Анатоль Казлоў - Дзеці ночы
«Згінь, нечысць! Правакатар заёрзаны!»
«Вах-вах, слабенькая і закланная курачка кіпцюркі высоўвае. Поркайся пакуль у смецці, твой час яшчэ прыйдзе. Слухай звіхнутую старуху».
— Госпадзі, абарані мяне! — вырвалася з губ Нінкі.— Не пакінь Вілена ў бядзе.
— Правільна, дзяўчынка. Усе нашы помыслы павінны быць звернуты да нашага Спасіцеля. Не саромейся, перахрысціся,— падахвочвала манашка.— Вось так. І другі, і трэці разок. Ачысці душу сваю. Выкарчуй з яе ўсё дрэннае. Дай запоўніцца Гасподнім святлом. Табе далёка дахагы ехаць? Дамоў ты сама дабярэшся? — заклапочана спытала жанчына, не адрываючы позірку ад твару Нінкі.
— У мяне нямашака дому. Без вугла я, не маю аніякага даху над сваёй галавою.
— Госпадзі ты мой! — уздыхнула манашка.— Усё коціцца да незварогнага канца свету. I дзе ж ты ночы бавіш. дзіцятка?
— Там. дзе яна застае, а найбольш — на вакзале. Чыгуначным. Летняй парой і увосень там суха, дажджы не даймаюць. а зімою цёнла. без маразоў. Жыць можна,— наснрабавала ўсміхнуцца маладая бамжыха.
— I паслухай: кватэра мая тут недалёчка. Пайшлі паабедаем, гарбаткі пап ём з зёлак. Яна пахучая і духмяная. Адпачнешкрыхѵ. Пагамонім пра тое-сёе, пачакаем, пакуль зусім добра сябе не адчуеш, пакуль не палепшае, каб зноў на свет Божы весялей зірнуць. Ну, што? Пайшлі?
Дзяучына згодна кіўнула галавою.
Сонца на вуліцах увабралася ў самую сілу. Разамлелыя прахожыя павольна крочылі па разагрэтых асфальтаваных дарожках трату ар ау. Здавалася, што ніхго і нікуды не спяшаецца. Вось толькі каля кіёскау з квасам стаялі нецярплівыя і доўгія чэргі. Усім хацелася ахалодзіць нутро рэзкаватым і прахалодным напоем. збіць жару ў целе.
— Вам не спякотна ў такой апратцы? — нясмела спытала Нінка ў новай знаёмкі.
— Ды не. Я ўжо прывыкла. Адзежа мая лёгенькая ў спёку і цёплая ў сцюжы. Але для тых, хто выбірае на гэтай зямлі сцежку, якая прыводзіць да Госпада. А ў цябе ж і цёплы світарок на плячах. Апратная ты, дзяўчынка мая, калі не ведаеш. то нізашто не скажаш, што жывеш як прыйдзецца. Стамілася ўжо ісці? Яшчэ крышку, вѵнь за тым гастраномам мая кватэрка на сёмым паверсе. Невялічкая яна, аднапакаёвая. А мне больш і не трэба, хапае. Але, зусім забылася. як жа хоць завешся ты?
— Нінка.
— Прыгожае імя. А мяне можаш клікаць цёткай Марынай. калі хочаш, то Марынай Сямёнаўнай.
Яны ўвайшлі ў пад’езд. Шкло на акенцы ўваходных дзвярэй пабіта, з шыбіны тырчаць восгра-разучыя асколкі. Над паштовымі скрынкамі, што густа развешаны на сцяне першага паверха, чорныя поцягні дымнай копаці.
«I тут паляць маладыя смаркачы газеты і пісьмы сваіх жа суседзяў. Паўсюль аднолькава: што каля вакзала. што ў глыбіні горада. А там жа прывакзальшчыкі віняць ва ўсім нас, бамжоў. Елупні. Самі сабе гадзяць. а спіхваюць на тых, хто ні слыхам ні духам таго не рабіў»,— Нінка ўздыхнула.
— Бяда з ліфтам,— скрѵшна прамовіла Марына Сямёнаўна, калі націснула на белы клыпажок выкліку,— раз на тыдзень працуе. Але нам не прывыкаць, праўда? Падымемс.
Маленькая, утульная кватэрка. Светлая і дагледжаная. Паўсюль пахне свежасцю кветак. Нінка і цётка Марына п'юць гарбату; пульхны самаробны пірог, здаецца, што сам па сабе рас гае ў роце.
— Ці хрышчоная ты, Ніначка?
— Здаецца, бацькі хрысцілі ў дзяцінстве.
— Ау душы ты хрысціянка?
— Не ведаю,— дзяучына сарамліва апусціла вочы.— А ш го трэба зрабіць, каб стаць хрысціянкай?
— На гэта няпроста адказаць,— Марына Сямёнаўна паглядзела на сваю госцю з цеплынёй і спагадай.— Чаму? Ды гаму, што адказ вызначае тваё цяперашняе жыццё на зямлі і будучае замагільнае існаванне. Евангелле вучыць, што пасля смерці кожны чалавек працягвае свядома існаваць. I той, хто стаўся хрысціянінам у зямным жыцці ды жыў па вучэнні Святога Пісання, атрымае шчаслівае вечнае жыццё на небе. Вось так, дзяўчынка, вучыў Ісус Хрыстос, Сын Божы. Ён аднойчы сказаў: «Я прыйшоў дзеля таго, каб мелі жыццё і мелі ўдосталь». Інакш кажучы, Ісус прыйшоў на зямлю дзеля таго. каб даць кожнаму, хто паверыць і будзе слухацца Яго, разумнае жыццё. Ён заявіў, Ніначка, хто верыць у Сына, гэта значыць у Яго, мае вечнае жыццё, а хто ў Сына не верыць, не ўбачыць жыцця, але гнеў Божы застанецца на ім.
— Марына Сямёнаўна, а што Бог патрабуе ад нас? — нясмела запыталася дзяўчына. Ёй сапраўды было цікава слухаць няспешную гаворку цёгкі.
— Перш за ўсё, дзіцятка, чалавек павінен пачуць Слова Божае і прыняць пад увагу ўсё. што гаворыцца ў ім. Чалавек павінен асабіста ўвераваць і прыняць Ісуса Хрыста за свайго збавіцеля і Гаспадара. Сапра>'дная вера — гэта прыняцце ўсяго, што Слова Божае. Біблія, гаворыць пра Бога, Хрыста і збаўленне чалавека. Увераванне, Ніначка, самы важны крок у павярненні чалавека да Бога. I ў Святым Пісанні гаворыцца, што без веры дагадзіць Богу немагчыма: грэба, каб той, хто прыходзіць да Бога, верыў, што Ён ёсць і шукальнікам Ён дасць. Але каб толькі розумам прыняць усё гэта за праўду — мала. Кожны чалавек, дзіцятка маё, мусіць асабіста ўвераваць у Ісуса Хрыста. у ягоную ахвярную смерць і ўваскрэсенне. Прыняць Яго ў сэрца, як свайго асабістага Спасіцеля і Госпада. Евангелле вучыць, што чалавек атрымоўвае збаўленне праз веру. Трэба, запомні гэта, дзіцятка, пакаяцца у сваіх грахах перад ьогам. Можна шкадаваць аб учыненых грахах, але адначасова працягваць грэшнае жыццё. Гэта не сапрауднае каянне. Бог сёння, Ніначка, наказвае людзям усім усюды пакаяцца. А пакаяцца — гэта значыць перад святым Богам прызнаць сябе грэшніцай ці грэшнікам, якія маюць патрэбу ў Божай ласцы і дараванні грахоў. Трэба адвярнуцца ад грэшнага спосабу жыцця і, у поўным спадзяванні на Божую дапамогу, жыць паводле Божай волі.
Сам Хрыстос сказаў, што кожны. хто вызнае Мяне перад людзьмі, таго вызнаю перад Айцом Маім, Які ёсць у нябёсах. Не трэба забываць, што, стаўшыся хрысціянінам, чалавек павінен жыць заўсёдным і паслядоўным хрысціянскім жыццём у згодзе з настаўленнямі Святога Пісання. Бог патрабуе ад веруючага вернасці Яму ў зямным жыцці ажно да смерці.
Ісус Хрыстос ніколі не казаў, што жыць хрысціянскім жыццём будзе лёгка. Сваім вучням Ён нават сказаў, што, жывѵчы ў свепе, яны будуць перажываць цяжкасці. Але Ён таксама заявіў, што ім не трэба турбавацца аб гэтым. Гаму, што Ён перамог свет і дае паслядоўнікам Свой супакой. Гэта значыць, Ніначка, што Ісус перамог усе зямныя спакусы, якія прыводзяць нас да грашэння. Ён паабяцау раздзяліць Сваю пераможную моп з паслухмянымі веруючымі, калі яны будуць спадзявацца на яго для перамогі над грэшнымі спакусамі. Значыцца, хрысціянін павінен жыць у цеснай лучнасці з Ісусам, каб атрымліваць Ягоны супакой і духоўную моп.
Не забывай, дзіцятка маё, што Хрыстос сказаў: «Калі будзепе заставацца ўва Мне і словы Мае будуць зас гавацца ў вас, го чаго хочаце прасіце і станецца вам... Г эта сказаў Я вам, каб радасць Мая ў вас была і каб радасць вашая была поўнай».
Нінка ўважліва слухала Мары ну Сямёнаўну. Многаё, што чула са слоў жанчыны, было ёй знаёма з дзяцінства. ад сваёй любай бабулі Акуліны. Толькі бабулька гаварыла пра мудрае значна прасцей, мо з-за гэтаі а лёгка ўсё запаміналася.
У шыбіну акна нехта лёгенька сгукнуў раз, другі, трэці.
Цётка Марына не пачула. Яна з узнёсла-прасветленым тварам усё гаварыла і гаварыла пра вучэнне Хрыста, Ягоныя запаведзі і служэнне Ісусу.
Дзяучына адчула, як глуха і часта затранятала сэрца пал рэбрамі грудзей, як пахаладзелі і анямелі пальцы ног. Яна, пасля здарэння ў ІІёнікавай кватэры, цяпер ужо з унутранап бояззю перавяла позірк на занавеску акна, а пасля ужо і на самыя шыбы. Там, за шклом, знадворку, на падаконні сядзеў снягір. Так, так, снягір.
— Вой! — выдыхнула Нінка.
— Што здарылася, дзяўчынка мая?
— За акном...
— Што там, дзетка? — не паварочваючы галавы, с пытал а цётка Марына.
— Снягір на падаконні.
— Снягір? — цётка Марына зірнула на акно.— Нікога там няма,— з палёгкай жанчына ўздыхнула.— Ператамілася ты, дзетка.
— Ды вунь ён сядзіць жа. Быццам дзюбай прыліп да акна і ўсміхаецца.
— Снегіры такой цёплай парой не прылятаюць, Ніначка. Ім зіма патрэбна са снегам і мяцеліцамі, а цяпер жа спёка на вуліцы, дыхаць нямашака чым. Супакойся, табе усё падалося.
«Наслухалася шэльму-баптыстку? — зноў прабіўся ў галаву Нінкі брыдкі голас незнаёмца.— Распусціла слюні, развесіла вушы, лярва вакзальная. Думала, што схаваешся ад мяне за блудаслоўем прыпыленай старой качаргі? — Снягір без перапынку барабаніў дзюбай у шыбіну, быццам склёуваў прыклеенае да акна проса.— Я паўсюды за табой гойсаю. не хачу, каб зноў белы госць ад душы Вілена завалодаў гваім цялячым розумам. Буду даймаць, пакуль не адрачэшся ад хлопца, чуеш мяне, шлюндра?! Каціся да свайго палюбоуніка-задрыпалы. Рамэа і Джульета. Ха-ха, ванючкі, не паспяшаеш, і твой Юрка застанецца без ног. Чуеш мяне? Джульета занюханая!»
— Не, усё хлусня і няпраўда,— выдыхнула Нінка.
