Астрид Линдгрен - Лота (на белорусском языке)
У гэты момант яна пачула крокi, якiя даносiлiся з лесвiцы. Гэта былi Джонас i Марыя.
- А ў мяне дом, - абвясцiла Лота.
- Так, мы ведаем, - сказаў Джонас. - Мiсiс Берг сказала нам.
- Я збiраюся пражыць тут усё жыццё, - папярэдзiла Лота.
- Гэта ты так мяркуеш, - адказаў Джонас.
Марыя падышла да посуду. Яна асцярожна памацала кубачкi, паднос, кафейнiк. Пры гэтым яна бясконца войкала ад захаплення. Потым убачыла Вiолу Лу i яе цудоўнае адзенне, разглядаць якое было адно задавальненне.
- Не чапай! - памахала пальчыкам Лота. - Гэта мая хата i мае рэчы.
- Цi ты не дазволiш мне пагуляць з iмi трошкi? - спытала Марыя, угаворваючы.
- Добра, - згадзiлася Лота. - Але толькi трошкi.
Праз хвiлiну Лота спытала:
- А мама плача?
- Канешне, не, - адказаў Джонас.
- Канешне, я плачу, - сказаў голас з лесвiцы, i ў дзвярах паказалася мама. - Канешне, я плачу па маёй маленькай Лоце.
Лоце было вельмi прыемна пачуць гэта.
- Мне вельмi шкада, мама, - сказала яна. - Але зараз у мяне свой дом i свая гаспадарка, i таму я ўвесь час вельмi занятая.
- Я разумею, - сур'ёзна сказала мама. - У цябе тут хораша.
- Значна лепей, чым дома, - сказала Лота, кранаючы фiранкi.
- Я прынесла табе раслiну. Гэта такi звычай, калi хтосьцi атрымлiвае новую хату, - растлумачыла мама i працягнула Лоце гаршчок з бягонiяй.
- Як добра, - сказала Лота. - Я пастаўлю яго на падаконнiк. Вялiкае дзякуй!
Лота яшчэ раз выцерла пыл з мэблi, каб мама, Марыя i Джонас маглi прасачыць за ёй. Яны згадзiлiся, што Лота добра даглядае свой пакойчык. Калi яна скончыла выцiраць пыл, мама спытала ў яе, цi не збiраецца яна абедаць з Джонасам i Марыяй.
- Не, мiсiс Берг дае мне ежу, - сказала Лота i паказала, як добра працуе сiстэма з кошыкам.
- Дык ты не зусiм дурненькая, - сказаў Джонас, сеў на падлогу i пачаў праглядаць старыя часопiсы, якiя ён знайшоў у кутку.
- Тады да пабачэння, Лота, - сказала мама. - Калi ты надумаешся вярнуцца дадому да калядаў, мы будзем вельмi рады бачыць цябе.
- А колькi яшчэ часу да калядаў? - спытала Лота.
- Сем месяцаў, - адказала мама.
- Я, вiдаць, буду тут жыць больш, чым сем месяцаў, - заключыла Лота.
- Гэта ты так мяркуеш, - усмiхнуўся Джонас.
Мацi пайшла, а Лота з Марыяй гулялi з Вiолай Лу. Джонас сядзеў на падлозе i чытаў часопiс.
- Табе падабаецца ў мяне, Марыя? - спытала Лота.
- Гэта найлепшы лялечны дом, якi я калi-небудзь бачыла.
- А гэта не лялечны дом, - запярэчыла Лота, - гэта мой сапраўдны дом.
Раптам на лесвiцы пачулiся цяжкiя крокi. Гэта быў тата.
- Да мяне дайшлi дрэнныя звесткi, - сказаў ён. - Людзi ў горадзе гавораць, што ты пакiнула дом, Лота. Гэта праўда?
- Так, - кiўнула Лота.
- Гэта ноч будзе вельмi сумнай для мяне, Лота. Ты толькi падумай, што я буду адчуваць, калi зайду ў дзiцячы пакой, каб сказаць добрай ночы... А там будзе твой пусты ложак. Няма маёй Лоты!
- Нiчым нельга дапамагчы, - адказала Лота ўпэўнена. А пра сябе ўздыхнула: "Бедны тата!" Ёй сапраўды было вельмi шкада яго.
- Так, вiдаць, нельга дапамагчы, - згадзiўся тата. - Джонас i Марыя, вам лепш пайсцi дадому. Сёння ў нас гамбургеры, смажаныя абрыкосы на вячэру.
- Да пабачэння, дарагая Лота, - развiтаўся тата i пайшоў унiз па лесвiцы.
- Да пабачэння, - адказала Лота.
- Бывай, - заспяшалiся Джонас i Марыя.
- Бывайце, - сказала Лота i падышла да акна, каб памахаць iм адтуль.
АДЗIНОКАЯ ЛОТА
Лота засталася адна. Мiсiс Берг прынесла ёй сёе-тое паесцi, i Лота падняла ўсё наверх у кошыку. Там зноў былi аранжад, дзве саломiнкi i халодны кавалак смажанай свiнiны.
- Так жа добра, як i ў Мартэнсанаў, - сказала Лота i прапанавала Бэмсi трошкi адкусiць.
Калi яна паела, вырашыла зноў выцерцi пыл. Потым яна падышла да акна i назiрала за Мартэнсанамi ў iх двары. Джонас i Марыя гулялi ў кракет з татам. Яблынi былi ў квеценi i выглядалi нiбы вялiкiя букеты кветак. Вiд быў цудоўны.
- Кракет - гэта смешна, - сказала Лота Бэмсi. - Але ж гэта не так цiкава, як даглядаць за домам.
Пачало цямнець, i тата, Джонас i Марыя пайшлi ў свой цёплы жоўты дом. Лота ўздыхнула. Пакуль яна выглядала з акна ў пакойчыку пад дахам мiсiс Берг, здарылася такое, чаго Лота нiяк не чакала. Стала цёмна. Цемра ўладкавалася ва ўсiх куточках, усё блiжэй падкрадвалася да Лоты i неўзабаве запоўнiла ўвесь пакой. Заставалася толькi адзiная светлая пляма ў тым месцы, дзе было акно.
- Мы лепш пойдзем спаць, Бэмсi. Неўзабаве мы зусiм нiчога не ўбачым, сказала Лота.
Яна хуценька паклала Вiолу Лу ў яе ложак, а Бэмсi ўзяла з сабой. Скруцiўшыся абаранкам, яна нацягнула коўдру на галаву. Яе перапаўнялi думкi: "Гэта не таму, што я баюся цемры, гэта ад таго, што вельмi сумна. Акрамя ўсяго, я хачу спаць". Лота глыбока ўздыхнула. Некалькi разоў яна садзiлася ў ложку i глядзела ў цемру. Потым яна здрыганулася, зноў запаўзла пад коўдру, прыцiскаючы Бэмсi ўсё блiжэй i блiжэй да сябе.
- Джонас i Марыя, напэўна, таксама леглi спаць, - сказала дзяўчынка ў цемру. - А мама i тата прыйдуць да iх, каб пажадаць iм добрай ночы. Але толькi не мне... - Яна зноў уздыхнула, i гэта быў адзiны гук у пакоi.
"Нельга, каб было так цiха", - падумала Лота. I яна пачала спяваць сваю песню зноў:
Я прыходжу ў свой маленечкi дамок,
Ноч маўчыць...
Лота спынiлася. Яе голас дрыжаў. Яна пачала зноў:
Я прыходжу ў свой маленечкi дамок,
Ноч маўчыць,
I вельмi-вельмi цёмна...
Лота не магла больш спяваць. Яна пачала ўсхлiпваць. У гэты момант да яе вушэй данеслiся нейкiя гукi. Гэта тата падымаўся па лесвiцы i спяваў:
Запалю агеньчык жоўты мой,
Завуркоча кот: "Iдзi дамоў!"
Лота села ў ложку.
- Тата, калi б у мяне быў коцiк! - усклiкнула яна.
Тата ўзяў Лоту на рукi.
- Ведаеш, Лота, мама такая сумная. Можа, лепш табе вярнуцца да каляд?
- Я хачу вярнуцца зараз жа, - адказала Лота.
Тата ўзяў Лоту i Бэмсi i панёс iх дадому.
- Лота вярнулася дадому! - крыкнуў тата, калi яны ўвайшлi ў дом.
Мама сядзела перад камiнам у гасцiнай. Яна працягнула рукi да Лоты i ўсмiхнулася:
- Сапраўды? Ты сапраўды вярнулася дадому, Лота?
Лота кiнулася ў матчыны рукi i заплакала так горка, што слёзы пакацiлiся па яе твары.
- Я збiраюся жыць з табой усё жыццё, мама, - усхлiпвала яна.
- Гэта цудоўна! - сказала мама.
Лота скруцiлася клубочкам у мацi на каленях i доўгi час нiчога не гаварыла.
- Мама, зараз у мяне новы свiтэр. Мiсiс Берг дала яго мне. Гэта добра? праз слёзы спытала яна.
Мама нiчога не адказала. Яна толькi лагодна глядзела на Лоту.
Апусцiўшы вочы, Лота прамармытала:
- Я парэзала свой на кавалачкi. Я хачу сказаць, што прашу прабачэння, але так цяжка зрабiць гэта.
- А што, калi я таксама папрашу прабачэння? - спытала мама.
- Тады мы можам сказаць, што мы абедзве просiм прабачэння, - адказала Лота.
Дзяўчынка абняла мацi за шыю i прыцiснулася да яе так моцна, як толькi магла.
- Я прашу прабачэння, я прашу прабачэння, я прашу прабачэння, - паўтарала яна.
Потым мама ўзяла Лоту i Бэмсi на рукi i аднесла iх у дзiцячы пакой, паклала ва ўтульны ложак з чыстымi прасцiнамi, ружовай коўдрай. Тата падняўся наверх таксама, i яны з мамай пацалавалi Лоту i пажадалi ёй добрай ночы.
- Якiя яны добрыя, - сказала Лота Бэмсi, калi яны пайшлi ўнiз.
Джонас i Марыя спалi, але Джонас прачнуўся, каб сказаць:
- Я так i ведаў, што ты пабаiшся застацца там усю ноч.
- Я вырашыла застацца там толькi на дзень, гуляць i весцi сваю гаспадарку, вось так! - сказала Лота. - А калi ты i Марыя паб'еце Бэмсi яшчэ раз, я вам пакажу!
- Бiць Бэмсi? Мы нiколi не чапалi твайго свiнячага мядзведзя. - Джонас засмяяўся i заснуў.
Лота некаторы час не спала, таму што спявала сваю песеньку:
Я прыходжу ў свой маленечкi дамок,
Ноч маўчыць,
I вельмi-вельмi цёмна,
Запалю агеньчык жоўты мой,
Завуркоча кот: "Iдзi дамоў!"
- Гэта песенька больш не пра мяне. Яна пра iншую Лоту, - сказала Лота Бэмсi, моцна абняла яго i заснула.
