Герберт Уэллс - Чалавек-невiдзiмка (на белорусском языке)
Мне прыйшло ў галаву, што калi мае апараты трапяць у рукi назiральнага i талковага спецыялiста, то яны занадта многае адкрыюць яму; таму, выбраўшы зручны момант, я ўлез у пакой i, абмiнуўшы старую, раз'яднаў дынама-машыны i разбiў абодва апараты. Як жа яны ўсе перапалохалiся! Затым, пакуль яны старалiся растлумачыць сабе гэтую з'яву, я выслiзнуў з пакоя i цiха спусцiўся ўнiз.
Я ўвайшоў у гасцiную i стаў чакаць iх вяртання; неўзабаве яны прыйшлi, усё яшчэ абмяркоўваючы здарэнне i стараючыся знайсцi яму тлумачэнне. Яны былi некалькi расчараваны, не знайшоўшы нiякiх "жахаў", i ў той жа час вельмi збянтэжаныя, не ведаючы, наколькi законна яны дзейнiчалi ў адносiнах да мяне. Як толькi яны спусцiлiся на нiжнi паверх, я зноў прабраўся ў свой пакой, захапiў карабок запалак, запалiў паперу i смецце, прысунуў да агню крэслы i ложак i падвёў да полымя газ з дапамогай гутаперчавай трубкi.
- Вы падпалiлi дом?! - усклiкнуў Кемп.
- Так, падпалiў. Гэта была адзiная магчымасць замесцi сляды, а дом, безумоўна, быў застрахаваны... Я асцярожна адсунуў засаўку знадворных дзвярэй i выйшаў на вулiцу. Я быў нябачны i яшчэ толькi пачынаў асэнсоўваць, якую надзвычайную перавагу гэта давала мне. Сотнi самых смелых i фантастычных планаў узнiкалi ў маiх мазгах, i ад усведамлення поўнай беспакаранасцi кружылася галава.
Раздзел XXI
НА ОКСФАРД-СТРЫТ
Спускаючыся ў першы раз па лесвiцы, я наткнуўся на нечаканую перашкоду: хадзiць, не бачачы сваiх ног, аказалася справай няпростай, разы два я нават спатыкнуўся. Акрамя гэтага, я адчуў нейкую нязвыклую нязграбнасць, калi ўзяўся за дзвярную засаўку. Аднак, калi я перастаў глядзець на зямлю, я хутка навучыўся нядрэнна хадзiць па роўным месцы.
Настрой у мяне, як я ўжо сказаў, быў захапляльны. Я адчуваў сябе так, як адчуваў бы сябе вiдушчы ў горадзе сляпых, якi расхаджвае ў мяккiх туфлях i бясшумнай вопратцы. Я адчуваў дзiкае жаданне жартаваць над людзьмi, палохаць iх, стукаць па плячы, збiваць з iх капелюшы i ўвогуле цешыцца незвычайнымi перавагамi свайго становiшча.
Але ледзьве толькi я апынуўся на Портленд-стрыт (я жыў побач з вялiкай крамай сукнаў), як пачуў звон i адчуў моцны штуршок у спiну. Азiрнуўшыся, я ўбачыў чалавека, якi нёс кошык сiфонаў з содавай вадой i са здзiўленнем глядзеў на сваю ношу.
Удар быў вельмi балючы, але чалавек гэты выглядаў так камiчна, што я гучна рассмяўся. "У кошыку чорт сядзiць", - сказаў я i нечакана выхапiў кошык з ягоных рук. Ён спалохана выпусцiў кошык, i я падняў яго ў паветра.
Але тут нейкi боўдзiла рамiзнiк, якi стаяў каля дзвярэй пiўной, падскочыў i хацеў схапiць кошык, i яго працягнутая рука трапiла мне пад вуха, што выклiкала нясцерпны боль. Я выпусцiў з рук кошык, якi з трэскам i звонам упаў на рамiзнiка, i толькi сярод крыкаў i тупату ног, сярод людзей, якiя выбеглi з крамаў i экiпажаў, што спынiлiся, я ўцямiў, што нарабiў. Праклiнаючы сваё вар'яцтва, я прыхiнуўся да акна крамы i стаў чакаць моманту, каб непрыкметна выбрацца з штурханiны. Яшчэ хвiлiна - i мяне зацягнула б у натоўп, i мая прысутнасць немiнуча была б выяўлена. Я штурхануў хлопчыка з мясной крамы, якi, на шчасце, не заўважыў, што яго штурханула пустата, i схаваўся за брычкай рамiзнiка. Як яны разблыталi гэтую гiсторыю, не ведаю. Я перабег вулiцу, на якой, на шчасце, не аказалася экiпажаў, i, напалоханы скандалам, якi разыграўся, шпарка iшоў, не заўважаючы дарогi, пакуль не трапiў на Оксфард-стрыт, дзе ў вячэрнi час заўсёды шмат народу.
Я спрабаваў злiцца з людской плынню, але натоўп быў занадта густы, i праз хвiлiну мне сталi наступаць на пяткi. Тады я пайшоў па вадасцёку, збiваючы босыя ногi, i праз хвiлiну аглобля карэты, якая ехала мiма, трапiла мне пад лапатку, па тым жа месцы, якое ўжо выцяў насiльшчык сваiм кошыкам. Я неяк ухiлiўся ад карэты, сутаргавым рухам пазбегнуў сутыкнення з дзiцячай каляскай i апынуўся ззаду другой карэты. Шчаслiвая думка выратавала мяне: я пайшоў за карэтай, якая павольна рухалася, не адстаючы ад яе нi на крок. Мая прыгода, што прыняла такi нечаканы кiрунак, пачынала палохаць мяне, i я не толькi дрыжаў ад страху, але i калацiўся ад холаду. У гэты ясны студзеньскi дзень я быў зусiм голы, а тонкi слой гразi на маставой амаль замерз. Як гэта нi недарэчна, але я не сцямiў, што - празрысты цi не - я ўсё ж быў не абаронены ад уздзеяння надвор'я i прастуды.
Тут мне прыйшла ў галаву цудоўная iдэя. Я забег наперад i сеў у карэту. Дрыжучы ад холаду, напалоханы, з насмаркам, якi пачынаўся, з драпiнамi i сiнякамi на спiне, якiя я адчуваў усё больш, я павольна ехаў па Оксфард-стрыт i далей, па Тотэнхэм-Корт-роўд. Настрой мой зусiм не быў падобны на той, з якiм дзесяць хвiлiн назад я выйшаў з дому. Вось яна, мая нябачнасць! Мяне трывожыла толькi адна думка: як выбрацца з дрэннага становiшча, у якое я трапiў.
Мы цягнулiся мiма кнiжнай крамы М'юдзi; тут нейкая высокая жанчына, нагружаная пачкамi кнiг у жоўтых вокладках, паклiкала майго рамiзнiка, i я ледзьве паспеў выскачыць, амаль не трапiўшы пры гэтым пад вагон конкi. Я накiраваўся да Блумсберы-сквер, маючы намер звярнуць за музеем на поўнач, каб дабрацца да малалюдных кварталаў. Я скалеў ад холаду, i недарэчнасць майго становiшча так прыгнятала мяне, што я бег i ўсхлiпваў. На вуглу Блумсберы-сквер з канторы Фармацэўтычнага таварыства выскачыў белы сабачка i адразу ж пагнаўся за мной, абнюхваючы зямлю.
Раней я нiколi не задумваўся, што для сабакi нос тое ж, што для чалавека вочы. Сабакi чуюць носам рух чалавека таксама, як людзi бачаць яго вачамi. Агiднае стварэнне стала брахаць i скакаць вакол мяне, занадта дакладна паказваючы, што яно ведае пра маю прысутнасць. Я перасек Грэйт-Рэсел-стрыт, увесь час азiраючыся цераз плячо, i толькi паглыбiўшыся ў Мантэгю-стрыт, заўважыў, што рухаецца мне насустрач.
Да мяне даляцелi гучныя гукi музыкi, i я ўбачыў вялiкi натоўп, якi iшоў з боку Рэсел-сквер, - чырвоныя курткi, а наперадзе сцяг Армii выратавання. Я не мог разлiчваць прабрацца непрыкметна скрозь такi натоўп, якi запоўнiў усю вулiцу, а павярнуць назад, зноў адысцi яшчэ далей ад дому я баяўся. Таму я тут жа прыняў рашэнне: хутка ўзбег на ганак белага дома насупраць агарожы музея i стаў чакаць, пакуль пройдзе натоўп. На шчасце, сабачка, пачуўшы музыку, перастаў брахаць, пастаяў крыху ў нерашучасцi i затым, падцiснуўшы хвост, пабег назад, да Блумсберы-сквер.
Натоўп наблiжаўся, ва ўсё горла распяваючы гiмн, якi падаўся мне iранiчным намёкам: "Калi мы ўбачым яго лiк?" Час, пакуль натоўп праходзiў мiма, цягнуўся для мяне бясконца. "Бум, бум, бум", - грымеў барабан, i я не адразу заўважыў, што два хлапчукi спынiлiся каля мяне: "Глядзi", - сказаў адзiн. "А што?" - спытаўся другi. "Сляды. Ды басанож. Як быццам па гразi шлёпаў".
Я паглядзеў унiз i ўбачыў, што хлапчукi, вылупiўшы вочы, разглядваюць брудныя сляды, якiя я пакiнуў на свежавыбеленых прыступках. Прахожыя груба штурхалi iх, але яны, зацiкаўленыя сваiм адкрыццём, працягвалi стаяць каля мяне. "Бум, бум, бум, калi, бум, убачым мы, бум, яго лiк, бум, бум..." "Праўду табе кажу, хтосьцi ўзышоў басанож на гэты ганак, - сказаў адзiн. - А ўнiз не спускаўся, i з нагi кроў iшла".
