Л Дайнеко - Чалавек з брыльянтавым сэрцам (на белорусском языке)
Так глядзеў на неба, так думаў Гай, а ноч пляла свае чорныя карункi, туманiла галаву, бегла па зямным абшары, усё часцей азiраючыся, бо на пяткi ёй наступаў малады гарачы дзень.
Паляцелi на "Боiнгу" праз Каiр i Адэсу да Старога Смалявiцкага аэрапорта. Гром Стралковiч увесь час глядзеў праз iлюмiнатар на мутна-жоўтыя воблакi i маўчаў. Гаю здавалася, што паляўнiчы злуе на яго, i таму ён сядзеў як на iголках: то чытаў газету, то адкiдваў яе, то пiў нясмачны цёплы лiманад, а потым пачаў сачыць за чорнасiняй афрыканскай мухай, якая мiтусiлася ў салоне, садзiлася на беласнежныя фiранкi, на белыя спiнкi крэслаў i, пэўна ж, не здагадвалася аб тым, што падарожнiчае з мацерыка на мацярык.
У аэрапорце перабралiся на аўтамабiль "Днепр", магутную васьмiмесную машыну, i ўзялi курс на поўдзень, на Тоўсты Лес. "Днепр", апошняе слова аўтамабiлебудаўнiкоў, глытаў кiламетры з такой прагнасцю i хуткасцю, з якой галодныя глытаюць хлеб. Аўтамабiльныя пробкi на скрыжаваннях дарог ён проста пераскокваў пры дапамозе рухавiка вертыкальнага ўзлёту, якi даваў магчымасць метраў трыццаць - пяцьдзесят ляцець у паветры.
- Вось i Тоўсты Лес, - быццам бы спакойна i нават бясстрасна прамовiў Гром Стралковiч, але Гай адчуў, што ён хвалюецца. Як кожнаму гаспадару, Грому хацелася, каб ягонае жытло, ягоны дом спадабалiся госцю. На небасхiле сцяной стаялi сосны ўперамешку з бярозамi, такiя агромнiстыя i велiчныя, аж сэрца замiрала. Нездарма кажуць, што з гадамi людзi бялеюць, а бярозы чарнеюць - лес быў медна-чырвоны ад соснаў i змрочна-цёмны, амаль чорны ад бяроз.
Пясчаная дарога бегла, вiхляла мiж тоўстымi, у некалькi чалавечых абхватаў, дрэвамi. Сонца было заслонена шчыльным веццем дрэў. Зрэдку праз непралазную гушчыню галiн прарываўся прамень i аслабела падаў на шэра-зялёную вiльготную зямлю. Сярод буралому ўбачылi маладога мядзведзiка. Ён пабег у гушчар, мiльгануўшы бура-карычневай спiной. "Ёсць у мядзведзя кажух, ды прышыты", - успомнiў Гай словы свайго дзеда, якi памёр гадоў дваццаць назад i ляжыць зараз на могiльнiку ў Чорным Хутары.
Тры каляровыя домiкi - чырвоны, зялёны i сiнi - стаялi над спакойнай лясной ракой, у якой жылi асляпляльна белыя гарлачыкi i шэрыя непалахлiвыя качкi. Ад ракi iшла маладая русавалосая жанчына ў элегантных шортах з мноствам кiшэняў, у майцы з атрыбутыкай спартыўнага таварыства "Эўрапеец". На галаве ў яе прыгожа сядзеў вяночак, сплецены з рамонкаў i васiлькоў.
- Жывуць Сонца i Кiсларод, - прыязна, з адкрытай усмешкай сказала жанчына, падышоўшы да Грома i Гая, што ўжо вылезлi з аўтамабiля i чакалi яе.
"Шна Буслейка", - здагадаўся Гай.
- Вы бацька таго хлопчыка? - спытала яна, пазiраючы на Дубровiча прамянiстымi шэрымi вачамi.
- Так. Бацька, - адказаў Гай, ацанiўшы яе тактоўнасць i далiкатнасць, бо Нiна нi словам, нi мiмiкай не напомнiла аб душэўнай траўме, якую перажываў ён.
- А вы жонка стрэсаператара Буслейкi, што паляцеў на планету Вар? - у сваю чаргу спытаўся Дубровiч.
- Жонка, - кiўнула галавой Нiна. - Не хвалюйцеся, усё з вашым сынам будзе добра. Мой Радаслаў (яна сказала слова "мой" з годнасцю i прытоенай пяшчотай) валодае моцным i вельмi станоўчым бiяполем. Я ведаю. I таму ўсё будзе нармальна.
Яна зноў усмiхнулася.
- Нiна, - паклаў ёй руку на плячо Гром Стралковiч, - хочаш, праспяваю табе песеньку, якую пачуў у вёсцы пад Менскам?
- Вядома, хачу, - весела адказала Шна.
- Ну то слухай.
I Гром зацягнуў прыемным глухаватым барытонам:
Як была я дзевачкай, Хадзiлi ка мне з гарэлачкай, А як стала маладзiцаю, Не сталi хадзiць i з вадзiцаю.
Скончыўшы, Гром чамусьцi выцер губы вялiзным кулаком, быццам толькi што кульнуў чарку добрай гарэлкi, спытаў:
- Дык якi з мяне вакалiст? Колькi балаў мне паставiце?
- Прабач, Гром, але твая стрэльба, з якой ты ходзiш на мутантаў, страляе лепш, - сказала Нiна Буслейка, i шэрыя вочы былi сур'ёзнымi.
Так Гай Дубровiч на некалькi дзён пасялiўся ў Тоўстым Лесе. Далi яму часовы прытулак (верхняе месца ў двух'ярусным ложку), паставiлi на "катлавое забеспячэнне", i пацяклi хвiлiны, гадзiны, днi. Удзень i ўначы глуха шумелi старыя дрэвы. Вецер накiдваўся на iх з нябёсаў, абломваў крохкiя галiнкi, змятаў зверху чорны пыл, птушыныя пёры, жучкоў. Рэзка пахла карой, зямлёй, рачным карычневым глеем.
Увесь час Гай думаў пра Нiну Буслейка ("Буслейчыху", як сказаў бы ягоны дзед). I гэта не было нейкiм дзiвацтвам, прымхамi, бо, у рэшце рэшт, думаючы пра яе, жадаючы ёй дабра, ён ратаваў свайго сына. Тут узнiкала складаная глыбоканасычаная духоўная сувязь - дадатныя iмпульсы iшлi ад Гая да Шны, ад Нiны да Радаслава (успомнiм хаця б "мазгаграму"!), ад Радаслава да Клёна, Клёна Дубровiча. Так хваля падштурхоўвае хвалю, не дае ёй спынiцца, i разам яны ствараюць жывое паўнагучнае мора. Калi ацэньваць колькасць нервовых клетак у галаўным мозгу чалавека лiчбаю ў 60 мiльярдаў, то людзi ВЭП выкарыстоўвалi каля 22 працэнтаў закладзенага ў iх iнтэлекту. У дваццатым жа стагоддзi, напрыклад, каэфiцыент карыснага дзеяння iнтэлекту складаў усяго 7 працэнтаў.
- Шна ведала, дзеля чаго прыехаў у Тоўсты Лес гэты дзiўнаваты заглыблены ў сябе гiсторык, - сказаў, улучыўшы момант, Гром Стралковiч.
Яна шчыра спачувала яму, вельмi хацела, каб на далёкай планеце яе муж дапамог вярнуць жыццё Клёну. Але сустрэч з Гаем Дубровiчам пазбягала. Прыроджаная сарамлiвасць, якая была глыбока схавана ў глыбiнi душы, аб якой не здагадвалiся нават сябры, не дазваляла выходзiць на абсалютны духоўны кантакт з малазнаёмым чалавекам. Гэта, вядома ж, былi рудыменты даплюралiстычнай эпохi, яе "радзiмыя плямы", як некалi модна было гаварыць. Нiна разумела своеасаблiвасць свайго характару, пакутвала, але - жанчына ёсць жанчына - нiчога з сабой не магла зрабiць. I таму поўнасцю аддавалася рабоце. А работы ў яе прыбавiлася, бо нечакана ў летнi лагер прыбыла, нiкога не папярэдзiўшы, група "зялёных" - шэсць мужчын i дзве жанчыны. На беразе рэчкi яны разбiлi палаткi, хадзiлi ў зялёных берэтах i дэманстратыўна не насiлi з сабой нiякай зброi, нават звычайных сцiзорыкаў.
- Якая ў вас, спадары, праграма? - асцярожна пацiкавiўся ў iхняга кiраўнiка, лысага рудабародага мужчыны гадоў сарака пяцi, Гром Стралковiч.
- Аклiматызуемся i пойдзем у балоты, - весела адказаў той.
- З чым пойдзеце?
- Як з чым? Вядома ж, без гэтага, - грэблiва зморшчыўся кiраўнiк "зялёных", паглядзеўшы на карабiн за плячамi ў Грома. - Пойдзем з бела-зялёным сцягам жыцця i мiру.
- Ну-ну, - хмыкнуў Стралковiч.
Тым часам Гай Дубровiч зацiкавiўся, што за будынiна - гумавы надзiманы купал - стаiць на ўзлеску.
- Там збiраюцца нашы левiтатары, - растлумачыў Гром. - Нiна таксама туды ходзiць, але зараз чакае дзiця...
Аб левiтатарах, людзях-птушках, якiя спрабуюць перамагчы зямное прыцягненне, сiлу гравiтацыi, Гай чытаў у газетах. I таму, як толькi выпала магчымасць, пайшоў да iх.
