Анатоль Казлоў - Дзеці ночы
— Я гатовы! — упэўнена, зноў не задумваючыся, адказаў хлопец.
— Quod erat demonstrandum! — выдыхнуў Ларэнца.
...Праз трыццаць шэсць гадзін Максім знаходзіўся ўжо дома, у сваёй мінскай кватэры. Ен успамінаў карціны Аляксандры. Паўсюль на палотнах быў намаляваны д’ябал. Ды з такой праўдзівай даставернасцю, што ахопліваў жах нават яго, Гурона. Адну з карцін Ларэнца падараваў Максіму.
Хлопец па прыездзе дамоў прымацаваў падарунак у сваім пакоі, у куце пад імправізаваным алтаром, які цяпер ужо, пасля ад’езду бацькоў, не хаваў у скрыню.
— Сredo,— ціха прамовіў Гурон.
ІV
Прыцемкам ужо захмялелая Нінка гуляла ў людскім натоўпе пасажыраў чыгуначнага вакзала. Вячэрняя цеплыня паветра прапахла за гарачы сонечны дзень выхлапным дымам машын і мазутам. Ад'скрынь са смеццем, што стаялі каля латкоу прадаўцоў бананаў ды апельсінаў з мандарынамі, патыхала кіславагай прэласцю.
— Во, блін, не бульбяной, бананавай краінай сталі мы,— успомніла Нінка гундзенне незадаволенай Кірылаўны.— Так і ўзірайся пад ногі, a то, не дай Бог, паслізнешся на шалѵпінні і распластаешся на асфальце, як карова на лёдзе. Добра, калі задніцай ляснешся, а, крый божа, патыліцай дзеўбанешся? Каюк! Асабліва бабе маіх гадоў. Не, нешта робіцца не гое. Цяпер. паглядзі, Нінка, памідоры даражэй бананаў каштуюць. А раней жа я чула, што наша Беларусь — рэспубліка вечна зялёных памідораў. Не, яшчэ раз — не. Яна — бананава-апельсінная.
— А табе баліць? — азвалася Нінка.
Кірылаўна прамаўчала.
У пасляабеддзе, калі дачнікі нястрымнай плоймай кінуліся з усяго горада на вакзал да электрычак. Юрка прыцягнуў аднекуль чатыры пляшкі віна па 0,7.
— Весялімся, дзяўчаты! — гукнуў ён, калі згледзеў Нінку з Кірылаўнай.— Клёвае дзельца правярнуў.— Хлопец агледзеўся вакол.— А куды гэта мешчанчукі з усяго горада прыбоем валяць? Ці аб'яўлена вучэнне па грамадзянскай абароне, га? Нешта ж не чуў я пра такое.
— Сёння пятніца, Юрачка,— заблішчэлі ў Кірылаўны вочы. калі яна заўважыла віно ў руках хлопца.— Бягуць шалудзівыя на свае ўчасткі і дзялкі, будуць варыць і парыць для сваіх млыноў-жыватоў прысмакі.
— Нам спяшацца няма куды. Праўда, дзяўчаты?
— Ага, Юрачка. Мы каля цябе пасядзім,— хітравата выскаліла старая бяззубы рот.
— Пайшлі на ўлюбёнае месца. На Дружную, пад ліпы. Там наш выязны рэсгаран. Ціхі і без менгоў.
Кірылаўна пасля трэцяй плянікі добра захмялела. Пачаланесці пашлаватую бязглуздзіцу. Нінка з Юркам даііілі агюшняе віно ўдваіх.
— Завяду старую ў яе лежбішча, а то і асунецца тут на зямлі. Старасць паважаць трэба. Калі раней не акачурымся, то нейкая добрая душа і нас прыгледзіць, паможа. Я праўду кажу. Нінка?
— Праўду, праўду. Вядзі ўжо.
— Ты пачакай. Мо разжывуся недзе яшчэ на піва. Супраць нічога не маеш?
— Глядзі сам,— абыякава прамовіла дзяучына.
— Не любіш ты мяне. Нінка, ахладзела агюшнім часам,— п'янавата ўздыхнуўшы, прамармытаў Юрка.— Усё лётаеш недзе ў сваіх, адной табе вядомых, марах. А мяне як быццам і няма.
— Не вярзі бязглуздзіцы. Падымай Кірылаўну і вядзі.
— Можа, памагла б? — лагодна папрасіў хлопец.
— Тут недалёка да падвала. Адзін справішся. А то, калі ўгледзяць пагоннікі, што вядзём пад рукі,— заграбуць. Вы ўдваіх асцярожненька і даклыпаеце.
— Няхай будзе па-твойму. Доўга не затрымаюся, мігам буду тут.
— Я нагуляю паблізу.
— Мы пайшлі.— Юрка прыўзняў Кірылаўну пад пашкі, патрымаў, пакуль яна цвёрда не стала на ногі, і асцярожна павёў з-пад ліп на тратуар, дзе заўважна паменела ўжо людзей.
Увачавідкі цямнела. Загарэліся ліхтары паўз дарогі і на супынках аўтобусаў з тралейбусамі. Нінку ахапіла незразумелая санлівая млявасць. Каб не задрамаць, яна вырашыла прайсціся па прывакзальнай плошчы, развеяцца.
«Сумна. Як мне сумна і адзінока. Хочацца душэўнага спакою і цеплыні. А дзе ўсё гэта прыдбаць? — Нінка нацягнута ўсміхнулася сама сабс.— За грошы не купіш, ды і грошай тых няма.— Няведама адкуль пад горла падкацілася льняным зблытаным матком ні гак крыўда і нават адчай. 3 ку гкоў вачэй йаўз нос пакаціліся бупнымі і ядранымі, быццам прыхопленыя марозцам журавіны, слёзы.— Гэга не я плачу, а віно,— супакойвала сябе дзяўчына.— У мяне ж усё добра і нармальна. Чаго хацела — тое і маю. Навошта тады макрэдзь развадзіць на гвары... Не, усё ў мяне абы-як. Відаць,
дурнею пакрыху, але настойліва і беспаваротна. Ад Вілена ніводнай вестачкі. Дзе ён?.. Юрка усё больш співаецца, а за ім скочваюся і я, як гарошына па нахіленай дошчачцы. Трэба нешта мяняць адзін раз і назаўсёды. Толькі дзе ўзяць сілы? Няўжо я стала такой бязвольнай і мяккай, што цеста? Не, не хачу. Не хачу!»
Нінка павольна крочыла пауз жалезную агароджу, якая аддзяляла прыпынак таксовак ад пешаходнай прывакзальнай тэрыторыі. Яна пільна ўглядалася пад ногі. Збоку здавалася, што дзяучына нешта шукае. Блякла-малочнае святло ад ліхтароў бессаромна зрывала з людскіх плячэй іх цені і кідаііа на чорны асфальт, зблытвала і скручвала ў мудрагелістыя вузлы фантастычных канфігурацый.
Нінцы захацелася пакурыць. Яна машынальна запусціла руку ў кішэню сукенкі. Пуста. Азірнулася вакол. Каля кіёска «Белсаюздруку» заўважыла візуальна знаёмую жанчыну, якая пастаянна прадавала цыгарэты, як гавораць, з-пад палы. Дзяучына палічыла грошы. На пачак «Арбіты» хапала. Купіла. Ад першай зацяжкі закашлялася. а ў галаве памутнела. Наважылася выкінуць цыгарэгу, але ў апошнюю хвіліну перадумала. Аддыхаўшыся, Нінка зноў няспешна зрабіла зацяжку. Стала лелей, у вачах праяснілася. Дзяучына прысела на прут жалезнай перагародкі, падэшвамі чаравікаў уперлася ў ніжні прут.
«Сядзець нязручна, але можна. Цыгарэты аддам Юрку. Не для мяне гэтая халера»,— яшчэ раз зацягнуўшыся, Нінка выкінула недакурак.
— Такая прыгажуня і адна? — пачула Нінка каля сябе прыемны барытончык. Павольна, без цікавасці павярнула галаву. Побач стаяў малады хлопец ці не яе гадоў. Каротка пастрыжаныя валасы на галаве, прадаўгаваты твар, над тонкай верхняй губой невялікія вусікі, цёмныя вочы з глыбокім позіркам аглядалі постаць дзяўчыны.
Нінка хацела пазвычцы паслаць прыліпалу, але нештаспыніла яе намер. Агледзеўшы маладога, падцягнутага і стройнага чалавека, яна нечакана для самой сябе какетліва адказала:
— Чакаю кавалера.
— Магу прапанаваць сваю кампанію.
— А што? Я не супраць.
— Мамка з банькам хвалнвацца не будуць?
— Я даўно ужо дарослая дзяўчынка.
— Выдатна. Тады пракоцімся на машыне. Вунь яна стаіць.— хлопец паказаў на прыпаркаваную іншамарку за таксоўкамі.
— Ого! Калымага на першым разрадзе.
— Спецыяльна для цябе, красуня.
— Пайшлі.— Нінка лёгка саслізнула з жалезнай парэнчы.
— У машыне яшчэ сябар з дзяўчынай. Але ты не хвалюйся, кампанія шго трэба. Можаш мне паверыць.— паспяшаўся запэўніць кавалер.—Яны. відаць, ужо адкаркавалі пляшачку джына «GORDON’S». Мы і ўвальемся ў кампанію. Як тваё імя?
— Нінка.
— А я — Багдан.
— Гучыць прыгожа.
— Мне падабаецца. Хоць і тваё не горшае. Нінка. Нінэль. Нінуля...Клас!
Багдан адкрыў заднюю дзверку машыны, прыгнуўся і весела прамовіў у салон:
— Прымайце і нас з Нінкай у сваю кампанію. Не супраць?
— Не. Заскоквайце. Весялей будзе,— пачулася адтуль.
— Па адным шкаліку — і едзем да мяне на дачу. Кампанія згодна? — пасадзіўшы Нінку на задняе сядзенне да сваіх знаёмых і сеўшы сам за руль, прапанаваў Багдан.
— Мы за, абедзвюма нагамі,— хіхікнула дзяучына, якую Нінка не магла добра разгледзець у паўзмроку машыны.
— А ты бамжуеш? — чокнуўшыся зграбнымі шкляначкамі, не змаўкала «лахудра» (так пра сябе назвала незнаёмку Нінка).
— Заткніся, Вяруня,— пагрозліва буркнуў ваўкаваты хлопец і наліў сваім яшчэ па шклянцы, а зірнуўшы на Нінку, заахвочваючы, прапанаваў: — Тут у нас засталася кропля лікёру. Дай налью табе.
Нінка выпіла. Праз нейкую хвіліну яна адчула. як разняво-іена абмякла цела. Ёй зрабілася добра і спакойна: ні клопатаў таое, ні турбот. Вочы самі сабою заплюшчваліся, і дзяўчына шхенька апускалася ў лійучую дрымоту.
— Гатова, едзем,— Багдан націснуў на газ. Машына выруліла са стаянкі на праезджую дарогу і ўлілася ў густы паток жалезнай братвы. Праз паўгадзіны іншамарка Багдана імкліва наматвала на колы асфальтавыя кіламетры Магілёўскай шашы.
V
Вілен заўважыў, як з нрыцемненага боку ўваходных дзвярэй наспешліва аддзялілася чачавечая ностаць і павольна скіравалася да ягонай машыны. Y святле фар «мерседэса» хлопец адразу пазнаў Гурона. Накінутая на плечы чорная шаўковая хламідзіна прыкрывала ягонае цела. На галаве ўзвышаўся такі ж чорны каўпак-карона, які ўвенчваўся перавернутым дагары шасціканцовым крыжам. Твар Максіма хаваўся пад яго заўсёднай маскай-трохку гнікам. На яе сажыстай паверхні фасфарычна блішчэлі проразі вачэй і рота, а там, дзе павінны знаходзіцца шчокі, ірванымі ранамі крывавілі шматкі чырвонай матэрыі. Вілен часта бачыў Гурона ў такой апратцы з маскаю. гаму выгляд сябра-паплечніка ў цішыні лесу, каля Дома дзяцей ночы, не выклікаў аніякіх адчуванняў.
