Джордж Оруэлл - 1984 (на белорусском языке)
Ён паспешна падняўся з крэсла i выйшаў iм насустрач па дыване, што мякка заглушаў яго крокi. Нешта афiцыйнае, здавалася, адляцела ад яго разам з навамоўнымi словамi, але твар у яго быў змрачнейшы, чым звычайна, быццам ён быў незадаволены, што яго патурбавалi. Да страху, якiм быў ахоплены Ўiнстан, цяпер дадалося i нейкае звычайнае замяшанне. Яму здалося цалкам магчымым, што ён зрабiў недарэчную памылку. Бо i сапраўды, якi ён меў рэальны доказ, што О'Браэн - нейкi палiтычны змоўшчык? Адзiн толькi абмен позiркамi i нязначная двухсэнсоўная заўвага. Ну i яшчэ яго ўласныя патаемныя меркаваннi, заснаваныя на даўнiм сне. Ён не мог нават спаслацца на тое, што прыйшоў толькi каб узяць слоўнiк, бо тады немагчыма было б растлумачыць прысутнасць Джулii. Калi О'Браэн праходзiў мiма тэлегляда, яму ў галаву прыйшла нейкая iдэя. Ён спынiўся, павярнуўся i нацiснуў кнопку на сцяне. Штосьцi рэзка пстрыкнула. Голас змоўк.
Джулiя крыкнула ад здзiўлення. Нягледзячы на свой страх, Ўiнстан быў так уражаны, што не змаўчаў.
- Вы можаце яго выключыць! - сказаў ён.
- Так, - адказаў О'Браэн. - Мы можам яго выключыць. Мы маем такую прывiлею.
Цяпер ён стаяў перад iмi. Яго магутная постаць узвышалася над iмi, выраз твару ўсё яшчэ быў непранiкальны. Ён чакаў, нават з нейкай непрыязнасцю, пакуль Ўiнстан пачне гаварыць. Але што яму было сказаць? Нават i цяпер цалкам можна было дапусцiць, што О'Браэн проста вельмi заняты чалавек, якi раздражнёна пытаўся, нашто яго патурбавалi. Усе маўчалi. Пасля таго як быў выключаны тэлегляд, у пакоi запанавала мёртвая цiша. Пакутлiва цягнулiся секунды. Ўiнстан працягваў напружана глядзець у вочы О'Браэну. Раптам змрочны твар памякчэў, на iм прамiльгнуў лёгкi цень усмешкi. Сваiм характэрным рухам О'Браэн падправiў на носе акуляры.
- Ну што, сказаць мне цi вы самi скажаце? - запытаўся ён.
- Скажу я, - паспешлiва прамовiў Ўiнстан. - Гэтая штука сапраўды выключаная?
- Так, усё выключана. Мы адны.
- Мы прыйшлi, каб...
Ён спынiўся, упершыню адчуўшы цьмянасць i невыразнасць сваiх памкненняў. Ён папраўдзе i не ведаў, якое дапамогi чакае ад О'Браэна, i таму яму было цяжка сказаць, чаму ён прыйшоў. Ён працягваў, адчуваючы, што словы яго гучаць напышлiва i непераканаўча.
- Мы думаем, што iснуе нейкая таямнiчая падпольная арганiзацыя, якая дзейнiчае супраць Партыi, i што вы да яе належыце. Мы хочам далучыцца да гэтай арганiзацыi i працаваць на яе. Мы - ворагi Партыi. Мы не верым у прынцыпы Ангсоцу. Мы - думзлачынцы. I яшчэ мы чужаложнiкi. Я кажу гэта вам, бо мы хочам аддацца на вашу лiтасць. Калi вы хочаце, каб мы абвiнавацiлi сябе iншым чынам, дык мы гатовыя.
Ўiнстан спынiўся i паглядзеў цераз плячо, адчуўшы, што дзверы расчынiлiся. I праўда, у пакой не пастукаўшы ўвайшоў жаўтатвары слуга. Ўiнстан убачыў, што ён нясе паднос з графiнам i чаркамi на iм.
- Марцiн - адзiн з нашых, - сказаў безуважна О'Браэн. - Сюды чаркi, Марцiн. Пастаў iх на круглы столiк. Крэслаў хапае? Тады мы можам сесцi i гаварыць. Прынясi сабе крэсла, Марцiн. Мы будзем гаварыць пра справы. Можаш хвiлiн на дзесяць перастаць быць слугой.
Чалавечак сеў, уладкаваўся ямчэй у крэсле, але ўсё ж неяк па-прыслужнiцку, як упрывiлеяваны лёкай. Ўiнстан разглядаў яго краем вока. Ён зразумеў, што ўсё жыццё гэтага чалавека было тэатрам i ён баяўся хоць на iмгненне выйсцi са сваёй ролi.
О'Браэн узяў графiн за рыльца i налiў у чаркi цёмна-чырвонай вадкасцi. Гэты яго рух абудзiў у Ўiнстане цьмяны ўспамiн аб нечым, што ён бачыў даўным-даўно на нейкiм муры цi рэкламным шчыце: вялiзная бутэлька з неонавых трубак, якая нiбыта паднiмалася i нахiлялася i вылiвала змесцiва ў шклянку. Калi глядзець зверху, вадкасць здавалася амаль чорнай, але ў графiне яна свяцiлася, як рубiн. Пахла яна кiсла-салодка. Ён убачыў, як Джулiя ўзяла сваю чарку i са шчырай цiкаўнасцю панюхала.
- Гэта завецца вiном, - сказаў О'Браэн з лёгкай усмешкай. - Вы павiнны ведаць пра яго з кнiжак. На жаль, знешняй Партыi яго дастаецца няшмат. - Яго твар зноў зрабiўся паважны, i ён падняў чарку. - Я думаю, цяпер самая пара за нешта выпiць. За нашага Правадыра - Эмануiла Гольдштэйна!
Ўiнстан нецярплiва схапiў чарку. Пра вiно ён чытаў i даўно пра яго марыў. Як i прэс-пап'е, i напалову прыгаданыя панам Чэрынгтанам вершыкi, вiно належала да знiклай рамантычнай мiнуўшчыны, да даўнiны, як ён патаемна яе называў. Чамусьцi ён заўсёды думаў, што вiно вельмi салодкае, як парэчкавае варэнне, i адразу п'янiць. Цяпер жа, глынуўшы, ён зусiм расчараваўся. Пасля ўсiх тых гадоў, калi ён пiў толькi джын, ён ужо быў няздатны адчуць смак вiна. Ён апусцiў на стол пустую чарку.
- Дык, значыць, чалавек, якi завецца Гольдштэйн, сапраўды iснуе? спытаўся ён.
- Так. Ён iснуе, i ён жывы. Дзе - не ведаю.
- А падполле? Арганiзацыя? Яна сапраўдная? Цi гэта проста выдумка Палiцыi Думак?
- Не. Яна сапраўдная. Мы называем яе Братэрства. Вы нiколi не даведаецеся пра Братэрства нiчога, апроч таго, што яно iснуе i што вы да яго належыце. Я яшчэ буду пра гэта гаварыць, - ён зiрнуў на гадзiннiк. - Нават для сябраў Унутранай Партыi непажадана выключаць тэлегляд болей чым на паўгадзiны. Вам не варта было прыходзiць удваiх, ва ўсякiм разе адсюль вы пойдзеце паасобку. Вы, таварыш, - сказаў ён, кiўнуўшы Джулii, - пойдзеце першая. У нас застаецца каля дваццацi хвiлiн. Вы разумееце, што спачатку я мушу задаць вам некалькi пытанняў. Увогуле: што вы гатовыя зрабiць?
- Усё, на што мы толькi здольныя, - адказаў Ўiнстан.
О'Браэн трошкi павярнуўся ў крэсле, цяпер ён сядзеў тварам да Ўiнстана. Ён амаль зусiм не зважаў на Джулiю, лiчачы само сабой зразумелым, што Ўiнстан будзе гаварыць за абаiх. На iмгненне ён апусцiў павекi. Пасля пачаў ставiць пытаннi цiха, безуважна, быццам гэта для яго найзвычайнейшая справа, як нейкi катэхiзiс, на большасць пытанняў якога ён ужо ведаў адказы.
- Цi гатовыя вы ахвяраваць жыццём?
- Так.
- Цi гатовыя вы забiваць?
- Так.
- Учыняць акты сабатажу, якiя могуць пацягнуць за сабою смерць тысяч бязвiнных?
- Так.
- Здрадзiць сваёй краiне на карысць замежных дзяржаў?
- Так.
- Цi гатовыя вы абдурваць, падрабляць дакументы, шантажаваць, баламуцiць розум дзецям, распаўсюджваць наркотыкi, заахвочваць прастытуцыю, разносiць венерычныя хваробы, карацей кажучы, рабiць усё, што дэмаралiзуе i аслабляе ўладу Партыi?
- Так.
- Калi б спатрэбiлася, напрыклад, залiць твар дзiцяцi сернай кiслатой, цi былi б вы гатовыя гэта зрабiць?
- Так.
- Цi гатовыя вы страцiць вашую асабовасць i прабыць да канца жыцця афiцыянтам або докерам?
- Так.
- Цi гатовыя вы скончыць самагубствам, калi б мы загадалi вам гэта зрабiць?
- Так.
- Цi гатовыя вы абое разлучыцца i нiколi больш не бачыцца?
- Не! - крыкнула Джулiя.
Ўiнстану здалося, што, пакуль ён адказваў, мiнула шмат часу. На нейкi момант яму здалося, што яму заняло мову. Язык варушыўся бязгучна, мераючыся вымавiць то адно слова, то другое. Ён так i не ведаў, што адкажа, пакуль не пачуў свой адказ:
