Герберт Уэллс - Чалавек-невiдзiмка (на белорусском языке)
Стараючыся зазiрнуць у адчыненыя дзверы, натоўп утварыў сабою жывы клiн, вастрыё якога, накiраванае ў дзверы карчмы, складалi самыя адчайныя смельчакi.
- Ён стаiць на парозе. Раптам дзяўчына як крыкне, ён павярнуўся, а дзяўчына пабегла. Ён за ёй. Хвiлiнная справа - ужо ён iдзе назад, у адной руцэ нож, у другой - акраец хлеба. Спынiўся i быццам глядзiць. Вось толькi што. Ён увайшоў у гэтыя самыя дзверы. Гавораць вам: галавы ў яго зусiм няма. Прыйшлi б вы на хвiлiнку раней, вы б самi...
У заднiх радах адбыўся рух. Расказчык замоўк i саступiў убок, даючы дарогу невялiкай працэсii, якая з даволi ваяўнiчым выглядам накiроўвалася да дома; на чале яе iшоў мiстэр Хол, вельмi расчырванелы i рашучы, далей мiстэр Бобi Джаферс, канстэбль, i, нарэшце, мiстэр Уоджэрс, якi асцерагаўся i трымаўся ззаду. У iх быў загад аб арышце незнаёмца.
Iм наперабой паведамлялi апошнiя навiны, - адзiн крычаў адно, другi зусiм другое.
- З галавой ён там цi без галавы, - сказаў мiстэр Джаферс, - а я атрымаў загад арыштаваць яго, i загад я выканаю.
Мiстэр Хол падняўся на ганак, накiраваўся проста да дзвярэй гасцiнай i расчынiў iх.
- Канстэбль, - сказаў ён, - выконвайце свой абавязак.
Джаферс увайшоў першы, за iм Хол i апошнiм - Уоджэрс. У паўзмроку яны разгледзелi безгаловую фiгуру з недаедзенай скарынкай хлеба ў адной руцэ i з кавалкам сыра - у другой; рукi былi ў пальчатках.
- Вось ён, - сказаў Хол.
- Гэта яшчэ што? - пачуўся сярдзiты воклiч з прасторы над каўняром.
- Такiх, як вы, судар, я яшчэ не сустракаў, - сказаў Джаферс. - Але ёсць у вас галава цi яе няма, у загадзе сказана: "суправадзiць", а абавязак службы найперш усяго...
- Не падыходзьце! - крыкнула фiгура, адступаючы на крок. У адну секунду ён кiнуў хлеб i сыр на падлогу, i мiстэр Хол ледзьве паспеў прыняць нож са стала. Незнаёмец зняў левую пальчатку i стукнуў ёю Джаферса па твары. Мiнула яшчэ секунда, i Джаферс, спынiўшы свае тлумачэннi адносна сэнсу загада, схапiў адной рукой кiсць нябачнай рукi, а другой сцiснуў нябачнае горла. Тут ён атрымаў моцны ўдар па назе, якi прымусiў яго ўскрыкнуць, але ахвяры сваёй не выпусцiў. Хол перадаў нож Уоджэрсу, якi дзейнiчаў, так сказаць, у якасцi галкiпера, а сам хацеў дапамагчы Джаферсу. Той учапiўся ў незнаёмца, у шалёнай схватцы працiўнiкi наткнулiся на крэсла, яно з трэскам адляцела ўбок, i абодва звалiлiся на падлогу.
- Хапайце яго за ногi, - прашыпеў скрозь зубы Джаферс.
Мiстэр Хол, якi ўзяўся выконваць гэтае распараджэнне, атрымаў моцны ўдар у грудзi i на хвiлiну выбыў са строю; а мiстэр Уоджэрс, бачачы, што безгаловы незнаёмец вывернуўся i пачаў адольваць Джаферса, адступiў з нажом у руках да дзвярэй, дзе сутыкнуўся з мiстэрам Хакстэрсам i сiдэрбрыджскiм фурманам, якiя спяшалiся на выручку ахоўнiку закона i парадку. У гэты самы момант з палiцы пасыпалiся бутэлькi i пакой напоўнiўся едкiм смуродам.
- Здаюся! - крыкнуў незнаёмец, нягледзячы на тое, што падабраў пад сябе Джаферса. Ён падняўся, цяжка дыхаючы, - без галавы i без рук, таму што ў час схваткi ён сцягнуў i правую i левую пальчатку.
- Усё роўна нiчога не выйдзе, - сказаў ён, ледзьве пераводзячы дух.
Надзвычай дзiўна было слухаць голас, якi далятаў быццам бы з пустой прасторы, але жыхары-Сэсекса, напэўна, самыя цвярозыя людзi на свеце. Джаферс таксама падняўся i вынуў пару наручнiкаў. Але тут ён спынiўся ў поўным неўразуменнi.
- Вось дык штука! - сказаў ён, цьмяна пачынаючы ўсведамляць недарэчнасць усяго, што адбывалася. - Каб яго чорт узяў! Здаецца, што яны не патрэбны.
Незнаёмец правёў пустым рукавом па пiнжаку, i гузiкi, быццам па чараўнiцтву адшпiлiлiся. Затым ён успомнiў аб сваiх нагах i нагнуўся. Мусiць, ён дакранаўся да сваiх чаравiкаў i шкарпэтак.
- Пачакайце! - усклiкнуў раптам Хакстэрс. - Гэта ж зусiм не чалавек. Тут толькi пустая вопратка. Паглядзiце, можна зазiрнуць у каўнер. I падкладку пiнжака вiдаць. Я магу прасунуць руку...
З гэтымi словамi ён працягнуў руку. Здавалася, яна наткнулася на штосьцi ў паветры, бо ён тут жа з крыкам адхапiў яе.
- Я папрасiў бы вас трымаць свае пальцы далей ад маiх вачэй! - пачулiся з паветра словы, вымаўленыя раз'юшаным тонам. - Сутнасць у тым, што я ўвесь тут - з галавой, рукамi, нагамi i ўсiм астатнiм, але толькi я невiдзiмка. Гэта надзвычай нязручна, але нiчога не зробiш. Аднак гэтая акалiчнасць яшчэ не дае права кожнаму дурню ў Айпiнгу тыцкаць у мяне рукамi.
Перад iмi стаяў, узяўшыся ў бокi, касцюм, якi быў расшпiлены i свабодна вiсеў на нябачнай апоры.
За гэты час з вулiцы ўвайшлi яшчэ некалькi чалавек, i ў пакоi стала цесна.
- Што? Невiдзiмка? - сказаў Хакстэрс, не звяртаючы ўвагi на зняважлiвы тон незнаёмца. - Гэтага не бывае.
- Гэта, магчыма, дзiўна, але ж злачыннага тут нiчога няма. На якой падставе на мяне накiдваецца канстэбль?
- А, гэта зусiм iншая справа, - сказаў Джаферс. - Праўда, тут цемнавата, бачыць вас цяжка, але ў мяне ёсць загад аб вашым арышце, i загад у парадку. Вы падлягаеце арышту не за тое, што вы, Невiдзiмка, а па падазрэнню ў крадзяжы з узломам. Непадалёку адсюль быў абрабаваны дом i знiклi грошы.
- Ну?
- Некаторыя акалiчнасцi ўказваюць...
- Лухта! - усклiкнуў Невiдзiмка.
- Спадзяюся, што так, судар. Але я атрымаў загад.
- Добра, - сказаў незнаёмец, - я пайду з вамi. Пайду. Але без наручнiкаў.
- Так трэба, - сказаў Джаферс.
- Без наручнiкаў, - настойваў незнаёмец.
- Не, прабачце, - сказаў Джаферс.
Раптам фiгура села на падлогу, i, перш чым хто-небудзь паспеў уцямiць, што адбываецца, чаравiкi, штаны i шкарпэткi былi закiнуты пад стол. Затым фiгура ўскочыла i скiнула з сябе пiнжак.
- Стой, стой! - закрычаў Джаферс, раптам скемiўшы, у чым справа. Ён схапiўся за камiзэльку, але тая пачала супрацiўляцца; затым адтуль выскачыла кашуля, i ў руках Джаферса апынуўся пусты камзол. - Трымайце яго! - крыкнуў Джаферс. - Варта яму толькi распрануцца...
- Трымайце яго! - закрычалi ўсе i кiнулiся на мiльгаючую ў паветры белую кашулю - усё, што засталося бачнага ад незнаёмца.
Рукаў кашулi нанёс Холу вельмi моцны ўдар па твары, што спынiла яго рашучую атаку i штурхнула яго назад, прама на Тутсома, дзяка. У тое ж iмгненне кашуля прыўзнялася ў паветры i стала канвульсiўна закручвацца, як усякая кашуля, якую знiмаюць цераз галаву. Джаферс ухапiся за рукаў, але гэтым толькi памог зняць яе. Штосьцi з паветра стукнула яго ў нiжнюю скiвiцу; ён тут жа выхапiў сваю дубiнку i, размахнуўшыся з усiх сiл, стукнуў Тэдзi Хенфры проста па макушцы.
- Сцеражыся! - крычалi ўсе, наўздагад наносячы ўдары па паветры. Трымайце яго! Зачынiце дзверы! Не выпускайце ягб! Я штосьцi злавiў! Вось ён!
У пакоi стаяла сапраўднае вавiлонскае стоўпатварэнне. Тумакi, здавалася, сыпалiся на ўсiх адразу, i мудры Сэндзi Ўоджэрс, чыя кемлiвасць абвастрылася яшчэ i дзякуючы знiшчальнаму ўдару, якi расквасiў яму нос, адчынiў дзверы i першы выбег на вулiцу. Усе тут жа паследавалi за iм, у дзвярах пачалася страшная даўка. Удары працягвалi сыпацца. У сектанта Фiпса быў выбiты пярэднi зуб, а ў Хенфры надарвана вуха. Джаферс атрымаў удар у падбародак i, павярнуўшыся, ухапiўся за штосьцi нябачнае, што ўцiснулася памiж iм i Хакстэрсам. Ён намацаў мускулiстыя грудзi, i ў тую ж хвiлiну ўвесь клубок разгарачаных сутычкай людзей выкацiўся ў калiдор.
