Николай Дановский - Вводное слово в искусство перевода
8. Стать пожалованным:
• Принять сан — Altgradiĝi en eklezio; pastriĝi; esti promociita eklezia hierarkiano;
• Принять награду — Ricevi rekompencon;
• Принять жалованную грамоту (поместье) — Ricevi honoran ĉarton (bienon);
• Принять подданство — Civitaniĝi; ricevi civitanecon; esti promociita civitano;
9. Приобрести вид, свойство:
• Принять позу — Sin pozigi; pozi; ŝajnigi poze; ekpozi; sin meti en pozon; alpreni pozon;
• Принять вид — Ekhavi aspekton; ŝajnigi aspekte; alpreni aspekton; ŝajnigi sin; ŝajnigi aspekton;
• Принять форму — Akcepti formon; ekhavi formon; okupi formon;
10. Заставить себя сделать, проглотить:
• Принять душ — Sin duŝi; sin superŝpruci subduŝe; sin lavi subduŝe; esti duŝe superverŝata; duŝe lavi sin; plenumi duŝan proceduron;
• Принять ванну — Plenumi akvoproceduron en kuvo; sin bani en kuvo;
• Принять чашу — Akcepti kalikon; eltrinki kalikon;
11. Выпить:
• Принять лекарство — Gluti medikamenton (miksturon, pilolon, pulvoron); trinki miksturon;
12. Считать, полагать:
• Принять за правило — Ekuzi kiel nepran regulon; agi laŭ fiksita regulo (tradicia regulo, reglamento);
• Принять за знакомого — Erare konsideri iun kiel konatulon; trakti iun kiel konatulon; erare vidi en iu konatulon;
• Принять за чистую монету — Preni kiel validan moneron; preni falsaĵon kiel valoron; simplanime ekkredi;
• Принять по достоинству — Aprezi laŭ meritoj; akcepti laŭ indo (merito);
13. Противодействовать:
• Принять в штыки — Renkonti per bajonetoj; renkonti urtike; akre protesti kontraŭ; kontraŭstari kun (per) bajonetoj;
• Принять в дубье — Kontraŭbatali per klaboj kaj bastonoj;
14. Двинуть или двинуться в сторону:
• Принять вправо — Sin movi dekstren;
15. Поняв, повторить:
• Принять сигнал — Konfirmi ricevon de signalo (per ripeto);
16. Взаимодействовать, вступить:
• Принять бой — Iri batale kontraŭ batalo; iri renkonten al batalo; ne eviti batalon; renkonti batale;
• Принять ребенка (младенца) в роддоме — Akuŝigi infanon en akuŝejo;
Второе слово, которое мы решили взять, — «выйти». Если снова обратиться к словарю Ожегова, то в нем указаны следующие семейства или гнезда этого слова:
1. Оставить пределы чего-то.
2. Появиться, оказаться.
3. Израсходоваться, иссякнуть.
4. Получиться, стать, образоваться.
5. Сделаться.
Даже из рассмотрения этих характеристик гнезд легко видеть, насколько различные значения совмещаются в одном этом слове. Но в практике применения это разнообразие куда богаче и значительнее. Это слово часто применяется с предлогами (как типично непереходный глагол).
Вышло без затруднений — Solviĝis sen embarasoj; rezultis sen malfacilaĵoj (penoj); sukcesis sen problemoj;
Выйти в люди — Iĝi renoma homo, estimata persono; atingi gravan postenon en socio;
Выйти в тираж — Amortiziĝi; trafi en liston de ŝuldoelpago, pruntoelpago;
Выйти в отставку — Eksiĝi; eksoficiĝi; pensiuliĝi; demisiiĝi; emeritiĝi; senvalidiĝi;
Выйти в отличники — Esti notita, kiel distingito; konkeri distingon pro laboro (lerno k.t.p.).
Выйти в круг — Eliri en la dancrondon; iri mezen de la dancrondo;
Выйти в стрелку (о колосе) — Ekspikiĝi; gramenaco eligis spikon;
Выйти возле утеса (о тоннеле) — Ekportali ĉe roko (klifo); ricevi eliron ĉe la roko;
Выйти вокруг пня (о грибах) — Aperis, elkreskis (fungoj) ĉirkaŭ arbostumpo;
Выйти вон — Eliri for; foriri; foriĝi;
Вышли впору (сапоги) — Rezultiĝis ĝustamezuraj (botoj); ekkonformiĝis; estis selektitaj laŭ mezuro; konformis laŭ mezuro; konforme (laŭmezure) rezultis;
Выйти для показа — Iris promeni por sin montri;
Выйти для отметки — Sin montri nur ke oni notu (ĉeeston);
Выйти до ветра — Eliri por natura bezono; viziti necesejon, tualeton;
Выйти за угол — Iri postangulen;
Выйти за отметку (об уровне) — Superi markitan (fiksitan) nivelon (limon);
Выйти замуж — Edzinĝi;
Выйти за глаза — Apriore bonrezulti; taŭgi sen bezono kontroli;
Выйти за двоих — Sin anonci sola anstataŭ duopo (ambaŭ);
Выйти за дело — Esti punita pro kulpo; elpaŝi batale pro ĝusta kaŭzo;
Выйти за пределы дозволенного — Transpaŝi limojn de permesito;
Выйти из подчинения — Ĉesi subiĝi; ĉesi subordiĝi; ĉesi obei;
Выйти из народа — Veni (fonti, deveni) el mezo de popolo;
Выйти сухим из воды — Elakviĝi seka; eviti (merititan) punon; resti netuŝita;
Выйти из затруднения — Elrampi el embaraso; majstre venki malfacilaĵojn;
Выйти из рода — Deveni (fonti) el gento; elgenti; deveni; fonti;
Выйти из корня — Blastiĝi el radiko; elkreski el radiko;
Выйти из трубы — Eltubiĝi; eliĝi (elflugi) el tubo;
Выйти из яйца — Eloviĝi; elkoviĝi; elŝeliĝi;
Выйти из берегов — Superakvi bordojn; diluvi bordojn; inundi bordojn; elbordiĝi;
Выйти из границ приличия — Malobservi reglamenton de deco; transpasi limojn de konveno; fari kio ne licas;
Выйти из себя — Ekkoleregi; eliĝi el la haŭto pro kolero; ekscitiĝi; senpacienciĝi; perdi memregon (sintenon);
Выйти из моды — Eksmodiĝi; malmodiĝi; iĝi eksmoda;
Выйти из употребления — Ĉesi esti uzata; maltaŭgiĝi; ĉesi esti aplikata; iĝi neŭzebla;
Выйти из доверия — Perfidi konfidon; elkonfidiĝi;
Выйти из-за туч — Aperi el-post nuboj; montriĝi el malantaŭ nuboj;
Выйти из-за угла — Aperi (veni) el-post angulo;
Выйти из-за леса — Aperi (vidiĝi) super pintoj de arbaro; supreniri arbaron;
Выйти из-под полы — Esti eltirita (elŝoviĝi) el-sub la basko; elsubbaskiĝi;
Выйти из-под надзора — Esti liberigita el-sub observo; finis esti observata (de polico);
Выйти из управляемости — Iĝi nestirebla; perdi stireblecon; eliĝi el stireblo;
Выйти к милой — Rendevui la karulinon; veni al rendevuo;
Выйти к чаю — Veni al te-trinko; veni al vespermanĝo; veni al tea ceremonio; aperi al te-regalo;
Выйти как ни в чем не бывало — Konduti kvazaŭ nenio okazis;
Выходить между строк — Riveliĝi inter linioj;
Вышла размолвка — Okazis kvereleto, malpaciĝo (inter ili);
Выйти на волю — Forlasi malliberejon; liberiĝi el prizono; esti liberigita el prizono;
Выйти на фото — Montriĝi (riceviĝi, produktiĝi) sur foto; esti sukcese fotita; sukcese rezulti (bildiĝi) sur foto;
Выйти на демонстрацию — Ekmarŝi demonstracie;
Выйти на парад — Almarŝi paradon; ekmarŝi parade;
Выйти на смотр — Veni por parada revuo; militparadi;
Выйти на сцену — Aperi sur scenejo; elpaŝi de scenejo; veni al scenejo; sursceniĝi;
Выйти в свет — Esti eldonita; aperi en libromagazeno; esti presita;
Выйти на славу (о празднестве) — Rezulti brile, eminente, glore, perfekte;
Выйти на славу (о хлебе) — Plej prospere bakiĝi; bonege bakiĝi; esti eminente bakita;
Выйти на славу (о молодце) — Knabo iĝis belheroo; junulo prodiĝis;
Выйти на след — Kapti la postsignon; kapti spuron kaj eksekvi ĝin;
Вышел на борьбу — Elpaŝis por lukto; komencis batalon (lukton);
Вышел на бой — Sin ĵetis (lancis, impetis) al batalo; eklancis batalon;
Вышел на проверку — Venis al kontrola nomvokado; venis por esti kontrolata;
Вышло на проверку — Post kontrolo evidentiĝis; kontrolo montris;
Вышло на деле — Efektive (reale) evidentiĝis; efektiviĝis en realo;
Вышло на долю — Sortis; falis fato; ricevis post divido; falis al li sorto;
Вышел на медведя — Iris ĉasi urson; ekluktis kontraŭ urso; ekĉasis urson;
Вышли на лоб (глаза) — Okuloj elorbitiĝis;
Вышел на первый план — Eliris la unuan planon; ekokupis priman planon (antaŭan planon);
Вышел на верную дорогу (из лесу) — Ekpaŝis la ĝustan vojon (el arbaro);
Вышел на верную дорогу (после скитаний по жизни) — Trovis sian ĝustan destinon; ĝuste elektis vivovojon;
Вышло наружу (всё) — Krimo malkovriĝis; artifiko senmaskiĝis; la vero malkovriĝis;
Вышел навстречу — Eliris renkonten; renkontis; faris kompromison; trairis duonvojon renkonten;
Вышел над деревней (месяц) — Ekbrilis (aperis) luno super vilaĝo;
Вышел от тещи — Eliris de la bopatrino;
Вышел от Пакена — Estis produktita de Paken-firmao;
Вышел перед строем — Sin prezentis antaŭ la spaliro (de taĉmento);
Вышло по-хорошему — Finiĝis bonprospere (feliĉe);
Вышла по воду (девица) — Iris al puto (knabino); iris por akvo; eliris por alporti akvon;
Вышел по лестнице на крышу — Supreniris (surgrimpis) tegmenton per ŝtuparo (eskalo);
Вышел по лестнице на улицу — Descendis (malsupreniris) laŭ ŝtuparo al la strato;
Вышел при жилете — Ekpaŝis paradaveste kun veŝto (kun veŝto vestita);
Вышел с козыря — Ekatutis; metis atutan karton;
Вышел с насморком — Iris eksteren kun nazkataro; foriris el hejmo ĉe malvarmumo;
Вышел с черного хода — Foriris laŭ malparada eliro; malaperis per malantaŭa pordo;
Вышел через коридор — Trairis eksteren laŭ koridoro;
Вышел срок — Finiĝis tempolimo;
Вышел недотепа — Elkreskis ŝlemilo; iĝis plumpa gapulo;
Вышел хороший врач (из него) — Li atingis nivelon de bona kuracisto; li bone renomiĝis kiel kuracisto;
