Пьер Буль - Планета малпаў (на белорусском языке)
- У нас яшчэ будзе час пазнаёмiцца, - сказаў Антэль, зноў пацiснуўшы плячыма. - Але калi тут купаўся чалавек, значыцца, i мы можам асвяжыцца, нiчога не баючыся.
Шаноўны прафесар умомант скiнуў з сябе адзежу i адразу ж палез у возера. Услед за iм адважыўся i я. Пасля доўгага пералёту вада здалася нам такой свежай, такой прыемнай, што, зайшоўшы ў яе, мы адразу ж забылiся на сваё адкрыццё. Толькi Левэн задумаўся аб нечым i стаяў на месцы бы ўкапаны, усё роўна як i не з намi ён быў, а дзесьцi зусiм далёка адсюль. Я ўжо хацеў падражнiць яго, як раптам убачыў уверсе, над вадаспадам, жанчыну!
Нiколi не забуду гэтага вiдовiшча. Ад казачнай прыгажосцi дзяўчыны, якая раптам з'явiлася перад намi пад вогненна-чырвонымi промнямi Бетэльгейзе, у мяне заняло дух. Дальбог, у зiхоткай вясёлцы пырскаў гэтая дачка Сароры была падобная на багiню. Зусiм голая, яна не таiла сваёй спакуслiвай прыгажосцi, такой кiдкай у неверагодна моцным святле Бетэльгейзе, - за адзiныя строi былi ў яе доўгiя, да пояса валасы. I хоць за два гады мы адвыклi ад жанчын i нам не было з кiм параўнаць гэтую нiмфу, нiхто з нас, апiсваючы дзяўчыну, не змог бы перабольшыць яе прыгажосцi. Незнаёмая, што нерухома, бы статуя на п'едэстале, замерла на скале, мела сама iдэальную фiгуру, якую толькi мог уявiць сабе зямлянiн. Зачараваныя, мы з Левэнам нават уздыхнуць баялiся. Прафесар Антэль i той, як мне здалося, застыў уражаны.
Дзяўчына стаяла, падаўшыся наперад, з трохi адведзенымi назад рукамi, быццам ныральшчыца, гатовая кiнуцца ў ваду. Яна назiрала за намi i была збянтэжаная не менш за нас. Я быў такi ўсхваляваны, што нават не ўбачыў, якi ў яе твар, хоць i досыць доўга ўзiраўся ў яе, - гэтак загiпнатызавала мяне яе дзiўнае цела. Толькi праз якую хвiлiну я адзначыў сам сабе, што яна белая скура ў яе была хутчэй залацiстая, чым смуглявая, - даволi высокая, але не занадта. Пасля разгледзеў бездакорныя рысы чыстага твару, якi можа хiба што прыснiцца. I ўрэшце стаў узiрацца ў вочы.
Тут я ажно ўздрыгнуў, такi нязвыклы для майго зямнога зроку быў у дзяўчыны позiрк. Што ж, жыхарка такога далёкага свету павiнна была хоць чымсьцi адрознiвацца ад нас. Але што ў яе вачах было не так, як у нас, я пакуль што, як нi намагаўся, вызначыць не мог. Адчуваў толькi, што позiркi нашыя зусiм розныя. I не ў колеры яе вачэй была прычына такога ўражання, хоць iх шэры колер i меў даволi рэдкае на Зямлi адценне. Дзiўны быў выраз гэтых вачэй, дакладней, адсутнасць выразу: яны былi зусiм пустыя i нагадвалi мне вочы адной няшчаснай вар'яткi, якую давялося некалi сустрэць.
Толькi ў позiрку гэтай нiмфы над вадаспадам было не вар'яцтва, не!
Калi дзяўчына заўважыла, што за ёй назiраюць, яна раптам iмгненна адскочыла, усё роўна як яе апякло цi ўдарыла токам. У гэты момант яна была падобная на спалоханага звярка. I гэта не быў спалох цнатлiвай нявiннiцы, якую заспелi голай, iнакш бы яна не назiрала за намi стоячы на адкрытым месцы ў такiм выглядзе. Проста яе вочы не маглi або не хацелi вытрымлiваць мой позiрк. Павярнуўшы галаву ўбок, яна ўпотайкi паглядвала цяпер на нас скосу.
- Я ж казаў вам, што гэта жанчына, - прамармытаў Артур Левэн.
Ён усхвалявана вымавiў гэтыя словы голасам, ледзь чутным i нам самiм, амаль шэптам, аднак дзяўчына пачула яго. Левэнавы словы прагучалi для яе, бы пярун: яна зноў адскочыла назад, i так хутка, што зноў нагадала мне спалоханага звярка, якi кiнецца зараз уцякаць. Але, адступiўшы на два-тры крокi i амаль што поўнасцю схаваўшыся за скалою, яна ўсё ж спынiлася. Цяпер я бачыў толькi яе лоб i адно вока, якое пiльнавала нас.
Мы нават паварушыцца не смелi, баючыся, што пры першым жа нашым руху яна знiкне. I гэта супакоiла яе. Праз нейкi час яна зноў з'явiлася на краi абрыву. I тут занадта ўсхваляваны Левэн не стрымаўся.
- Нiколi не бачыў нiчога падобнага... - пачаў ён i адразу ж асекся, зразумеўшы сваю неасцярожнасць: дзяўчына зноў адскочыла i схавалася, напалоханая ягонымi словамi.
Тады прафесар даў нам знак змоўкнуць i пачаў плюхацца ў возеры, усё роўна як i не зважаючы на яе. Паглядзеўшы на Антэля, мы сталi рабiць тое ж самае. Тактыка была выбрана ўдала: дзяўчына не толькi зноў наблiзiлася да нас, але i пачала захоплена назiраць за нашымi заплывамi i ныркамi, што яшчэ больш распалiла нашую цiкаўнасць. Вы бачылi калi-небудзь, як паводзiць сябе на пляжы побач з гаспадаром, якi купаецца, баязлiвае сабачаня? Яму да смерцi хочацца ўскочыць у ваду, але яно не асмельваецца. Яно кiдаецца ўперад, назад, адбягае ад вады, зноў вяртаецца, атрасаецца. Акурат гэтаксама ж паводзiла сябе дзяўчына.
I тут мы пачулi яе голас! Аднак гукi з яе вуснаў адно ўзмацнiлi нашае ўражанне аб ёй, як аб нейкiм звярку. У гэты момант яна стаяла ля самага краю абрыву, сваёй, так бы мовiць, курасаднi, i, здавалася, была гатовая нырнуць у возера. На нейкае iмгненне яна перастала кiдацца, бы сабачаня. Разявiла рот. Я стаяў трохi ўбаку i мог назiраць за ёю, застаючыся непрыкметны. Думаў, што цяпер яна скажа нам штосьцi, крыкне. Быў гатовы пачуць словы сама прымiтыўнай мовы, але толькi не тыя дзiўныя гукi, што вылецелi з яе горла. Але, менавiта з горла, бо нi рот, нi язык не маглi б утварыць пачуты намi вiск цi пiск, якiм дзяўчына перадала сваё захапленне. Радасць звярка. Падобныя гукi можна пачуць у нашых заалагiчных садах ад маладых шымпанзэ ў час гульнi.
Мы плюхалiся ў возеры, з усяе сiлы робячы выгляд, што не звяртаем на яе анiякае ўвагi, - i нарэшце яна рашылася. Прысела i пачала хутка спускацца да нас, чапляючыся рукамi за ледзь прыкметныя выступы. Вытанчанасць яе рухаў была проста неверагодная. Гнуткае залатаскурае цела дзяўчыны скрозь вясёлкавую смугу вадаспада здавалася нам феерычньм. Праз некалькi iмгненняў яна ўжо была на самым беразе возера. Прысеўшы на камень, дзяўчына нейкi час разглядвала нас, потым нырнула i паплыла да нас.
Мы зразумелi, што яна хоча падурэць з намi, i пачалi плюхацца яшчэ з большым iмпэтам, але так, каб не напалохаць яе. Дзяўчына плавала, хутка заграбаючы ваду рукамi i нагамi, як плаваюць сабакi, i яе распушчаныя валасы слалiся за ёю, быццам хвост каметы. I ўрэшце, вельмi хутка, пачалася гульня, ход якой задала незнаёмая. Сапраўды дзiўная забава, якая нагадвала гульнi цюленяў у басейне: мы ганялiся адно за адным i нечакана ўцякалi ў той самы момант, калi, здавалася б, павiнны былi вось-вось дакрануцца адно да аднаго. Усё гэта было, ведама ж, дзiцячае свавольства, але на якiя толькi хiтрыкi мы б не пайшлi, каб прыручыць чароўную дзяўчыну! Я заўважыў, што нават прафесар Антэль з непрыхаваным задавальненнем прымаў удзел у нашай гульнi.
Нашы водныя забавы працягвалiся досыць доўга, мы ўжо трохi стамiлiся, калi мяне раптам збянтэжыў дзiўны, недарэчны ў гэтай сiтуацыi выраз твару ў дзяўчыны: ён быў абсалютна сур'ёзны. Незнаёмая з вiдавочным задавальненнем плюхалася з намi, забаўляючыся прапанаванай ёю самою гульнёй, аднак на твары ў яе так i не прамiльгнула ўсмешка. Вось ужо некалькi хвiлiн мне не давала спакою нейкае цяжкае цьмянае пачуццё, i толькi цяпер я зразумеў, што турбавала мяне: дзяўчына не смяялася i не ўсмiхалася, хiба што час ад часу з яе горла вырываўся нягучны вiск, якiм яна, мусiць, перадавала сваё захапленне.
