Андрей Геращенко - Мiкiта ў краiне пацукоў (на белорусском языке)
Обзор книги Андрей Геращенко - Мiкiта ў краiне пацукоў (на белорусском языке)
Геращенко Андрей
Мiкiта ў краiне пацукоў (на белорусском языке)
Андрэй Герашчанка
(г.Вiцебск)
Мiкiта ў краiне пацукоў
(п'еса-казка ў дзвух дзеях, шасцi карцiнах)
Дзеючыя асобы:
Мiкiта - хлопчык, 6 гадоў.
Алена Васiльеўна - мацi Мiкiты, 30 гадоў.
Алена Анатольеўна - настаўнiца Мiкiты, 30 гадоў.
Томiс - шэра-паласаты кот Мiкiты.
Пацучын Пяты - цар пацукоў.
Кароткi - маленькi пацук-ахоўнiк.
Доўгi - вялiкi пацук-ахоўнiк.
Пiскля - пiсклявы пацук.
Сур'ёзны - пацук-генрал з грубым голасам.
Тлусты - пацук.
Мiлiцыянер.
ДЗЕЯ ПЕРШАЯ
КАРЦIНА ПЕРШАЯ
Звычайная гарадская кватэра. Хлопчык спiць на ложку. У другiм баку на крэсле скруцiўся кот. У пакой уваходзiць мацi.
МАЦI: Мiкiта! Уставай хутчэй - трэба iсцi ў дзiцячы садок. Уставай, сынок!
Мiкiта працягвае спаць. Кот расплюшчвае вочы i пацягваецца.
КОТ: Ну вось - iзноў яго нельга пабудзiць! Гэта ўсё з-за таго, што ўчора тэлевiзар глядзеў. Нiякай сур'ёзнасцi няма, а сам ужо досыць вялiкi!
МАЦI: Мiкiта! Каму я кажу?!
Мацi падыходзе да ложка i пачынае асцярожна штурхаць сына.
МАЦI: Мiкiта, сынок, прачынайся! Усе дзеткi ўжо ў дзiцячы садок пайшлi, а ты ўсё яшчэ спiш! Зусiм ты ў мяне яшчэ маленькi - нiчога не разумееш!
Мiкiта незадаволена ўзнiмаецца i сядае.
МIКIТА: Нiякi я не маленькi! Хто гэта кажа, што я маленькi?! Я ўжо вялiкi - нават у "нулявым" класе вучуся!
МАЦI: Тым больш! Уставай, калi вялiкi!
МIКIТА: Уставай, уставай! А я жадаю спаць!
МАЦI: Усе дзеткi ўжо ўсталi.
МIКIТА: Ну i няхай! А я не жадаю рабiць, як усе!
Мацi падае сыну адзенне.
МАЦI: Вось - апранайся хутчэй, сынок.
Мiкiта незадаволена скiдвае адзенне на падлогу.
МIКIТА: Сама мяне апранай! Не жадаю апранацца!
МАЦI: Ты ж сам казаў, што вялiкi, а вялiкiя дзецi самi апранаюцца.
Мацi падымае адзенне з падлогi i зноў падае яго Мiкiту.
МАЦI: Вось - апранайся.
Мiкiта незадаволена разглядае адзенне, задам наперад апранае сарочку, а потым, наогул, нацягвае но ногi свiтар i спаўзае з ложка.
ТОМIС: Яшчэ кажа, што вялiкi, а на самой справе самастойна нават апрануцца не ў стане. Трэба было ўжо i штаны на галаву нацягнуць.
Мiкiта разгублена аглядае сябе i пачынае громка плакаць.
МIКIТА: У-у-у-у! У-у-у-у! Я казаў, што не змагу сам апрануцца! У-у-у! Вось, бачыш - нiчога не атрымалася! У-у-у!
МАЦI: Як табе не сорамна, сынок - ты ж такi вялiкi?! Глядзi - нават наш Томiс нешта мяўкае. Напэўна, з цябе смяецца.
ТОМIС: Як жа - смяецца. Тут асаблiва не да смеху. Тут плакаць трэба. Вырас лайдак - нават, апрануцца не ў стане.
МIКIТА: Яшчэ i гэты Томiс. Чаго раскаўкаўся?! А ну - прэч адсюль!
Мiкiта шпурляе ў ката падушкай. Томiс iмклiва ўскоквае, верашчыць i хаваецца за крэслам. Мiкiта перастае плакаць i задаволена рагоча.
МIКIТА: Ха-ха-ха! Што - атрымаў, кашак?!
МАЦI: Нельга крыўдзiць Томiса! Гэта дрэнна.
МIКIТА: Хай не каўкае пад руку. У яго вельмi брыдкi голас.
ТОМIС: У цябе ў самога брыдкi - быццам пацук з нары выпаўз i нешта пiшчыць.
Мiкiта зноў аглядае сябе i пачынае плакаць. Томiс асцярожна выглядае з-за крэсла i, пабачыўшы, што Мiкiта не звяртае на яго ўвагi, зноў уладкоўваецца на старым месцы.
МIКIТА: У-у-у-у! А-а-а-а! Мама, апранай мяне, а то ў дзiцячы садок спазнiмся!
МАЦI: Ты ж, Мiкiта, толькi што не жадаў ў садок iсцi?!
МIКIТА: А цяпер - жадаю! А цяпер - жадаю! Апранай мяне хутчэй!
Мацi садзiцца побач з Мiкiтам i пачынае дапамагаць яму апранацца.
ТОМIС: Вось лайдак - усё ж такi прымусiў мацi, каб яна яго апранала!
МАЦI: Глядзi, Мiкiта - сёння трэба сябе добра паводзiць. Учора выхавацелька казала, што ты кiнуў у твар Юру брудным мячом.
МIКIТА: Хай не абзываецца рознымi крыўднымi мянушкамi!
МАЦI: Ты зразумеў мяне, Мiкiта?!
Мiкiта ўздыхае i разводзе рукi ў бакi.
МIКIТА: Зразумеў.
ТОМIС: Як жа - зразумеў ён! Напэўна, сёння таксама што-небудзь шкоднае зробiць.
Мiкiта незадаволена глядзiць у бок ката.
МIКIТА: I што гэта сёння Томiс раскаўкаўся?!
МАЦI: Напэўна, ён есцi жадае. Зараз я яму што-небудзь дам, калi цябе адвяду ў садок.
Нарэшце, Мiкiта з вялiкай дапамогай мацi апранаецца i яны iдуць да дзвярэй. Калi Мiкiта праходзе побач з крэслам, на якiм сядзiць Томiс, ён нечакана заўважае, што на падлогу звешваецца хвост ката. Мiкiта наўмысна наступае на хвост нагой. Кот шалёна крычыць.
ТОМIС: Мя-я-у-у-у!
МАЦI: Ну, калi гэта скончыцца?! Навошта ты стаў яму на хвост?!
Мацi некалькi разоў пляскае далонню Мiкiту нiжэй спiны i яны знiкаюць са сцэны. Чуецца плач i крык.
МIКIТА: За што?! У-у-у-у! Я нiчога не зрабiў!
КАРЦIНА ДРУГАЯ
У левай частцы сцэны гардэроб "нулёвага" класа у дзiцячым садку. Навокал - шафкi для адзення дзяцей. У правай - непрыемны, цёмны, жахлiвы чулан, дзе захоўваюцца розныя рыдлёўкi, граблi, вёдры i iншы гаспадарчы iнвентар. Левая i правая часткi сцэны падзелены перагародкай з дзвярамi. Настаўнiца праглядае шафкi i размаўляе сама з сабой.
НАСТАЎНIЦА: Зноў кагосцi няма. Але каго?
Расчыняе пустую шафку.
НАСТАЎНIЦА: Так i ёсць - няма Мiкiты. Зноў, як i звычайна, ён спазняецца.
З-за левых кулiс з'яўляюцца Мiкiта i яго мацi. Мацi трымае Мiкiту за руку i амаль цягне сына за сабой. Мiкiта ўпiраецца нагамi ў падлогу.
МIКIТА: Я ж казаў табе - у групе нiкога няма! Напэўна, дзецi на двары займаюцца зарадкай.
Мацi, убачыўшы настаўнiцу, разгублена спыняецца.
МАЦI: Добрай ранiцы, Алена Анатольеўна. Прабачце - мы зноў спазнiлiся.
МIКIТА: Я ж казаў, што дзецi на двары!
НАСТАЎНIЦА: Добрай ранiцы, Алена Васiльеўна. А ты, Мiкiта, не маеш жадання са мной павiтацца?
МIКIТА: Добрай ранiцы! А дзецi на двары?
НАСТАЎНIЦА: Добрай ранiцы! Дзецi ў музычнай зале. Але зараз я прывяду iх ў клас. Так што, Мiкiта, распранайся - на зарадку ты ўсё роўна спазнiўся. Хутка будзем снедаць.
МIКIТА: Мама, дапамажы!
НАСТАЎНIЦА: Што гэта за "дапамажы"?! Ты ўжо школьнiк, Мiкiта i павiнен усё рабiць самастойна. А вы, Алена Васiльеўна, лепей iдзiце дадому - хай Мiкiта да самастойнасцi прывыкае.
МАЦI: Добра. Ну, бывай, сынок - увечары цябе тата забярэ.
Настаўнiца i мацi знiкаюць за левымi кулiсамi. Мiкiта застаецца адзiн i сядае на лаўку ля сваёй шафкi.
МIКIТА: I Алена Анатольеўна туды ж - хай сам апранаецца! Хай сам апранаецца! Кiнулi цяпер тут мяне аднаго. Хiба так добра? А вось вазьму i збягу куды небудзь! Дадому, напрыклад. А то i, наогул, з горада. Тады будуць шукаць i шкадаваць. Абавязкова будуць! Магчыма - i сапраўды збегчы?!
Мiкiта падыходзе да дзвярэй у каморку i прыслухоўваецца.
МIКIТА: Нiчога не чуваць. Зараз залезу туды i схаваюсь. Хай тады шукаюць. Але ж... Алена Анатольеўна казала, што гэтая каморка - чароўная i ў ёй жыве цар пацукоў. Усё гэта - жартачкi для маленькiх! Няма там анiякiх чараўнiкоў! А што, калi i сапраўды тут схавацца?! Хай сабе шукаюць! Але ж... Цара пацукоў няма, але самi пацукi, мабыць, i ёсць. Аднак, яны ж маленькiя як дам палкай, дык даведаюцца, як мяне палохаць! Томiс мяне палохаецца, а ён жа мацнейшы за пацукоў?! I яны спалохаюцца.