Стенли Эллин - Плата (на белорусском языке)
Чэпi пакiнуў дзверы прачыненымi i зазiрнуў у наступны пакой. Там было пуста. А ў трэцiм пакоi нехта быў. На масажным стале пад яркiм святлом кварцавай лямпы ляжаў на спiне голы мужчына ў цёмных акулярах з цыгарай у зубах. Мужчына быў сiвы, хударлявы, увесь у маршчынах i настолькi загарэлы, што скура здавалася дубленай. У святле, якое падала ад лямпы, выразна была вiдаць непрыемнага колеру татуiроўка на высахлай руцэ. Скручаная грымучая змяя, а вакол яе словы тоўстымi друкаванымi лiтарамi: "Не наступай на мяне".
Чэпi азiрнуўся цераз плячо. Нiкога з персаналу паблiзу не было, непадалёк хадзiлi толькi клiенты ў шлёпанцах з накiнутымi на голае цела прасцiнамi. Ён зручней абхапiў стос ручнiкоў i зайшоў у пакой. Там было поўна дыму ад сiгары i даволi горача, таму ён паспеў спацець, пакуль цiхенька зачыняў за сабой дзверы. Ён адчуў, як кроплi поту пакацiлiся па лбе i грудзях.
Мужчына пачуў, як шчоўкнуў замок.
- Бенi? - спытаў ён, застаючыся ляжаць нерухома.
- Не, сэр, - адказаў Чэпi. Ён накiраваўся да стала. - Але ён паслаў мяне праверыць.
- Праверыць? - перапытаў мужчына. - Якога чорта ён сабе думае, абслугоўвае каго папала ды яшчэ з выглядам нiбыта ласку робiць?
- Не, сэр. Але ён сказаў, што вам трэба менш цяпла спераду i больш спiне.
Калi ён iшоў па пакоi, ад удара нагi адляцела ўбок нешта такое, што ляжала побач са сталом. Гэта была пластмасавая попельнiца з попелам ад сiгары. Вакол на падлозе таксама было панасыпана попелу. Чэпi склаў ручнiкi стосам у нiжняй частцы стала i падабраў попельнiцу. Калi ён гэта рабiў, нож балюча ўпiраўся ў пахвiну. Са словамi "калi вы не супраць, сэр" ён выцягнуў сiгару з зубоў мужчыны i паклаў яе на попельнiцу. Потым паставiў попельнiцу назад на падлогу i засунуў далёка пад стол.
Шкло акуляраў было настолькi цёмнае, што, калi Чэпi нахiлiўся над мужчынам, ён не мог разгледзець яго вочы. Галава чалавека ляжала на скручаным ручнiку. Чэпi прыўзняў галаву роўна настолькi, каб выцягнуць ручнiк, намоклы ад поту. Ён кiнуў яго на падлогу i асцярожна апусцiў галаву на месца.
- Вам дапамагчы перавярнуцца, сэр?
- Ты, хлопча, вiдаць, тут навiчок.
- Так, сэр.
- Я так i думаў. Ну, што ж, калi ведаеш, як трэба зрабiць паслугу, то дапамажы перавярнуцца як мага лаўчэй i асцеражней, каб я не адчуў болю. Пракляты бурсiт мяне даканае. Так што лаўчэй i асцеражней.
- Так, сэр, - адказаў Чэпi.
Калi Чэпi варочаў мужчыну, той крактаў i стагнаў.
- Якому чорту ты беражэш гэтыя ручнiкi? Гэта не стол - а нейкая пральная дошка.
- Так, сэр, - сказаў Чэпi.
Ён узяў са стоса ручнiк, склаў яго i палажыў на стол. Мужчына паклаў на яго галаву.
- Ну, добра, - сказаў ён, - а зараз можаш iсцi.
Чэпi зiрнуў на зачыненыя дзверы. Потым ён падышоў на дыбачках, нiбы тарэадор, якi цэлiцца ў быка сваёй пiкай, узняўшы рукi i адставiўшы левы локаць, як бы папярэджваючы нападзенне. Правая рука мiльганула ў паветры, i ён спрактыкавана, з усяе моцы, нiбы сякерай ударыў краем далонi па патылiцы старога. Здубянелае тулава канвульсiўна тузанулася, ногi ад каленяў тарганулiся ўгору, потым звалiлiся на стол, i адна з iх закалацiлася. Чэпi зноў стаў на дыбачкi i ўдарыў яшчэ раз. Нага перастала калацiцца. Цела абмякла, здавалася, на стале ляжыць куча цеста. Жылаватая рука са скурчанымi пальцамi саслiзнула з паверхнi стала i заматлялася ўнiзе.
Чэпi выцягнуў з-за пояса цэлафанавы пакет, дастаў адтуль нож, адкрыў лязо. Ён сцягнуў цёмныя акуляры высока на лоб чалавека, каб яны яму не перашкаджалi, i потым адным ударам нажа адсек вуха. Кроў не палiлася цурком, толькi пацякла кволым струменьчыкам па самой ране. Чэпi таропка абцёр лязо нажа чыстым ручнiком i паклаў вуха ў пакет.
Выходзячы з галерэi на яркае святло, ён аслеп ад сонца i, накiроўваючыся да басейна, ледзь не збiў з ног пару. Ён хутка паплыў да глыбейшага канца, стараючыся трымацца далей ад трамплiнаў для скачкоў у ваду, але ўжо каля лесвiцы ў канцы басейна пачуўся моцны ўсплёск вады, вада шуганула яму ў твар, па галаве нешта ўдарыла, i проста перад iм з'явiлася нейкая перашкода.
Гэта збоку скокнула ў басейн дзяўчына i цяпер перабiрала рукамi ў вадзе, сутыкнуўшыся нос у нос з Чэпi. Ёй было гадоў шаснаццаць-сямнаццаць, твар амаль схаваны за пасмамi доўгiх прамых валасоў. Адкiнуўшы iх убок, дзяўчына загаварыла занепакоена:
- Праўда, я не хацела. Усё ў парадку?
- Зразумела, так, - адказаў Чэпi. Ён паклаў далонi на плечы дзяўчыны, i тая не ўспрацiвiлася. Вiдаць, ёй гэта падабалася.
Чэпi заўважыў, што некалькi чалавек, якiя стаялi каля басейна, глядзяць у iх бок. Ён адпусцiў дзяўчыну i палез уверх па лесвiцы.
- Гэй, - крыкнула яму ўслед дзяўчына, - вы жывяце ў гэтым гатэлi?
Але ён не адгукнуўся i нават не азiрнуўся.
Той самы тып, падобны на выратавальнiка, па-ранейшаму стаяў на верхняй пляцоўцы лесвiцы, што вяла да пляжа. Чэпi сцiшыў крок, прайшоўшы мiма яго i ўнiз па лесвiцы прагулачнай хадой. Ён, не спяшаючыся, прайшоў цераз пляж i зiрнуў у бок светла-зялёнай вады. Сярод набягаючых на бераг пенiстых хваляў пагойдвалася шлюпка; рухавiк быў павернуты гарызантальна, i Дэл рабiў выгляд, што яго наладжвае. Недзе на самым гарызонце ледзь бачна бялела "Бялiнда II". Яна здавалася нерухомай, але з такой адлегласцi было цяжка сказаць дакладна. Чэпi зiрнуў угору. Верталётаў не было вiдаць.
Ён зайшоў у ваду i, пераадольваючы набягаючыя хвалi, паплыў да шлюпкi. Пакуль ён узлазiў на нос лодкi, Дэл апусцiў рухавiк назад пад ваду, тузануў за вяроўку, i той, зарыкаўшы, зноў ажыў. Калi шлюпка, цяжка гойдаючыся на хвалях, узяла курс на "Бялiнду II", Чэпi сказаў:
- Пастарайся зрабiць так, каб не падумалi, што мы ўцякаем. Прыцiш хаду.
Дэл збавiў хуткасць.
- Ты гэта зрабiў? - спытаў ён, зiрнуўшы на Чэпi.
- Так, я гэта зрабiў.
- Давялося папацець?
- Не. Ён усё роўна ледзь рыпеў. Акрамя таго, можна было даплыць проста да дзвярэй. Нават не трэба было праходзiць каля людзей. - Чэпi плюнуў за борт, каб пазбавiцца салёнага смаку марской вады ў роце. - Там маэстра па масажу, якога завуць Бенi, хутка напаткае сюрпрыз. Можа, нават ужо. - Ён не мог стрымаць усмешкi, думаючы пра гэта.
- I ўсё ж, стары, - сказаў Дэл, - такiмi дамовамi нават на хлеб не заробiш. А ў Бродэрыка грошы ёсць. Я не жартую, ён на самай справе мяшок з грашыма.
- Мне трэба толькi тое, што мне належыць. Каб трэба было больш, я б яму так i сказаў.
- Ну, зразумела. Але ведаеш, колькi, як мне сказаў Ейц, каштуе гэты кацер "Бялiнда"? Сорак тысяч. А той iхнi "кадылак" у Пам-Бiч? Колькi ў iм усяго панапхана, не хапае, бадай, толькi аўтамата па продажы "кока-колы".
- Ну i што з таго? Што яны сабой уяўляюць - два тлустыя старыя з кучай грошай? Калi хочаш мець з iмi справы, трэба не забываць, што тлушч i старасць неад'емныя ад грошай рэчы.
- Тады гэта не той выпадак. Што будзе далей, пасля Фрыпорта? Ты ж не мяркуеш вяртацца разам з iмi?
- Нi ў якiм разе. Я думаю, што мы махнём на якiя-небудзь астравы ў тым баку. Потым, можа, у Мексiку. У Акапулька. Як ты наконт гэтага?
- Мне любое месца будзе ў самы раз, калi гэта не Дананг або што-небудзь накшталт таго, - азiрнуўся цераз плячо Дэл. I калi ўжо гаворка зайшла пра гэта, у небе зноў з'явiўся верталёт берагавой аховы. З моцным строкатам ён ляцеў уздоўж берага ў паўночным кiрунку. - Слухай, мне робiцца моташна нават ад гуку вось такiх штук, - сказаў Дэл. - Здаецца, - што спiна ломiцца ад амунiцыi.
- Ад рэчавага мяшка з поўнай паходнай выкладкай, - сказаў Чэпi, - даверху напханага ласункамi тыпу сухiх пайкоў.
Калi яны спынiлiся каля "Бялiнды II", Бродэрык стаяў за штурвалам кацера, а Ейц - каля борта, назiраючы за iмi. Ён узяўся за канец каната, якi кiнуў Чэпi, i прышвартаваў шлюпку да "Бялiнды II".
- Ну! - вымавiў ён. - Гляньце, хто вярнуўся ў наш дом! Каб расказаць, пэўна, нам гiсторыю пра тое, што не атрымалася i чаму.
Чэпi не звярнуў на яго нiякай увагi. Ён пералез цераз борт кацера. Да яго далучыўся Дэл пасля таго, як выцягнуў з вады рухавiк. Бродэрык абвёў iх позiркам.
- Нават не задыхалiся, - сказаў ён. - Сапраўды крутыя хлопцы.
Чэпi падышоў да стала, за якiм Бродэрык i Ейц звычайна гулялi ў карты, калi хто-небудзь iншы стаяў за штурвалам. Ён выцягнуў з-за пояса цэлафанавы пакет i вытрас з яго на стол нож i вуха. Вуха набыло колер аконнай замазкi, а той бок, дзе яго рэзалi, быў чырвоны i лiпкi, з карычневымi згусткамi крывi.
Ухмылка спаўзла з твару Бродэрыка. Ён адпусцiў штурвал i пайшоў да стала, не зводзячы з яго вачэй. Дэл кiнуўся да штурвала i ўтрымаў кацер у раўнавазе.
- Ну, i чаго ты так здзiвiўся? - звярнуўся ён да Бродэрыка. - Няўжо ён не гаварыў, што зробiць гэта? I што прывязе доказы?
Бродэрык стаяў нерухома, не адводзячы вачэй ад стала. Потым гэтак жа ўважлiва паглядзеў на Чэпi, правёўшы далонню па вуснах.
- Ты што, на самай справе забiў чалавека? - нарэшце хрыпла спытаў ён. - Я сур'ёзна пытаю - ты забiў яго?
Чэпi кiўнуў галавой у бок стала.
- А ты што думаеш, ён ляжаў там i прасiў мяне адрэзаць яму вуха?
- Але хто ён? Божа, ты, вiдаць, не мог нават даведацца, хто быў той чалавек!
- Я не спяшаюся, - адказаў Чэпi. - Я магу пачакаць i даведацца, прачытаўшы заўтра газеты ў Фрыпорце. Але плату я хачу атрымаць, не чакаючы гэтага. - Ён выставiў руку i на далонi зрабiў патрабавальны рух. - Цяпер самы раз.
