KnigaRead.com/
KnigaRead.com » Научные и научно-популярные книги » История » Владимир Рыбаков - Хроника Адама Бременского и первые христианские миссионеры в Скандинавии

Владимир Рыбаков - Хроника Адама Бременского и первые христианские миссионеры в Скандинавии

На нашем сайте KnigaRead.com Вы можете абсолютно бесплатно читать книгу онлайн "Владимир Рыбаков - Хроника Адама Бременского и первые христианские миссионеры в Скандинавии". Жанр: История издательство -, год -.
Перейти на страницу:

82

Non, sua regna mihi ut cedant, hoc consulo, credat, / Sed quo plasma Dei lucrifcare queam (стихи 103–104).

83

…dapibus iuvatus et armis… (стих 107).

84

Ecce volant centum per Rheni fumina puppes, / Velaque candidolis consotiata modis, / Denorum populis oneratae munere, nec non / Heroldum regem prima carina vehit… (стихи 287–290).

85

Credo Deum verum, respuo sculpta manus (стих 346).

86

Regis honoratos proceres revelantque decorant, / Ast alios plures turba levavit aquis (cтихи 355–356).

87

Interea Heroldus cum talia cerneret hospes, / Multimoda versat pectore consilia (стихи 567–568).

88

Caesar at ipse manus manibus suscepit honestis; / Iunguntur Francis Denica regna piis (стихи 605–606).

89

Heroldus dapibus variisque refertus et armis (стих 631).

90

«А при дворе самого короля и сын, и племянник / Стражами ныне стоят, франков порядки храня» (Filius atque nepos ipsius re gis in aula / Excubiis vigilant, Francica iura colunt, стихи 629–630).

91

Tu retines Christi nomine cuncta pater (стих 638).

92

Angenendt 1984. S. 215–223.

93

Astronomus. S. 357. Anm. 309; Wood 1987. P. 36–38.

94

ARF. 814. P. 141: …Herioldus rebus suis difdens ad imperatorem venit et se in manus illius commendavit; quem ille susceptum in Saxoniam ire et oportunum tempus exspectare iussit, quo ei… auxilium ferre potuisset («Харальд, отчаявшись, прибыл к императору и сделался его вассалом (букв.: передал себя в его руки. – В. Р. ). Он принял его и повелел ему отправиться в Саксонию и ждать подходящего времени, когда он… сумеет оказать ему помощь»). В «Фульдских анналах» (которые – напомним – до 838 г. зависимы от «Больших королевских анналов») приведенное сообщение отсутствует.

95

Astronomus. 24. S. 356: Eodem etiam tempore Herioldus, ad quem summa regni Danorum pertinere videbatur et qui pridem a fliis Godefridi regno pulsus fuerat, ad imperatorem Hludouuicum confugium fecit et iuxta morem Francorum manibus illius se tradidit. Quem rex susceptum in Saxoniam ire iussit et tempus, quo ei auxilium ferre posset ad recuperationem sui principatus, ibidem operiri («В то же время Харальд, которому принадлежала высшая власть в Дании и которого недавно изгнали из королевства сыновья Готфрида (Готтрика. – В. Р.), бежал к императору Людовику и, по франкскому обычаю, передал себя в его руки (то есть сделался его вассалом. – В. Р.). Император принял его и повелел ему отправиться в Саксонию и там ожидать то время, когда он сумеет оказать ему помощь в возвращении его королевства»).

96

Teganus. 33. S. 220: Sequenti vero anno erat in palatio regio Ingilenheim, et ibi ad eum venit Heriolt de Danais, quem domnus imperator elevavit de sacro fonte baptismatis, et uxorem elevavit de fonte domna Iudith augusta. Tunc domnus imperator magnam partem Fresonum dedit ei, et donis honorifcis ornavit eum, et cum legatis suis dimisit eum ire cum pace.

97

Astronomus. 40. S. 432: Necnon et Herioldus a Nordmanniae partibus cum uxore veniens Danorumque non parva manu, Mogon tiaci apud sanctum Albanum cum suis omnibus baptismatis sacri perfusus est unda, plurimisque ab imperatore donatus muneribus. Verens autem piissimus imperator, ne ob tale factum negaretur ei habitatio soli naturalis, dedit ei quendam comitatum in Frisia, cuius vocabulum est Hriustri, quo se suosque, si necessitas ex igeret, tuto recipere posset.

98

VA. 7. S. 26, 29: Post haec vero contigit, ut Herioldus quidam rex, qui partem tenebat Danorum, ab aliis ipsius provintiae regibus odio et inimicitia conventus, regno suo expulsus sit. Qui serenissimum adiit imperatorem Hludowicum, postulans, ut eius auxilio uti mereretur, quo regnum suum denuo evindicare valeret. Qui eum secum detentum tam per se quam per alios ad suscipiendam christianitatem cohortatus, quod scilicet inter eos ita maior familiaritas esse posset, populusque christianus ipsi ac suis promptiori voluntate in adiutorium sic veniret, si uterque unum coleret Deum, tandem gratia divina tribuente ad fdem convertit, et sacro baptismate perfusum ipse de sacro fonte suscepit sibique in flium adoptavit. Quem cum iterum ad sua remittere vellet, ut eius auxilio munitus regni sui fnes repeteret, coepit diligentius quaerere, si quem inveniret sanctae devotionis virum, qui cum eo ire posset eique continuo adhereret feretque illi et suis ad corroborandam suscipiendamque fdem Domini magister doctrinae salutaris… per Dorstatum et vicinia Fresonum transeuntes, ad confnia pervenerunt Danorum. Et quia interdum pacifce in regno suo Herioldus rex consistere non poterat, dedit ei memoratus augustus ultra Albiam benefcium, ut, si quando ei necessarium esset, ibi subsistere posset.

99

ARF. 814, 815. P. 141–142. См. также примеч. 42 к наст. очерку, с. 75.

100

Gesta. I, 15: Per idem tempus Hemmingo rege Danorum mortuo Sigafrid et Anulo, nepotes Godafridi, cum inter se de primatu regni convenire non possent, prelio sceptrum diviserunt. In qua congressione XI milibus hominum interemptis reges ambo ceciderunt, pars Anulonis cruenta victoria potiti Reginfridum et Haraldum in regnum posuerunt. Moxque Reginfridus ab Haraldo pulsus classe piraticam exercuit; Haraldus cum imperatore fedus iniit. Historia Francorum haec plenius exequitur… Eodemque tempore rex Danorum Haraldus a fliis Gotafridi regno spoliatus ad Ludewicum supplex venit. Qui et mox christianae fdei cathecismo imbutus apud Mogontiam cum uxore et fratre ac magna Danorum multitudine baptizatus est. Hunc imperator a sacro fonte suscipiens, cum decrevisset in regnum suum restituere, dedit ei trans Albiam benefcium, fratri eius Horuch, ut piratis obsisteret, partem Fresiae concessit…

101

Skjoldungasaga. S. 122: Haraldus rex Jutiae. Hos secutus est in regno Jutiae Haraldus, qui quo sanguine oriundus fuerit proditum non est. Cujus regni anno 5, circa 815 (secundum nostros), Reinefridus, Gudefridi flius bellum ipsi intulit: sed infeliciter. Haraldus namque eo quod votum de fde christiana suscipienda fecisset, victoriam obtinuit. Profectus igitur est, confecto bello, Haraldus cum uxore et fratris sui flio Hareco ad imperatorem Ludovicum pium, cujus authoritate et auspiciis baptizatus est in urbe Moguntina, cum suis qui aderant omnibus, tempore Pachalii 1, pontifcis Romani. Quo tempore etiam Frisi prжfecturam impetrasse ab imperatore fertur. Haraldus deinde, opera Ansgarii (monachi Franciж, a Ludovico pio in Saxoniж quoddam novum cжnobium vocati) quem secum in Daniam revertens adduxerat, multorum an norum [impietatem] sacro fonte ablui curavit. Idem rex postea morbo sublatus est. Is жdem sacram Slesvigii extrui curavit circa annum Christi 849.

102

Gesta. I, 15, 21, 28, 37 et alias.

103

Gesta. I, 48, 52.

104

Gesta. I, 57.

105

ARF. 812. P. 136: Nec multo post Hemmingus Danorum rex defunctus nuntiatur. Cui cum Sigifridus nepos Godofridi regis et Anulo nepos Herioldi, et ipsius regis, succedere voluissent neque inter eos, uter regnare deberet, convenire potuisset, comparatis copiis et commisso proelio ambo moriuntur. Pars tamen Anulonis adepta victoriam fratres eius Herioldum et Reginfridum reges sibi constituit; quam necessario pars victa secuta eosdem sibi regnare non abnuit. In eo proelio XDCCCCXL viri cecidisse narrantur.

106

AF. 812. P. 19: Hemmingo Danorum rege defuncto Sigifridus nepos Godafridi regis et Anulo nepos Herioldi succedere volentes, cum inter eos de primatu convenire non posset, commisso proelio ambo moriuntur. Pars tamen Anulonis adepta victoriam Herioldum et Reginfridum fratres eius reges sibi constituit; quod necessario pars victa consensit. In eo proelio X milia DCCCCXL viri cecidisse referuntur.

107

См. соответствующую статью в именном указателе: ARF. P. 195.

108

ARF. 814. P. 141.

109

AF. 815. P. 20: Exercitus Francorum a Hludowico imperatore ad auxilium Herioldo Danorum regi ferendum contra flios Godafridi in Nordmanniam missus… («Император Людовик послал франкское войско в Нордманнию (Данию. – В. Р. ) на помощь датскому королю Харальду против сыновей Готфрида»).

110

Gesta. S. 21. Anm. 4.

111

A F. 850. P. 39: Roric natione Nordmannus, qui temporibus Hludowici imperatoris cum fratre Herialdo vicum Dorestadum iure benefcii tenuit…

112

О том, что второй Харальд был братом Рорика Фрисландского, сообщают также «Ксантенские анналы» (и также под 850 г.): AX. 850. P. 17.

113

AF. 850. P. 39: Roric natione Nordmannus, qui temporibus Hlu dowici imperatoris cum fratre Herialdo vicum Dorestadum iure benefcii tenuit, post obitum imperatoris defuncto fratre apud Hlutharium, qui patri successit in regno, proditionis crimine falso, ut fama est, insimulatus tentus et in custodiam missus est. Unde fuga lapsus in fdem Hludowici regis orientalium Francorum veniens, cum per annos aliquot ibi moraretur et inter Saxones, qui confnes Nordmannis sunt, mansitaret, collecta Danigenarum non modica manu coepit piraticam exercere et loca regni Hlutharii septentrionalis oceani litoribus contigua vastare. Venitque per ostia Rhe ni fuminis Dorestadum et occupavit eam atque possedit; et cum a Hluthario principe sine periculo suorum non posset expelli, cum consilio senatus legatis mediantibus in fdem receptus est ea condicione, ut tributis ceterisque negotiis ad regis aerarium pertinentibus fdeliter inserviret et piraticis Danorum incursionibus obviando resisteret.

114

AF. 852. P. 41–42: Herialdus Nordmannus, qui superioribus annis iram domini sui Horic Danorum regis fugiens ad regem Hludowicum se contulit et ab eo benigne susceptus baptizatus ac fdei sacramentis imbutus est, cum per plures annos honorifce inter Francos haberetur, tandem principibus borealium partium et custodibus Danici limitis quasi lubricae fdei et molimine proditionis coepit esse suspectus, unde et ab eis occisus est.

115

Одновременность получения ими бенефиция, по-видимому, воспоследовала из того, что, по свидетельству анналов, они вместе «держали в качестве бенефиция Дорестад».

116

AF. 852. P. 41, adn. s. 854. P. 44, adn. y.

117

Gesta. I, 25, 26, 28.

118

См. размышление Г. Вайца об употреблении Римбертом выражения trans или ultra Albiam: VA. P. 29. N. 3. Там же отсылка к старой литературе, где обсуждалось местоположение полученного Харальдом бенефиция. В качестве одного из источников сведений о том, что бенефицием Харальда была область Рюстринген, Вайц ошибочно называет сочинение Тегана, тогда как в действительности подразумеваемое им известие принадлежит Астроному (см. выше). Ср. также издание жития, сделанное В. Трилльмихом: Quellen. S. 37. Anm. 44.

119

Ср. сообщение «Фульдских анналов» о Рорике Фрисландском, который «несколько лет жил в его (Людовика Немецкого. – В. Р.) владениях среди саксов, которые соседствуют с нордманнами (датчанами. – В. Р.)» (см. примеч. 46 к наст. очерку, с. 77).

120

Gesta. I, 15: Quae adhuc Dani reposcunt quasi legitima iuris sui.

121

Ср. по поводу этого факта упоминание Эрмольда: «А при дворе самого короля и сын, и племянник / Стражами ныне стоят, франков порядки храня». См. примеч. 23 к наст. очерку, с. 62. Однако сомнительно, чтобы автору «Саги о Скьёльдунгах» было известно сочинение Эрмольда.

122

VA. 24. P. 52.

123

Svensk Historia. S. 92.

124

MPH. P. 228: Inter haec non lateat regem, quod episcopus noster quem cum egregio monacho, quem nostis, Rodberto ultra mare in evangelium Suigis transmiseram, quomodo venientes nuntii verissime dixerunt, ipsum seniorem Suigorum cuius dudum uxor christiana erat, gratias deo! baptizavit. Cum quo mille homines et septem plebes eandem gratiam mox ut receperunt, quos ceteri indignati interfcere quaerebant; spem habentes iterum reverti omnes cum episcopo, ad tempus locum dederunt. De quorum habitu et reversione ad explorandum missi nuntii cum redunt, quaecumque docent, merito ad vos, veluti ad regem qui me perfecit in evangelio, servus vester certa mandare curabo. См. также с. 133, примеч. 63.

125

Palme 1962. S. 62–63.

126

Проблема впервые поставлена Н. Бекманом: Beckman 1910.

Перейти на страницу:
Прокомментировать
Подтвердите что вы не робот:*