Эдвард Хотч - Доўгi пакой (на белорусском языке)
Леапольд вырашыў, што не здолее заставацца сам-насам з шэрымi сценамi кабiнета i людзьмi, што пазбягалi яго. Акрамя таго, камiсар быў вымушаны вызвалiць яго ад аператыўных службовых абавязкаў да рашэння вялiкага журы прысяжных i магчымага судовага разбору. Нават кабiнет больш не належаў яму. Леапольд вылаяўся ў душы i паехаў дадому, у сваю кватэрку, прабiраючыся па цёмных вулiцах i назiраючы адным вокам за патрульнай машынай. Яму хацелася ведаць, цi назiраюць за iм, каб прадухiлiць уцёкi падазронага, якога адпусцiлi на парукi. Цiкава, як бы ён дзейнiчаў на месцы камiсара.
У тэлевiзiйных навiнах, што перадавалiся ў адзiннаццаць гадзiн, здарэнне было вядучай тэмай. У якасцi iлюстрацыi дэманстравалася яго чорна-белае фота, зробленае летась у час расследавання нейкай справы. Леапольд выключыў тэлевiзар, не даслухаўшы каментарыяў, выйшаў на вулiцу i накiраваўся да рага вулiцы, каб купiць ранiшнi выпуск нядзельнай газеты. Загаловак на першай старонцы, як ён i прадчуваў, быў кепскi: "Капiтан - агент вышуковай палiцыi затрыманы ў час забойства сваёй былой жонкi".
Iдучы нетаропкай хадой дадому, ён намагаўся ўспомнiць, якая яна была - не ў той дзень, - а да разводу. Ён спрабаваў успомнiць твар у дзень вяселля, яе цiхi смех у час мядовага месяца. Але ўспамiналiся толькi яе шалёныя помслiвыя вочы. I куля, што рассекла яе грудзi.
Зрэшты, можа, гэта ён забiў яе. Можа, рэвальвер трапiў у руку так лёгка, што ён нават не ўсвядомiў гэтага.
- Прывiтанне, капiтан.
- А, Флетчэр! Што ты тут робiш?
- Чакаю. Можна зайсцi да вас?
- Ну, што ж...
- У мяне вось тут з сабой шэсць бляшанак пiва. Падумаў, што вы хацелi пагаварыць наконт усяго гэтага.
- Пра што тут гаварыць? - спытаў Леапольд, адчыняючы дзверы кватэры.
- Капiтан, калi вы гаворыце, што не забiвалi яе, я хачу паслухаць, што вы яшчэ скажаце.
Флетчэр зайшоў следам за Леапольдам у невялiчкую кухню i адкрыў дзве бляшанкi. Леапольд узяў прапанаванае яму пiва i апусцiўся ў блiжэйшае крэсла. Ён адчуваў сябе ўшчэнт знясiленым, абсалютна няздольным да абароны.
- Флетчэр, яна падставiла мяне, - спакойна сказаў Леапольд. - Яна падставiла мяне настолькi ўдала, як мне нiколi не даводзiлася бачыць у жыццi. Усё гэта здаецца неверагодным, але ёй гэта ўдалося.
- Капiтан, давайце ўсё пройдзем крок за крокам. На мой погляд, iснуюць толькi тры альтэрнатывы: альбо вы забiлi яе, альбо яна сама застрэлiлася, альбо гэта зрабiў нехта iншы. Лiчу, што мы павiнны выключыць апошнюю магчымасць. Тры акны заставалiся замкнёныя i цэлыя, у пустым пакоi не было нiводнага кутка, дзе можна было схавацца, адзiны ўваход быў праз дзверы-гармонiк. А тыя былi зачынены, iх можна было адчынiць з другога боку, але б вы гэта ўбачылi цi пачулi. Апрача гэтага, з таго боку дзвярэй было паўтары сотнi гасцей. Нiкому не ўдалося б адамкнуць, рассунуць дзверы, выстралiць з рэвальвера i застацца незаўважаным.
- Але немагчыма i тое, што яна магла застрэлiць сябе, - пакруцiў галавой Леапольд. - Я нi на хвiлiну не зводзiў з яе вачэй. У руках у яе нiчога не было, нават сумачкi. А рэвальвер, якi стрэлiў, быў у кабуры, што вiсела ў мяне на рэменi. Я выцягнуў яго з кабуры толькi пасля таго, як прагучаў стрэл.
Флетчэр дапiў пiва з адной бляшанкi i ўзяў наступную.
- Капiтан, я не аглядаў яе зблiзку, але памеры дзiркi на яе сукенцы i падпалiны ад згарэўшага пораху сведчаць аб тым, што гэта была кантактная рана. Судмедэксперт таксама пагадзiўся з такiм меркаваннем. Стралялi з адлегласцi не болей двух з паловай - пяцi сантыметраў. Сляды пораху былi i на ране, хоць большасць з iх былi змытыя крывёй.
- Але ў руках у яе нiчога не было, - паўтарыў Леапольд. - I нiхто не стаяў перад ёй, прыставiўшы да грудзей рэвальвер. Нават я стаяў на адлегласцi сямi метраў.
- Капiтан, гэта неверагодна.
- Неверагодна, - буркнуў капiтан, - калi гэта не я, дык хто забiў яе?
- Колькi часу мы маем у запасе? - спытаў Флетчэр, не адводзячы вачэй ад бляшанкi, што трымаў у руцэ.
- Калi журы прысяжных прызнае мяне вiноўным у наўмысным забойстве, на наступным тыднi я буду ўжо за кратамi.
- Што з вамi, капiтан? - Флетчэр з асуджэннем зiрнуў на суразмоўцу. Здаецца, вы ўжо з усiм змiрылiся! Чорт вас вазьмi, у час звычайнага затрымання вы праяўлялi куды больш адвагi!
- Думаю, што справа менавiта ў гэтым. Я страцiў усялякую здольнасць да барацьбы. Монiка выцiснула яе з мяне да апошняй кроплi. Ёй удалося адпомсцiць.
- Тады, лiчу, я сапраўды нiчым не магу вам дапамагчы, капiтан, - уздыхнуў Флетчэр i ўзняўся з крэсла. - Добрай ночы.
Леапольд не пайшоў праводзiць яго да дзвярэй. Ён проста застаўся сядзець згорблены за сталом. Упершыню ў жыццi ён адчуваў сябе старым.
У нядзелю ранiцай Леапольд прачнуўся позна, да таго ж з дзiўным пачуццём, быццам усё, што здарылася, было толькi сном. Такое ж пачуццё было некалi пасля таго, як ён зламаў руку ў запясцi, гонячыся за ўзломшчыкам. Ранiцай, калi ён прачнуўся, успамiны аб тым, як яму накладвалi гiпс, таксама здавалiся сном да таго моманту, пакуль не варухнуў рукой. Цяпер, павярнуўшыся на сваiм вузкiм ложку, ён убачыў нядзельную газету на тым самым месцы, куды адкiнуў яе звечара. Загаловак на першай старонцы быў ранейшы. Сон быў явай.
Леапольд устаў з ложка, памыўся пад душам i пачаў апранацца, па звычцы шукаючы рукой кабуру, i толькi тады ўспомнiў, што ўжо не мае зброi. Потым сеў за стол у кухнi i ўтаропiўся ў пустыя бляшанкi з-пад пiва, думаючы, як дажыць гэты дзень. Як дажыць жыццё.
Нехта пазванiў у дзверы - гэта прыйшоў Флетчэр.
- Я ўжо i не думаў цябе зноў убачыць, - прамармытаў Леапольд, упускаючы лейтэнанта ў кватэру.
Флетчэр быў усхваляваны i, яшчэ не паспеўшы прайсцi цераз парог, пачаў безупынна сыпаць словамi:
- Капiтан, здаецца, мне ўдалося сёе-тое адшукаць. Не так многа, але гэта толькi пачатак. Першае, што я зрабiў сёння, дык гэта зайшоў ва ўправу, дзе ўдалося атрымаць сукенку, што была на Монiцы, калi яе застрэлiлi.
- Сукенку? - перапытаў Леапольд з такiм выглядам, што было вiдаць - ён нiчога не разумее.
- Камiсар адкруцiў бы мне галаву, калi б даведаўся, што я прынёс гэта вам, - працягваў Флетчэр, разгортваючы пакунак, што прынёс з сабой, - але зiрнiце на гэтую дзiрку!
Леапольд агледзеў iрваную з запечанай па краях крывёй дзiрку ў тканiне.
- Вялiкая, - заўважыў ён, - але ў выпадку кантактнай цi блiзка да кантактнай раны ад згарання пораху такая дзiрка можа атрымацца.
- Капiтан, я бачыў шмат ран ад куль трыццаць восьмага калiбру. Некалькi нават з'явiлася пасля стрэлу з майго рэвальвера. Але такiх не бачыў нiколi. Што за чорт, яна нават не круглая!
- Флетчэр, што ты хочаш гэтым сказаць? - раптам унутры Леапольда нешта зварухнулася, ён зноў адчуў прыток сiлы.
- Капiтан, дзiрка ў сукенцы намнога большая i рваная, чым адпаведная рана ў грудзях. Менавiта гэта я i хачу сказаць. Куля, ад якой яна загiнула, не магла ўтварыць такую дзiрку. Нi ў якiм разе. А гэта азначае, што яе не забiлi ў той момант, у якi, мы лiчылi, гэта павiнна было здарыцца.
Леапольд схапiў тэлефон i набраў вядомы яму нумар тэлефона ў гатэлi "Таўэрз".
- Спадзяюся, яны ўсталi сёння позна.
- Хто?
- Маладыя. - Леапольд пачаў рэзка гаварыць у слухаўку, называючы тэлефанiстцы прозвiшча таго, з кiм хацеў пагаварыць, i пачаў чакаць адказу. Прайшла цэлая хвiлiна, пакуль на тым канцы лiнii пачуўся заспаны голас Тэда Мора.
- Тэд, гэта я, Леапольд. Прабач, што патурбаваў.
Голас у трубцы апразу ж ажывiўся.
- Усё нармальна, капiтан. Я ж вам казаў тэлефанаваць, калi што трэба.
- Думаю, што такая патрэба ёсць. Вы з Вiкi, вiдаць, добра ведаеце, хто быў запрошаны на вяселле. Спытай яе i скажы, колькi сярод запрошаных было лекараў?
Тэд Мор адышоў на некалькi хвiлiн i зноў вярнуўся да тэлефона.
- Вiкi сказала, што вы другi, хто пытае пра гэта.
- Вось як? Хто ж быў першы?
- Монiка. Вечарам напярэдаднi вяселля, калi яна з'явiлася ў горадзе разам з доктарам Тэрзбi. Яна, як бы мiж iншым, спытала, цi зможа ён пазнаёмiцца на прыёме з iншымi медыкамi. Але Вiкi адказала, што больш лекараў не будзе. Зразумела, мы не пасылалi яму запрашэння, але з павагi да Монiкi пачалi настойваць, каб ён таксама прыйшоў.
- Значыць, пасля стрэлу яе агледзеў Тэрзбi? Нiхто iншы?
- Тэрзбi быў адзiны доктар. Ён сказаў нам выклiкаць "хуткую дапамогу" i сам суправаджаў яе да бальнiцы.
- Дзякуй, Тэд. Ты аказаўся неацэнным памочнiкам.
- Спадзяюся, што так, капiтан.
Леапольд павесiў слухаўку i павярнуўся тварам да Флетчэра.
- Так яно i ёсць. Яна падрыхтавала ўсё разам з гэтым малайцом Тэрзбi. Можаш аддаць наконт яго загад?
- Вядома, магу, - адказаў Флетчэр. Ён падышоў да тэлефона i набраў нумар дзяжурнага пакоя палiцыi. - Д-р Фелiкс Тэрзбi? Так, здаецца, яго завуць?
- Менавiта так. Адзiны доктар сярод гасцей, адзiны, хто мог дапамагчы Монiцы ў здзяйсненнi яе вар'яцкага плана помсты.
Флетчэр аддаў загад i павесiў слухаўку.
- Яны звяжуцца з гатэлем, у якiм ён жыве, i перазвоняць.
- Патэлефануй таксама камiсару. Паведамi яму, што мы атрымалi.
Флетчэр пачаў набiраць нумар тэлефона камiсара, але раптам спынiў палец у паветры.
