Федор Успенский - История Византийской Империи VI – IX вв. Том 2.
20 Tougard. § 86. Р. 166.
21 Ραλλη-Ποτλη. Σύνταγμα των 9είων καί ιερών κανύνων. V. Ρ. 72.
22 Τ he ο ph. Chronogr. P. 561.
23 Echos d'Orient. № 77. Juillet 1909; Vailhe. Projet d'alliance turcobyzantine au VI s.
Сноски к главе XI
1 Finlay. History of Greece. I. 298.
2 Acta Sanct. Octobris. IV. P. 132.
3 Theophilacti Simocattae. Ed. Bonnae. P. 36.
4 Finlay. I. 298.
5 Theophanis. Chronogr. 251, 25: Αγοράσας σώματα εθνικών κατέστησε στράτευμα είς δομα ίδιον, άμφιάσας καί καΟοπλίσας αυτούς χιλιάδας ιέ.
6 Theoph Ρ. 267, 32: Ειρήνης δε βαρείας την άνατολήν καταλαβούσης άβαρικός επί την Εύρώπην έκύμαινε πόλεμος'δια τούτο ό Μαυρίκιος τάς δυνάμεις από ανατολής επί την θράκην μετήγαγεν.
7 Ibid., 233: Εύρόντες^ δε του τείχους του Άναστασικοϋ τόπους τινάς πεπτωκότας εκ των σεισμών, είσελ9όντες ήχμαλώτευσαν…
8 Ibid.: Ό βασιλεύς έδημότευσε πολλούς και Ιπεμψεν είς το μακρόν τείχος.
9 Ibid., 254, 5.
10 Ibid., 254, 6: Ό δε βασιλεύς τα του παλατιού στρατεύματα έξαγαγών της πόλεως και τους δήμους φυλάττειν τα μακρά τείχη έκέλευσεν.
11 Ibid., 279, 17.
12 Ibid., 279, 18–19.
13 Ibid., 278, 33: Φασϊ δε τίνες τον Μαυρίκιον υπο8έσ9αι τω Κομεντιόλω
όπως το ρωμαϊκό ν στράτευμα παραδώση πολέμοις δια τάς αταξίας αυτών. ι
14 Ibid., 280, 7.
15 Theoph. Ed. de Boor. P. 282–288.
16 Theophyl. Hist. VIII, 7. P. 327, 15.
17 Theophyl. VIII. 7. P. 327, 12: Και τους δημάρχους είσκαλεσάμενος προς τα βασίλεια έπυνδάνετο των δημοτεύοντων επί λεπτού τον άρι9μόν.
18 Fin1ау. History of Greece 1, 302; В u г у. A History of later roman empire. 1 1, 86.
19 Ed. de Boor. P. 280.
20 Theoph. 287, 7: Και έπϊ άσπίδος τούτον (т. е. Фоку) ύψώυαντες εύφήμησαν εξαρχον.
21 Ibid. VI, 2. P. 243–244.
22 Chronicon paschale. P. 699: Αναφαίνονται πλοία ικανά κατά το στρογγυλοϋν καστέλλιν.
ПЕРИОД III
Сноски к главе I
1 Theoph. Chron. 302–303; Ramsay. The Hist. Geography of the Asia Minor. 1, 187 и др.
2 Migne. Patrologia graeca. T. LXVI. Col. 1050.
3 Malalas. 429. 16; Theoph. 175, 7; Cedreni. 1, 643, 20.
4 To Αρμενίων δίστατον και πολυπλανές, ар. Zachariae a Lingenthal. lus III. 290.
5 Edict. XIII. C. I.
6 Лучшее об экзархате у Diehl: Etudes sur I'administration byzant. dans 1'exarchat de Ravenne. 568–751.
7 Theoph. 287,7.
8 De Thematibus. I. P.
9 Ibid. P. 12.
10 Diehl. L'origine du regime des Themes («Extrait des Etudes d'hist. Dediees a Monod»); Gelzer. Die Genesis der Byzantin. Themenverf. Leipzig, 1899.
11 Этому вопросу посвящено нами исследование в «Известиях Русского археологического института». Т. VI: Военное устройство Визант. империи.
12 De Cerim. 657–658. 18.
Сноски к главе II
1 Nicephori arch. Const. Opuscula hist. Ed. de Boor. P. 24, 10: Έπανέοτη Κοϋβρατος δ ανεψιός Όργανα δ των Ουνογουνδούρων κύριος τω των Άβάρων χαγάνω…
2 Ibid. P. 33, причем назван Κοβράτος в достоинстве хана.
3 Chronique de Jean eveque de Nikiou, texte ethiopien. Trad, par Zotenberg. Paris, 1883.
4 Ibid. P. 400: «Koubratos.chef des Huns, neveu d'Organa».
5 Thepphanes. Ed. de Boor. P. 357, 12: Κροβάτου του κυροΰ της λεχδείσης Βουλγαρίας τον βίον μεταλλάξαντος.
6 Acta SS. § 185; Tougard. § 70.
7 ActaSS. § 198; Tougard. § 113.
8 Известия Русского археологического института. Т. X. С. 545.
9 Theophan. 433; 497, 19. Следует принять в соображение и разночтения: Κομέρσιος Cormesus. За указание развалин этого имени приносим благодарность г. К. Шкорпилу.
10 Tougard. § 121: Ό αυτός Μαύρος συν των μετ' αύτοΰ αποφυγών τα του 3εοστέπτου βασιλέως κατέλαβεν ϊχνη, έκεΐσε δεχθείς καϊ αρχών χρηματίσας.
11 Erben. Regesta. I; Migne. Pair. lat. LXXVII. Col. 1092.
12 Niederle. Slovanske Starozitn. II. 1. P. 223–224.
13 Ibid. II. 1. 278.
14 De admin, imperio. C. 29–30. Ed. Bonnae.
15 Ibid., C. 29: Εύρον ε'9νη σκλαβενικά άοπλα οντά, ατινα και αβαροι έκαλοΰντο. И далее σκλάβοι οί και "Αβαροι.
16 В первый раз эта мысль проведена у Racki, см.: Niederle. II. 1. S. 256, 261.
17 Archiv fur Slavische Philol. XVII. S. 56, 85.
18 Бартольд. Зап. Имп. Ак. Наук. I. П. 4 (1897); Туманский. Записки Восточн. отдел. Императ. Русского археол. общества. Т. X. 1897.
19 Этому вопросу посвящена моя статья в «Известиях Русск. археол. института». Т. XIV. 1. С. 44–58.
20 Хроника Фредегара изд. в «Mon. Germ. Hist.». Vol. II, и «Conversio Carantanorum». Ibid., XIII.
21 Krusch. Neues Archiv der Cesellsch. fur altere deutsche Geschichtskunde. VII. 1882; Погодин. Из истории слав, передвижений. С. 152–154.
22 Прокопий. De В. Goth. IV.
Сноски к главе III
1 Gelzer. Leontios v. Neapolis. Leben des heil. Johannes der Barmherz. S. 23.
2 Георгий Писида. Ираклиада. II. 109, 120.
3 The о ph. 303, 9: Κατά τάς λεγομένας Πύλας.
4 Gerland. Die persichen Feldzuge. 28–29//Byzant. Zeitschr. III. 2.
5 Hilprecht. Die ausgrabungen in Assyrien und Babylonien. Leipzig, 1904; I Kapitel.
6 Theoph. 318, 2.
7 Кулаковский и С они и. Аммиан Марцеллин. Кн. XVIII. 7. Киев, 1906–1908. С. 223.
8 Theoph. 322,20.
9 Chron. pasch. I. P. 729, 15.
10 Theoph. 324,20.
11 Известия инст. VI. Hieria.
Сноски к главе IV
1 Theoph. Ed. de Boor. P. 342, 10.
2 Herzog. Realencyklop. XIII, 402: Monotheleten.
3 Проф. Шестаков. Папа Мартин I в Херсоне//Труды XIII археологического съезда в Екатеринославе. II. С. 136.
4 Παπαρρηγοπουλος. Ιστορία. III. P. 357.
5 Theoph. Chronogr. Ed. de Boor. P. 353: Ό δε προλεχθεΐς Κωνσταντίνος… διήρεις ευμεγέθεις κακκαυοπυρφόρους και δρόμωνας σιφωνοφόρους κατεσκεύασε. Ниже у Феофана читается важное место о положении дворца Евдома на берегу Мраморного моря.
6 Theоph. P. 354, 14: Τότε Καλλίνικος αρχιτέκτων από Ηλιουπόλεως Συρίας προσφυγών τοϊς 'Ρωμαίοις πυρ 9αλάσσιον κατασκευάσας τα των Αράβων σκάφη ένέπρησε και σύμψυχα κατέκαυσεν.
7 Μansi. Concilia. XI. Col. 195; Hefele. Conciliengesch. III. S. 249; Hartmann. Gesch. Italiens. II. S. 258.
8 Λαμπρός. III. P. 752; Bury. II. 320.
9 Бертье-Делагард. Как Владимир осаждал Корсунь // Изв. отд. русск. языка и слов. Имп. Ак. Наук. XIV. Кн. I; Шестаков. Памятники христианского Херсониса. III. С. 30 и след.
