровень, спадзяюся, што абарона прайшла б.

Але — па безлічы прычын — спяшацца не хачу і не магу. Калі кінуць вокам на рускія, украінскія і беларускія даследаванні таго часу, то, спадзяюся, па крайняй меры ў абагульненнях я болей паслядоўны і настойлівы...

...Я не паэт, не празаік, не крытык і як чалавек — мнагазначны мінус... але літаратуру я люблю, ёю жыву. Любоў гэта большая за лапчную неабходнасць адмовіцца ад кніжак і пашукаць нелітаратурнай сферы прылажэння сваіх сіл.

Пісьмом я апераджаю свой прыезд з Масквы, каб потым, калі месца ёсць, не пытацца знянацку...»

5. III. -

Тут і заканчваецца мая Масква — у Мінску. Вечарам я выйшаў з бібліятэкі і пехатою ішоў да Беларускага вакзала. 3 Масквою, з якой я, здаецца, не дружыў, было шкада развітвацца: цяпер усё здавалася мілейшым, яшчэ больш вясновым: і скразнякі метро, і хітрыя позіркі масквічак, і людскі тлум, і бязмежнае мора дамоў, і рознахарактарных вуліц, вуліц, на якія пала ў апошнія дні процьма талага снегу і тры тыдні майго жыцця. Ад’язджаць не хацелася, і я збіваўся, блудзіў, без мэты і сэнсу заходзіў у магазіны, па дарозе пра не­шта разумна і лірычна думаў, пакуль не спахапіўся: мала часу. Давялося рэшту дарогі Праскочыць у метро.

Шукаю форму і збіраю думкі для паслядоўнай, рашучай і настойлівай барацьбы з дэмагогіяй. 67-мы год — двайная гадавіна. 50, але яшчэ 30 ад 37-га. У імя пяцідзесяці будзе жывой хай нашая памяць аб 37-м годзе. Нельга выпрамляць і падчышчаць дарогу гісторыі, як і не дазволена заасфальтаваць, як гэта зрабіла пад пры­езд М. С. Хрушчова Мінская РОС...

М. Проботов. «Московский школьник» («ДЛ», 2—67):

А ты все смеешься, не хочешь мириться,

Тебе ненавистны фальшивые лица,

Тебе непонятны трусливые души,

Пустых разговоров не хочешь ты слушать.

Чего же ты хочешь? Не знаешь, приятель.

Спроси-ка у девочки в пепельном платье:

Она тебе скажет, чего тебе надо,

А может быть, скажет, что выпить бы надо.

А это не дело, не дело, ты знаешь,

Живешь ты, смеешься, минут не считаешь,

А время еще не ушло, но уходит,

А ты не моложе становишься вроде.

Ты старше становишься, старше и хуже,

И ты никому абсолютно не нужен;

И хоть ты на свете все видишь и слышишь,

Перейти на страницу:
Прокомментировать
Подтвердите что вы не робот:*