KnigaRead.com/
KnigaRead.com » Научные и научно-популярные книги » Иностранные языки » Вадим Грушевский - Гренландские сказки / Tunumiut meeqqanut oqaluttuaat

Вадим Грушевский - Гренландские сказки / Tunumiut meeqqanut oqaluttuaat

На нашем сайте KnigaRead.com Вы можете абсолютно бесплатно читать книгу онлайн "Вадим Грушевский - Гренландские сказки / Tunumiut meeqqanut oqaluttuaat". Жанр: Иностранные языки издательство -, год -.
Перейти на страницу:

Takanani tikileriarpai, qajaata saniani natsinnguup amia putorsuarnik, putorsuarnik. Natsinnguaq uniarniarsarigaluarlugu artuleraat. Tikikkamigit talerukasiatigut tigugamiuk qummut aallaruppaa. Iii, ila nukittunersua! Taakkua nukappiararpassuit tupigusuutilerput. Majuukkamiuk eqquppaa. Eqquteriarmagu nuannaatsapput nerissagamik. Qangaammalli nuliakasiata uluni ipissalereerpaa.

Ipissareerami (наточив) pilalerpoq (свежевать начала). Takanna pamiallua peerniarsaralugu (с хвоста /кожу/ пытаясь содрать; pamialluk – хвост /тюленя или моржа/; peerpaa – снимает его/её; -niarsaraaq – пытается сделать что-л. /с трудом/) kullorsuani qangali qupivaa (себе: «свой» большой палец /уже/ порезала), kilertoq (поранилась). Oqummiuppaa (засунула его в рот), amullatsiartaraluarlugu (вынула его /изо рта/ ненадолго = а потом вынула и снова засунула; amuaa – вынимает его/её; -llatsiarpoq – делает что-л. недолго) aanaartoornermik (он сильно кровоточил: «с сильным кровотечением»; aanaartoorpoq – сильно кровоточит; aanaarpoq – кровоточит; aak – кровь; -tooq – имеет большое количество чего-л.; очень) oqarpoq (она сказала):

– Illerup ataaniippoq aataap amia (под кроватью есть шкура тюленя; aataaq – гренландский тюлень). Tassannga peersiniaritsi (от неё кусочек отрежьте; peersivaa – берёт часть чего-л. для него/для неё) puussannik (повязку /сделайте мне/; puussaq – обёртка; повязка; конверт)!

Ulappiinnaq erisaaq amoriarlugu (второпях шкуру вытащив; erisaaq – шкура /очищенная от меха/) ilaat peersivoq (от неё кусочек отрезал/и/). Peersigamik (отрезав) qangaammalli puussaanik mersoreerput (сразу повязку наложили; mersuuppaa – шьёт для него/для неё). Orsumik peerseriarluni (жира взяв; orsoq – жир /морских животных/, ворвань) tamuariarlugu (пожевав его; tamuavaa – жуёт его/её), tassunga kilernermut tutseriarlugu (его на рану нанеся; kilerneq – рана; порез; tutsippaa – кладёт его/её на что-л.) erisaamik poorniarpaa (шкурой обматывать принялись; poorpaa – накрывает его/её).

Ipissareerami pilalerpoq. Takanna pamiallua peerniarsaralugu kullorsuani qangali qupivaa, kilertoq. Oqummiuppaa, amullatsiartaraluarlugu aanaartoornermik oqarpoq:

– Illerup ataaniippoq aataap amia. Tassannga peersiniaritsi puussannik!

Ulappiinnaq erisaaq amoriarlugu ilaat peersivoq. Peersigamik qangaammalli puussaanik mersoreerput. Orsumik peerseriarluni tamuariarlugu, tassunga kilernermut tutseriarlugu erisaamik poorniarpaa.

Puuleriarpaa (стал/и/ обматывать) puussaa ila angivallaarluni (а повязка слишком большой оказалась: «будучи»; angivoq – является большим; -vallaarpoq – слишком):

– Taanna ajorpoq (так не пойдёт: «плохо»), allamik mikinerusumik (другую поменьше /сделайте/)! Ilaata orneqqeriaramiuk (один из них подошёл снова к ней = вытащили снова шкуру) tamatumuuna mikinerusumik qangaammalli mersuutereerpaa (на этот раз поменьше /сразу/ повязку сделал/и/: «сшил»). Ateqqeriaraluarpaa (снова наматывать: «надевать» её принялись: «принялся») tattuuttoq (а она слишком узкая), aamma mikinaarsimagaa (чересчур маленькая /уже/; -naarpaa – находит его/её обладающим каким-л. качеством в большей или меньшей степени, чем ожидалось). Taava taanna erisaaq (так с этой шкурой) ilaanni anginaaraat ilaanni mikinaaraat (то слишком большие, то слишком маленькие кусочки /отрезая/), taamaasiorlutik (/продолжали/ они делать; taamaasiorpoq – делает так) kiisa nunguppoq (пока она не закончилась: «наконец она кончилась» = пока вcю не изрезали). Naggataatigut pamiallukasia allamik ilaartorlugu (в конце концов только хвост /остался/, /и все кусочки/ вместе сшив; naggatigaa – заканчивает его/её; ilaartorpaa – зашивает, сшивает его/её) aatsaat taassuminnga poorpaat (и вот только тогда повязка подошла: «этим накрыли»).

Puuleriarpaa puussaa ila angivallaarluni:

– Taanna ajorpoq, allamik mikinerusumik! Ilaata orneqqeriaramiuk tamatumuuna mikinerusumik qangaammalli mersuutereerpaa. Ateqqeriaraluarpaa tattuuttoq, aamma mikinaarsimagaa. Taava taanna erisaaq ilaanni anginaaraat ilaanni mikinaaraat, taamaasiorlutik kiisa nunguppoq. Naggataatigut pamiallukasia allamik ilaartorlugu aatsaat taassuminnga poorpaat.

Uutsilerput, uutsilerput (наконец стали они еду готовить). Taakkua niviarsiararpassuit aatsaat iluamik piitaatilerput (а те девицы /многие/ ещё глупее стали /себя вести/). Sukataartut (изо всех сил старались; sukataarpoq – усердствует; мнит о себе слишком), qilertilersortut (волосы в пучки стали собирать) kusassarlutik (прихорашиваясь; kusassarpoq – прихорашивается), anilerlutillu (и проходя мимо) taannalu pulaartortik attupallalaarlugu (/этого/ своего гостя трогали). Pilaartuata uumigigaluttuinnarpai (гость их всё больше сердился; uumigaa – злится на него/на неё; -galuttuinnarpoq – всё больше и больше). Ilakasianaasiit taamaaleqqeriarmat (когда одна из них /как обычно/ так сделать снова собралась) tamaana makisikasiatigut pussuppaa (он её за задницу ущипнул; makiseq – бедро; филейная часть). Anersaarneq ajulerluni (у той аж дыхание перехватило: «не дыша»; anersaarpoq – дышит, вдыхает) ilummoorluni (задыхаясь) taama anerpallappoq (к выходу кинулась: «вышла поспешно»)! Aneriarluni (выходя) ilakasini pivai (другим = своим сестрицам сказала):

– Ah (ах)! Attukaseqaanga, attukaseqaanga (он меня потрогал, он меня потрогал: «потрогал милую очень меня»)! Sivisuumik taamannak oqartaqattaarpoq (/долго/ это снова и снова повторяла), tassalimi peroornermik (/этим/ хвасталась: «гордостью»; peroorpoq – является самоуверенным, высокомерным; гордится).

Uutsilerput, uutsilerput. Taakkua niviarsiararpassuit aatsaat iluamik piitaatilerput. Sukataartut, qilertilersortut kusassarlutik, anilerlutillu taannalu pulaartortik attupallalaarlugu. Pilaartuata uumigigaluttuinnarpai. Ilakasianaasiit taamaaleqqeriarmat tamaana makisikasiatigut pussuppaa. Anersaarneq ajulerluni ilummoorluni taama anerpallappoq! Aneriarluni ilakasini pivai:

– Ah! Attukaseqaanga, attukaseqaanga! Sivisuumik taamannak oqartaqattaarpoq, tassalimi peroornermik.

Uutsereeramik (приготовив /мясо/) nerrisilerput (принялись за еду). Taannagooq (значит) Qattingitseq nunaqarfeeqqaminni aamma mikeqatiminik ateeqarpoq (у Каттингитсека в их маленьком селении /также/ такой же маленький тёзка был; mikeqat – такой же маленький; -qat  – компаньон; коллега; партнёр; ateeq – тёзка). Taava oqarpoq (вот и говорит он):

– Qattingitsikkut qajortoriartorniassasut (Каттингитсек и его семья /этого/ супа должны поесть; qajoq – суп; -torpoq – ест; пьёт)! Taava paamiit anillalaaginnariarluni (тогда на порог: «из входа» /своего дома/ выйдя; paaq – вход в дом; anillappoq – выходит; -laarpoq – немного; -ginnarpoq – после того как) suaartalerpoq (закричал):

– Qattingitseq (Каттингитсек), qajortoriartoritsigooq (супа поесть приходи /мол/; -iartorpoq – идёт делать что-л.)! Sivitsunngitsoq isaaleriarput (вскоре пришли они) aamma taamaattunnguakasiit (однако /дорогие, милые/), qitornarpassuallit (с многочисленными детьми).

Uutsereeramik nerrisilerput. Taannagooq Qattingitseq nunaqarfeeqqaminni aamma mikeqatiminik ateeqarpoq. Taava oqarpoq:

– Qattingitsikkut qajortoriartorniassasut! Taava paamiit anillalaaginnariarluni suaartalerpoq:

– Qattingitseq, qajortoriartoritsigooq! Sivitsunngitsoq isaaleriarput aamma taamaattunnguakasiit, qitornarpassuallit.

Isaallaramik (когда они вошли) taakkuninnga neqinik qajortalerlugit (/этого/ мяса и супа /поев/) nerripput, nerripput (вместе поели). Nerrisereeramik (наевшись) angerlalermata (уходить когда собрались) Qattingitseq utoqqaq oqarpoq (старик Каттингитсек сказал):

– Nuliat pissaanik nassaatissavat (своей жене немного: «её долю» отнеси: «твоей жене свою долю найти позволить следует тебе»; nassaaraa – находит его/её; -tippaa – позволяет ему/её; побуждает его/её к какому-л. действию)! Puugutaasamik nassartoq (/а молодой Каттингитсек/ с собственной миской пришёл: «принёсший»). Qattingitsip utoqqaap nuliata qaqitsivaa (жена старого Каттингитсека положила: «вычерпала» ему), kiasik neqitalik (лопатку тюленью: «плечо с мясом»; kiasik – плечо) qajuanik ilallugu (с супом вместе). Qujarujussuarlutik (поблагодарив от души: «много» их; qujanaq – спасибо) tarrajussereersoq (с наступлением сумерек; tarrajuppoq – смеркается) angerlamut aallarput (восвояси отправились).

Isaallaramik taakkuninnga neqinik qajortalerlugit nerripput, nerripput. Nerrisereeramik angerlalermata Qattingitseq utoqqaq oqarpoq:

– Nuliat pissaanik nassaatissavat! Puugutaasamik nassartoq. Qattingitsip utoqqaap nuliata qaqitsivaa, kiasik neqitalik qajuanik ilallugu. Qujarujussuarlutik tarrajussereersoq angerlamut aallarput.

Qattingitsikkunngooruku qimmeqartut (у семьи Каттингитсека собаки были), tamaanilu qimmit aqunngavii itersinertitersimallutik (и эти собаки где лежали, ямы были: «будучи» выкопаны; aqunngavik – место, где кто-л. лежит; aqunngavoq – сворачивается в клубок; сидит на корточках; itersineq – яма; itersivaa – выкапывает; полость; -titerpai – аффикс со значением побудительности). Qattingitseq inuusunneq taamaattoq eqqorlugu (молодой Каттингитсек /всё же/ оступился: «наткнулся /на одну из ям/» и) orlukaseqaaq (бултых – упал /в яму/ бедняга; orluvoq – падает). Orloriarami (упал он) qimmit ersiginermik (собак испугавшись) tamaani katersuipajukkami (/там/ еду собрав быстренько: «немного»; katersuivoq – собирает /еду/; -pajuppoq – немного, недолго) taanna puuguttani immeriarlugu (в свою миску побросал; immerpaa – накладывает /в блюдо/) ingerlaqqippoq (и дальше пошёл). Imminerminnut iserami (к себе в дом зайдя) nuliaminut tunniuppaa (своей жене /еду/ протягивает).

Qattingitsikkunngooruku qimmeqartut, tamaanilu qimmit aqunngavii itersinertitersimallutik. Qattingitseq inuusunneq taamaattoq eqqorlugu orlukaseqaaq. Orloriarami qimmit ersiginermik tamaani katersuipajukkami taanna puuguttani immeriarlugu ingerlaqqippoq. Imminerminnut iserami nuliaminut tunniuppaa.

Nuliata tigoriaramiuk (когда его жена взяла /миску/ в руки) periarpaa qimmip anarsui (обнаружила она /в ней только/ собачий помёт; anaq – фекалии). Sunaaffa tarrajummat (естественно, в темноте) ersinermillu (да от страха; ersineq – страх) katataminik katersuinermini (остатки собирая: «остатков в своём собирании»; katataavoq – остаётся) qimmit anaanik ikisisoorsimasoq (собачьего помёта насобирал; ikisivoq – собирает; -soorpoq – делает что-л. нечаянно). Nuliakasiata naveerpaa, naveerpaa (/вот уж/ жёнушка отругала его, так отругала).

Перейти на страницу:
Прокомментировать
Подтвердите что вы не робот:*